Vèrgaande linkse samenwerking? Kan dat ideologisch? De kabinetsformatie2021 lijkt er een stoot toe te zullen geven, maar hoe reëel is dat?

Een oproep van oud-PvdA-leider Job Cohen tot vèrgaande linkse samenwerking dit weekend had eigenlijk geen groot nieuws mogen zijn, maar bij ontstentenis van beter werd het dat toch. Meer dan een fixatie op de macht van het getal is het niet. Opmerkelijk ook, aangezien ‘links’ er altijd van uit ging dat de macht van het getal uit de aard van hun oogmerken als vanzelfsprekend achter haar zou staan.

Maar de macht van het getal is niet langer iets waarop ‘links’ zich beroepen kan. Welbeschouwd doet het dat ook al een jaar of dertig niet meer – met het overnemen van de posities van oude Regenten werd ook het recht op hun mening als heersende gedachte voor morele vanzelfsprekendheid overgenomen, en nu weet men nauwelijks nog hoe het ooit anders was. Argumenten doen er voor de meeste linkse mensen nauwelijks nog toe: dat het hun mening is zou voldoende moeten zijn.

Met hetzelfde dedain als de oude regenten neerkeken op het gewoel van demonstrerend volk bezien de nieuwe linkse regenten de wensen van het volk aangaande de inrichting van de maatschappij, en doen dat af als populisme – vergetend dat eenzelfde populisme hen ooit aan de macht bracht, en de kans bood hun politieke dynastieën te stichten. De woorden van Cohen dit weekend waren kenmerkend voor de manier van denken bij linkse regenten:

Hef de linkse partijen op en begin één nieuwe, grote linkse partij. Daarvoor pleit oud-partijleider van de PvdA Job Cohen naar aanleiding van de verkiezingsnederlaag van de linkse partijen.
“Ik zou gewoon zeggen: begin opnieuw”, zegt Cohen. “Verzin een nieuwe naam en dan hopsakee.”

Over de inhoud heeft hij het niet of nauwelijks. Wèl heeft Cohen plotseling oog voor de wensen van ‘de gewone man’:

Cohen ziet wel een aantal belangrijke punten voor zo’n nieuwe linkse partij. Zo moet de partij gaan pleiten voor een klimaatpolitiek die voor iedereen betaalbaar is. Daarnaast moet de partij ruimhartig zijn voor vluchtelingen maar tegelijk oog hebben voor de belangen van bewoners van arme delen van het land, waar vluchtelingen nu vaak terechtkomen.

De tijd dat een linkse partij er daarmee zou zijn lijkt me wel voorbij. Niet alleen omdat dit een soort algemene belofte is vooral hun best voor mens en maatschappij te zullen doen, maar tevens omdat weinig mensen hen nog vertrouwen. En terecht ook. Wie reden voor wantrouwen zoekt hoeft alleen het verkiezingsprogramma van de PvdA voor NL2021 op te slaan, en de voorbeelden rollen er in rotten van 12 uit, met ganzenpas en al.

Dat wantrouwen tegen de vertegenwoordigers van die partijen is hèt kenmerk van modern links – ook de eventuele vertegenwoordigers van een nieuwe koepel er van lijden daar zelf aan. Wat met enige zekerheid zou leiden tot de oprichting van een voortzetting van de SP en iets G’igs. En zou Bij1 zich er echt bij willen aansluiten? Ik geloof er niet veel van. Alleen de PvdA kun je probleemloos opheffen – die zal niet worden gemist. Dat heeft Cohen goed gezien. Maar wat weerhoudt hen eigenlijk van een directe opheffing? Daarop is een eenvoudig antwoord: de macht. Want daarom is het uiteindelijk altijd opnieuw begonnen. Cohen wil niet anders dan het herstel van de PvdA als regenboogcoalitie op links:

Niet alleen de mensen achter de PvdA, GroenLinks en de SP moeten volgens Cohen in gesprek, ook de Partij voor de Dieren mag volgens hem meepraten. Dat die partij met dierenrechten een hele eigen lijn heeft, is volgens hem geen probleem. “Dat is ook niet erg als je een grote partij hebt, dan zitten daar verschillende vleugels in. En dan heb je maar discussie daarover in één partij met elkaar. Dat lijkt me prima.”

En dat is precies de reden voor het wantrouwen dat het tot stand komen van dit nieuwe machtsvehikel verhinderen zal.

---

Meer over kabinetsformatie2021 en wat er politiek rondom plaatsvindt vindt u hier.