Kabinetsformatie2021 is nu aan haar tweede set verkenners toe, maar de Kamer schijnt opnieuw een verandering te willen. Dat is begrijpelijk. De suggestie van de eerste twee paren is dat VVD66 niet goed weten wat ze aan elkaar hebben. Dat is ongetwijfeld sterk overdreven.

De taak van de verkenner was immers op zoek te gaan naar een coalitie die kan worden gevormd rond deze twee partijen? Dan is een verkenningsfase waarin met iedere fractievoorzitter gesproken wordt tamelijk zinloos. Als VVD66 de as moet worden van het nieuwe kabinet, dan gebiedt de logica dat die partijen samen een schets van het gewenste beleid maken, en dat ze zien daar partijen bij te vinden die daar hun eigen geurvlag voldoende in herkennen om dat hun eigen kiezers te kunnen verkopen.

Dat het duo Koolmees/Van Ark op dat vlak nog niet verder is dan kijken naar het invullen van functies elders, mogen alle betrokkenen zich aanrekenen – óók de fractievoorzitters, die al die aandacht kennelijk vooral prettig lijken te vinden. Maar voortgang naar de formatie van een kabinet? Zelfs de sfeer  van Kabinetsformatie2021 doet daar niet aan denken.

Voor al die prettige aandacht reserveren ze dan maar een middagje in het theehuis van landgoed Clingendael, zodat iedereen eens kan kennismaken met de vreemde vogels die het electoraat naar Den Haag heeft gestuurd. Men schijnt daar niet gerust op – alsof dat wat vertrok het zoveel beter deed, of zo’n goede situatie heeft nagelaten.

In de hoogtijdagen van de Regentenpartij (1971-circa 2000) waren er ook meestal maar vier partijen die aan die 11-norm voldeden. PvdA, CDA, VVD, D66. En toen daar een vijfde (LPF) bij kwam werd het er niet beter op. Maar we zitten nu nog met het gedoe van Kabinetsformatie2021-1. Het Ollongren-debacle.

De twee boden vanmiddag excuses aan voor de notities, waarin stond dat CDA-Kamerlid Omtzigt een “functie elders” moest krijgen. “Er zijn slechts twee mensen verantwoordelijk voor het bestaan en de inhoud van het memo en dat zijn wij, de ondertekenaars van deze brief”, schrijven ze.
SP-leider Lilian Marijnissen vindt het briefje van de ex-verkenners onvoldoende, omdat nog steeds onduidelijk is waarom er tijdens de verkenningsfase is gesproken over een gekozen Kamerlid, en door wie.

Dit nieuwe briefje is volstrekt onvoldoende. De belangrijke vraag waarom er over een individueel kamerlid wordt gesproken tijdens de verkenning blijft onbeantwoord. En wie heeft ‘functie elders’ aangedragen?

Antwoorden moeten woensdag komen. https://t.co/seFIwFdu05

— Lilian Marijnissen (@MarijnissenL) March 29, 2021

Dat is terecht opgemerkt.  De schuldvraag wordt pas relevant als de ratio voor de manoeuvre gevonden en breed erkend is. Het feit dat mevrouw Ollongren iets onzinnigs met zich meedroeg is niet relevant – wie dat instak, dáár gaat het om. Het idee van een functie elders is wel zó ontzettend des Regentenpartij, dat het gebrek aan een concreet voorstel suggereert dat de chefs er nog niet over uit waren waar dat elders zou moeten liggen.

Ook dat wijst – opnieuw – in de richting van een toekomstige beslissing van Pinokkio – hoezeer Ollongren – als minister van partijbenoemingen – ook de juiste persoon is om er mee te belasten. De leugenpremier heeft er het grootste belang bij als toekomstige onderzoeken naar scheve schaatsen tijdens Rutte3 gaan worden onderzocht, om van Pieter Omtzigt af te zijn, en zijn middelen voor het vinden van een functie elders zijn het meest uitgebreid. Enfin:

Omtzigt heeft vandaag voor het eerst ook zelf gereageerd op de kwestie. Hij is morgen aanwezig bij de beëdiging van de nieuwe Tweede Kamer. ,,Geen functie elders dus’’, laat hij via Twitter weten. ,,Daarmee doe ik recht aan de 342.472 mensen die mij dit mandaat hebben toevertrouwd.’’ Overigens zal de CDA’er de komende tijd nog niet aan het werk gaan. Omtzigt is oververmoeid en het herstel duurt langer dan gedacht, schrijft hij.

Maar het wordt vuurwerk vandaag, als de Kamer er over praten gaat?

Want de Jorritsma-manoeuvre van maandag was voor de betrokken partijen onvoldoende:

Verkenners Jorritsma en Ollongren probeerden maandag uit te leggen dat dat lijstje hun verantwoordelijkheid is, maar dat is voor veel fracties onvoldoende. Rond 14.00 uur vanmiddag, bij de eerste ‘regeling van werkzaamheden’ van de nieuwe Kamer, wordt het debat op de agenda gezet. Hoogstwaarschijnlijk vindt het dan vanmiddag al plaats.

En volgens het AD komt er dan ook een verzoek om een neutrale verkenner – iemand die niet uit VVD66 afkomstig is. Zo komen we via een omweg weer uit bij de oude aanpak zoals de koning die ooit liet uitvoeren na verkiezingen: het zenden van informateurs om helder te krijgen wat de volgende stap moest zijn naar een degelijke kabinetsformatie. Het intermezzo Jorritsma-Ollongren heef laten zien dat de Kamer hier niet goed in is.

---

Meer over kabinetsformatie2021 en wat er politiek rondom plaatsvindt vindt u hier.