Kapitalisme ligt voortdurend onder vuur van links, groen, woke, NGO’s en zelfs het LHBGTIQ-circus. De critici vergeten echter dat in veel westerse landen het progressief-liberalisme inmiddels is overgegaan in een systeem van overheidsdwang (inclusief de EU) en corporatisme.

Kapitalisme is getransformeerd tot corporatisme, iets dat kan worden omschreven als een economisch, juridisch en politiek systeem dat wordt bestuurd door grote organisaties, zoals de EU, VN, WHO, WEF en NGO’s, gefinancierd door miljardairs, rijke stichtingen en andere belangengroepen met veel kapitaal en politieke invloed. Door de jaren heen hebben we Big Finance, Big Tech, Big Farma, Big Media, Big Energy en Big Multicorporates zien ontstaan die inmiddels aanzienlijke politieke macht en lobbykracht bezitten. In de VS is dit systeem al zo ver doorgeschoten dat vrijwel geen politicus kan worden gekozen zonder veel eigen kapitaal of geld van bedrijven.

Big Tech verdient daarbij als gevolg van de razendsnelle groei van computerkracht, internet, social media en kunstmatige intelligentie een aparte vermelding. Techbedrijven zijn wellicht de sterkste aandrijver van de Nieuwe Wereld Orde (NWO), met de (social) media als nieuwste wapen in handen daarvan. Facebook, Google c.s. en nationale en internationale overheden en organisaties hebben elkaar al langere tijd in een dubbele houdgreep. Zij willen hun bedrijfsmodel (data!) uitbuiten en om te voorkomen dat overheden daar al te veel grip krijgen lopen ze geregeld aan de lijn van de politiek en verlenen haar medewerking, zoals onlangs Facebook-topman Zuckerberg toegaf in de Hunter Biden-affaire.

In Nederland is de situatie niet essentieel anders. Het politieke kartel voert gehoorzaam de agenda uit van EU, WEF en SDG. Het mediakartel, in Belgisch bezit en gesubsidieerd, en de publieke omroep dragen braaf hun boodschappen uit. De klimaat-, milieu- en stikstofmaffia (ruimschoots door de overheid van pecunia voorzien) lukt het om via toegeeflijke rechters buitengrondwettelijke en onwetenschappelijke politieke doelen door te drukken, waarvan de grote bedrijven meeprofiteren met hun praktijken van green washing, dat laatste overigens ook in de varianten pink, divers, inclusief en woke.

Het economische systeem dat de afgelopen decennia in de ontwikkelde wereld is ontstaan, is niet langer echt kapitalistisch. En daarom is het opmerkelijk dat mensen voor problemen als ongelijkheid en milieuvervuiling gratuit en bijna gedachteloos het kapitalisme de schuld blijven geven. Veel industrieën worden gedomineerd door oligopolies, die zo machtig zijn dat ze zelfs bijdragen aan de inflatie en dat ze belastingvoordelen kunnen afdwingen. Er is dus geen ‘fiscaal gelijk speelveld’ meer tussen de grote en de kleinere bedrijven. Hoe groter het bedrijf, hoe meer mogelijkheden de top heeft om grote beloningen voor zichzelf en aandeelhouders te regelen.

Niet alleen grote bedrijven bepalen de agenda. Vaak krijgen politici in de lobbybureaucratie (bij)banen in het bedrijfsleven en kunnen daar een politieke agenda doordrukken. Vooral de vermenging van politiek en banken is opvallend, niet alleen in de VS, maar ook in Europa. Grote investeringsbanken helpen bij het bepalen van de aanpak van crises en kunnen ook noodzakelijke financiële operaties uitvoeren. Grote bedrijven en de overheid beïnvloeden elkaar dus onderling.

Er is een banencarrousel van grote bedrijven, centrale banken, politiek en semi-gouvernementele en supranationale organisaties. De onderlinge verbanden en gerelateerde invloed zijn vaak moeilijk te doorgronden. Een treffend voorbeeld hiervan in Nederland is oud-premier Wim Kok. Als vakbondsleider en politicus sprak hij zich uit tegen ‘exhibitionistische zelfverrijking’ door de top van het grootbedrijf, maar als commissaris bij ING keurde hij deze exorbitante beloningen voor het topmanagement van de bank goed: vriendjeskapitalisme.

De rol van centrale banken is de afgelopen twintig jaar en vooral sinds de financiële crisis van 2008 enorm veranderd. Het gaat niet meer voornamelijk om de koopkracht van de munt. Er vinden politieke benoemingen van bestuursleden plaats. Overheden worden monetair gefinancierd. Financiële markten (en dus ook de grote beursgenoteerde ondernemingen) worden bij elke grote crisis gesteund. En recentelijk is er beleid ingevoerd om de klimaattransitie te vergemakkelijken. Kortom, centrale banken zijn politieke instellingen geworden, zonder democratische verantwoordingsplicht, ten dienste van het bedrijfssocialisme.

Complexe samenleving
Door toenemende juridisering, financialisatie en bureaucratisering is de samenleving steeds gecompliceerder geworden. Kleine bedrijven en burgers kunnen amper aan wat er op hen afkomt. Het resultaat is schaalvergroting in het bedrijfsleven en mensen die zich ontheemd voelen. Een ander gevolg van toenemende regelgeving voor de banken is dat kleinere bedrijven steeds minder toegang hebben tot financiering van de banken. Door alle regelgeving en kapitaaleisen loont het niet meer voor de banken.

Kleinere of startende bedrijven moeten hun geld op andere manieren ophalen, via vrienden en familie of via platforms voor durfkapitaal. De vraag is of ze de juiste ondersteuning krijgen. Bovendien moeten ze vaak meer betalen. Een andere dimensie van de voortdurende juridisering is dat mensen steeds vaker alleen zaken willen doen met grotere bedrijven, omdat ze beter aan alle regels kunnen voldoen of gered worden als het mis gaat. Grote bedrijven en overheden doen bij voorkeur zaken met grote bedrijven. Er is steeds meer risicobeperking in het algemeen en vermijding van loopbaanrisico in het bijzonder, wat past bij grote ondernemingen.

Het grondwettelijk gewaarborgde eigendomsrecht lapt men in Den Haag, Brussel en elders steeds frequenter aan de laars. Sinds de oorlog in Oekraïne hebben Russen geen toegang meer tot hun bankrekeningen en zijn hun tegoeden in beslag genomen. In Canada werden bankrekeningen van protesterende vrachtwagenchauffeurs geblokkeerd. Het meest opvallende punt hier is dat de overheid dat heeft besloten en dat banken, die geacht worden onafhankelijk te zijn, moesten meewerken. Nederlandse boeren moeten hun bedrijf sluiten om de stikstofcrisis het hoofd te bieden.

Bedrijfssocialisme
Het riekt naar bedrijfssocialisme voor de rijken en kapitalisme voor de armen. Grote ondernemingen (en regeringen) krijgen belastingvoordelen en worden gered (banken, energiebedrijven) als er iets misgaat op kosten van de belastingbetaler. Winsten geprivatiseerd en verliezen gesocialiseerd. De reddingsoperatie van de ECB voor Italië, eigenlijk in de eerste plaats een reddingsoperatie voor de banken, is een ander voorbeeld. Italiaanse banken houden Italiaanse staatspapier als activa op hun balans. Elke afwaardering van dit beleid zou een Europese bankencrisis veroorzaken. Deze reddingsoperatie wordt betaald door Europese burgers in de vorm van nog hogere inflatie.

Het staatsgeleide communisme is een systeem dat is gecreëerd voor en gevormd door grote bedrijven, regeringen en supranationale organisaties zoals centrale banken en het IMF. Het verandert de politieke arena. Er zijn politieke partijen die dit systeem steunen of zich ertegen verzetten. De politieke termen links en rechts veranderen langs deze lijnen. De meeste ‘linkse’ partijen steunen tegenwoordig het bedrijfssocialisme. Opvallend is dat het gemiddelde inkomen van kiezers van sommige linkse partijen tot de hoogste van Nederland behoort. Aan de andere kant stemmen de veel minder bedeelden meestal op partijen die de media graag afschilderen als rechts of extreemrechts.

Teruggaan naar het echte kapitalisme, dat de nationale welvaart en het verdienvermogen vergroot, waarin het aanbod zo veel mogelijk de vraag bedient, is zo gek nog niet. Met een onafhankelijke regering die de rafelige randen tegengaat door een beperkt en effectief stelsel regels met betrekking tot concurrentie, milieukwesties, belonen, belastingontwijking en zo meer. En natuurlijk onafhankelijke centrale banken die maar één duidelijk mandaat hebben: het bewaken van de kracht van de munt en zich verre houden van politiek(e) benoemingen en doelen.

---

Meer over kapitalisme vindt u hier.