Angela Merkel lijkt er niet in te slagen een Duits kabinet bijeen te scharrelen met behulp van FDP en Grünen.

Met de FDP heeft Frau Merkel weinig problemen, met de Grünen des te meer. Sat die partij eerder regeringsverantwoordelijkheid droeg blijkt niet te betekenen dat ze ook verantwoordelijk is. Het migratiestandpunt is het grote probleem bij deze onderhandelingen.

Als eerste gedachte lijkt het dat Frau Merkel op dat vlak bereid tot buigen zou moeten zijn, maar wie dat denkt heeft buiten CSU-leider Seehofer gerekend. Niet voor niets werden de potentiële conflicten tussen CDU en CSU begin oktober in een soort pre-formatie gladgestreken. Toentertijd leek de winst van de CSU daarbinnen heel beperkt, maar naar nu blijkt is het toen bereikte compromis een keiharde bodem bij de onderhandelingen.

Het lijkt niet waarschijnlijk dat de CDU van de CSU nog een concessie krijgen zal, zodat het af hangt van de Grünen hoever zij bereid zijn te gaan. De echte vraag is daarmee of men op andere punten nog ruimte heeft om water bij de wijn te doen om de Grünen tegemoet te komen.

Curieus is dat de FDP gewoon mee hobbelt. Ongetwijfeld wordt zij gecompenseerd met mooie posten, maar met weinig politiek resultaat heeft partijleider Christian Lindner weinig reden om met tevredenheid terug te kijken op zijn eerste kabinetsonderhandelingen. Het enige FDP-punt dat nog overeind staat is het afschaffen van de solidariteitsbelasting die men in de oude BRD betaalt voor de ontwikkelingen in Ossiland.

Niet alleen neemt het wantrouwen toe, het ongemak in het land doet dat evenzeer. Duitsland is niet gewend aan lange coalitieonderhandelingen zoals in Nederland en België. Dat er drieëneenhalve partij aan tafel zitten is feitelijk ook ongekend. Of Merkel nog voor Kerstmis de handschoen in de ring werpt en nieuwe verkiezingen uit zal schrijven? Het kan, maar het is niet goed voorstelbaar.