Het debat over de dood van Anne Faber gisteren in de Tweede Kamer was een uitermate weerzinwekkende vertoning.

Die weerzinwekkendheid zat hem in drie dingen: de doelen van de regeringspartijen in dit debat, die primair beoogden hen in de aanloop naar EP2019 te behoeden voor de val van een minister, de mogelijke gevolgen van dit debat, dat om die eerste reden met de verkeerde insteek werd gevoerd en daar bovenop de risico’s die verbonden zijn aan de manier waarop men Theo Hiddema (FvD) om politieke redenen de mond meende te moeten snoeren met ondeugdelijke argumenten.

Doelen van de regeringspartijen in dit debat
Ten eerste was daar de wijze waarop de regeringspartijen de wagens van hun karavaan in een kring rond minister Dekker formeerden – de karavaan wil immers nog verder. Dekker is een jonge hond op leeftijd, die om onbegrijpelijke redenen door de VVD nog steeds als een coming young man in reserve wordt gehouden, teneinde hem ooit allround in te zetten zoals eertijds Henk Kamp. Dekker faalde echter in elk van zijn voorgaande baantjes om indruk te maken, en dit ministerschap is daarop geen uitzondering.

Kenmerkend was de manier waarop Dekker zijn verdediging organiseerde. Eerst was daar de staatsmedia die berichtten dat Dekker een zwaar debat tegemoet ging. En dat zette zich voort door al op voorhand een reeks procedurele maatregelen aan te kondigen waarvan je je als buitenstaander direct afvroeg wat ze toevoegden. Dat werd dan ook prompt zeer pijnlijk en adequaat onderuit gehaald door Theo Hiddema, die overtuigend liet zien dat menselijk falen en desinteresse een veel belangrijker element waren in de lakse omgang met Michael P. dan welke procedurele verbetering ooit zou kunnen repareren.

Hiddema was zich terdege bewust dat dit de Kamer politiek niet uitkwam, en maakte zijn illustraties daarom voldoende pijnlijk om de Kamer ruw wakker te schudden en daarmee tevens te voorkomen dat de journalistiek in haar gebruikelijke dommel kon blijven hangen. En toen was de boot aan.

Bovenstaande video toont hoe binnen een minuut een weekdier op pootjes van de VVD zich kan presenteren als moderne man met een goede ziel maar een zwakke maag. Deze VVD’er deed niets anders dan zorgen, dat het debat niet in een hem onwelgevallige richting zou afdwalen hetgeen zijn minister zou kunnen beschadigen. Dat hij in de rug werd gesteund door een soort luizenmoeder van de PvdD was geen aanbeveling voor een verdere uitbreiding van het zeteltal van die partij.

Ik noem dat een luizenmoeder, want dit is iemand van het type: “het moet wel gezellig blijven”. Niemand wil immers weten waar die luizen ineens vandaan komen, na dertig jaar op scholen afwezig te zijn geweest. Toch? Waar de VVD’er een man met een zwakke maag speelde, verdenk ik de PvdD-dame er van er een te hebben. Dan heb je in de politiek niets te zoeken, iets waar indertijd Moaning Myrtle (PvdA) zelf al achter kwam.

Hiddema legde het na afloop duidelijk genoeg uit – voor wie er naar luisteren wil. Maar het besef van zijn gelijk zal niet voor iedereen fijn zijn om te moeten horen:

Het wáren ook geen prettige details, maar Kamerwerk betekent dat je ook met de minder prettige kanten van de maatschappij vertrouwd moet zijn. Wat gisteren in de Kamer gebeurde liet zien dat dat besef verdwenen lijkt, en daarmee groeit de overbodigheid van deze politici. De gehele bijdrage van Hiddema vindt u hier.

Gevolgen van dit debat
De interventies van de ‘nette mensen’ met een zwakke maag hadden wel het gewenste effect. De staatsomroep pikte op wat ze geacht werd te zeggen, en voor dat soort zaken beschikt men over Ron Fresen:

NOS-verslaggever Ron Fresen benadrukt dat Dekker wel de steun van een meerderheid van de Tweede Kamer heeft, maar dat een deel van de Kamer toch wel twijfels heeft over het gevoel van urgentie van de minister. “De inhoud is op zich in orde, maar het was vaak ook technocratisch, of te afhoudend en hij laat te weinig zien dat hij de man is die de bezem erdoor gaat halen”, aldus Fresen. Hij krijgt dus het voordeel van de twijfel.

Dekker wordt gebrek aan meegevoel verweten. Terecht. Maar zoals bijna gebruikelijk: op de verkeerde gronden. Merk in het stuk van de staatsomroep ook op, hoe men de nabestaanden van Anne Faber misbruikt om de zaak enig cachet te geven, waar dezen eigenlijk met een kluitje in het riet werden gestuurd. Dat hun dochter niet stierf als gevolg van onvoldoende degelijke procedures die door een extreem individu werden omzeild – maar door desinteresse op een departement dat geacht wordt nauwlettend toe te zien op de haar toevertrouwde gevaarlijke delinquenten – bleef zo voor de meerderheid in Nederland buiten beschouwing. De mijns inziens correcte analyse van Hiddema kon daarom gemakzuchtig worden afgeserveerd als populisme van een populist.

Risico’s van ondeugdelijke argumenten
Politieke operatie geslaagd, patiënt overleden. Maar dat de Kamer zich dáárvoor nooit verantwoordelijk voelt is bekend. Dat zou hun maag niet verdragen.

Wat hun maag dan weer wel verdraagt is de manier waarop men het FvD gisteren framede als een stel ongevoelige politieke aasgieren, die de kans waarnamen een populistische trom te roeren. Gevoegd bij alle gekrijs van verontruste fascismeroepers op opiniepagina’s sinds 20 maart, schept dat een atmosfeer die je beklemmend zou moeten noemen. Gisteren werd door de Kamer om opportunistische redenen als hierboven geschetst ook nog eens olie op dàt vuurtje gegoten. Bij eventuele gevolgen doet men wel een Pilatusje.

Dat in de aanloop naar verkiezingen de democratie maar al te vaak slachtoffer wordt van onsmakelijke manoeuvres is iets dat je dan in politieke programma’s geanalyseerd verwacht te zien. Maar ja, wij hebben Jinek.