Kabinetsformatie2021 ligt zo goed als stil. Informateur Tjeenk Willink leverde vrijdag zijn rapport al in, en verdere bewegingen zijn nog niet merkbaar.

Het is alsof iedereen bang is het volgende initiatief te nemen. Ook het gevoel van urgentie dat past bij een nieuw begin is nergens bespeurbaar. Alsof men in de Tweede Kamer eerst het notulendebat van vorige week verteren wil. Met name de implicaties van het eigen handelen mogen best even overdacht worden. Dat naast de coalitiepartijen van nu zowel PvdA, GL als JA21 het verweer van de wanhopig argumenterende kabinetsleden accepteerde is inderdaad reden voor reflectie – maar ook iets waarin een nieuwe informateur kansen zou moeten zien in de afwijzingen eerder te gaan wrikken. Uiteindelijk moet het land ooit weer geregeerd worden – een sleets mantra, maar daarom niet minder waar.

De vraag wie die nieuwe informateur moet worden is overigens een interessante, omdat het de kern raakt van het probleem van waarheen de volgende stappen moeten leiden. Opnieuw een VVD-informateur? Dan schrijft de pers dat de VVD opnieuw het voortouw heeft gekregen. Dat verdient zij inderdaad niet, maar getalsmatig ontkom je er niet aan te concluderen dat die partij in grote mate de samenstelling van het volgende kabinet bepalen gaat.

We zien nu opnieuw een moment waarin een initiatief van de koning wordt gemist. De politici in de Tweede Kamer lijken elkaar vooral sullig aan te staren met op hun gezichten de vraag; wat nu? Zicht op beweging lijkt er niet, en de gebreken van het systeem dat na 2010 werd ingevoerd om de koning in de formatie buiten spel te zetten wreekt zich.

Een andere reden waarom die haast ontbreekt lijkt dat de zittende coalitie niet zal worden voortgezet, maar iedereen eigenlijk wel blij is dat ze er nog zitten. Althans, zo lijkt het.

Nieuwe verkiezingen?
Er zijn grofweg twee wegen open nu. Een D66-informateur – die ongetwijfeld zal aansturen op een linkser kabinet dan er nu zit, of nieuwe verkiezingen. Maar nieuwe verkiezingen wil niemand van de Regentenpartijen. Met een goede reden, aangezien de peiling van de laatste weken laat zien dat het electoraat in hen steeds minder vertrouwen heeft: Niet alleen kalft de steun voor de Regentenpartijen af, maar als deze peiling bij nieuwe verkiezingen realiteit wordt zijn tenminste vijf partijen nodig om een nieuw kabinet te vormen.

De trend in de peilingen is onmiskenbaar: het CDA lost langzaamaan vanzelf op (omdopen in PLP – PlatteLandsPartij – wordt een steeds logischer optie), en in de PvdA zit geen enkele groei ondanks het falen van de andere facties van de Regentenpartij. Dat de PvdD (als klassieke weglooppartij voor teleurgestelde PvdA-stemmers) nu al bijna even groot is als de PvdA zou een reden voor paniek in die rangen moeten zijn. En wellicht is de indolentie die nu te zien valt op het Binnenhof daar inderdaad wel een teken van, aangezien ook de andere nieuwkomers/populisten groeien als kool. Maar men kan niet in de koplampen van de naderende doem blijven staren zonder iets te doen.

Wie wordt de nieuwe informateur
Wie wordt de nieuwe informateur? De meest logische stap op dit moment is de vicevoorzitter van de RvS – eventueel als een proeve van bekwaamheid? Dat Tjeenk Willink als zodanig sleets wordt kan niet worden ontkend. Het zou toch wel een heel pijnlijk brevet van onvermogen voor het systeem van door de Kamer benoemde informateurs zijn als een van de partijen nu gewoon de anderen uit zou nodigen eens te gaan praten? Want op zoiets lijkt tijdens Kabinetsformatie2021 het wachten te zijn geworden.

---

Meer over Kabinetsformatie2021 en wat er politiek rondom plaatsvindt vindt u hier.