Eigenlijk geldt het in iedere kabinetsformatie. Als geld en gekte elkaar vinden, is een kabinet niet ver meer weg.

Wat dat betreft is het bericht dat vanmorgen de wereld in ging wellicht prematuur, maar in ieder geval bijzonder onrustbarend. De milieuspecialisten van de onderhandelende partijen zouden het eens geworden zijn:

De laatste toevoeging klinkt geruststellend, maar was vanzelfsprekend al discutabel. Wie nu op Teletext kijken zou, ziet in plaats daarvan nu staan: In het akkoord staat dat de politiek geen twijfel over de plannen hoeft te hebben, omdat de achterbannen van de partijen het erover eens zijn.

Nou kleinburger, u weet weer wat de VVD met uw stem doet, als u hen die geeft.

Maar even serieus, dit onderstreept maar weer dat de onderhandelingen met eerst GL niet alleen een tactische aanpak behelsden, maar ook het risico in zich droegen dat als het al te serieus werd, dan al bereikte deelakkoord zwaar op onderhandelingen met mogelijke andere partijen zouden wegen. Dat het berichtje hierboven rept van betrokkenheid van ChristenUnie en PvdA maakt dat dit in ieder geval tot de hoekstenen van het toekomstige kabinetsbeleid zal behoren. Wie zich financieel redden wil, kan maar beter emigreren.

Overigens is het bovenstaande de zoveelste onderstreping van he het werkt in Nederland: de Regentenpartij (VVD, CDA, PvdA, GL, CU, D66) bedisselt alles onderling, en wie er uiteindelijk het kabinet vormen is niet meer dan een toetje voor de betrokkenen. Een bonus voor zo lief en vertrouwenwekkend mogelijk glimlachen naar het kiesvolk, zeg maar. Over het beleid is men het in grote lijnen altijd eens, en daaraan verandert niets tenzij er fundamenteel gehakt wordt in de electorale positie van de partijen die tot deze constructie behoren. De toneelstukjes bj debatten in de Kamer zijn weinig meer dan uitingen van frustratie dat iemand een kers op de taart wil in plaats van een aardbei – het betekent maar weinig.

Nu de onderhandelende partijen een Groot Nationaal Groenakkoord – of er komt een vergelijkbare ronkende titel – hebben gesloten , is een belangrijke hindernis voor een kabinet met GL weggenomen. Ongetwijfeld heeft men wederzijds al veel geslikt, zodat het nu aan de onderhandelaars is te bepalen in hoeverre de sociaaleconomische punten nog voor een breuk kunnen zorgen. Daar hen ik verder mijn twijfels over: dit akkoord bergt voor zowel het rechtse midden als GL grote risico’s in zich, en nu het bekend geworden is betekent dat een grote stap waarvan men maar moeilijk zal kunnen terugkeren.

De personele bezetting van een kabinet is nooit meer dan een detail – dat heeft Vogelaar-1 wel bewezen. Het zal moeilijk worden nu nog een kabinet Vogelaar-2 te vermijden.