Het kabinet heeft gisteren getoond wat haar motto voor komend jaar wordt: de kuddegeest moet gehandhaafd blijven.

De top van het kabinet blijft de afschaffing van de dividendbelasting verdedigen. De ministers en staatssecretarissen hielden vandaag hun jaarlijkse informele sessie aan het begin van het politieke seizoen. Die was dit jaar in het Catshuis in Den Haag. In een pauze benadrukten veel bewindslieden het belang van het vasthouden aan de maatregel.

Het grote belang van de dividendbelasting-maatregel is dat de premier het eist, en dat hij zich er politiek niet meer los van denkt te kunnen maken. En inderdaad:

Premier Rutte zei dat het kabinet het regeerakkoord wil uitvoeren en daar staat het verdwijnen van de dividendbelasting in. “Als je het niet zou doen, loop je het risico dat een paar van de grootste bedrijven van de wereld die in Nederland gevestigd zijn weggaan”, benadrukte de premier.

En ook: als het niet doorgaat staat de premier voor paal. Met een beroep op de kuddegeest (ook wel benoemd als collegialiteit of het regeerakkoord) zal het kabinet zich inzetten om de maatregel zo stilletjes mogelijk door te voeren. Deel daarvan zal ook zijn in stilte de dekking van het ontstane gat aan de inkomstenkant door te voeren.

Deel twee van de methode kuddegeest is hoe ministerieel wordt afgerekend met het zomerrelletje rond Stef Blok. Er wordt wat lacherig over gedaan, en het is allemaal al zo lang geleden, hoor je de bewindslieden bijna denken. De journalsiitek gaat daar in mee. Dat de PvdA zich er middels Liliane Ploumen alsnog achter gooit plaatst het voor veel journalisten ook in een herkenbaar perspectief: dat van een ex-minister die haar contacten op haar oude ministerie heeft ingezet om een rel te trappen tegen een minister die men daar niet wil. Of het initiatief stamde van de ambtenaren of de ex-minister zelf? De vraag of dat belangrijk is doet weinig ter zake: het is het mechanisme dat zichzelf toont voor wat het is, is waarop men reageert.

Het enige dat je hier aan interessant kunt noemen is de mate waarin het Ploumen opnieuw de gelegenheid geeft zich te manifesteren. Ze verwordt langzamerhand van de onmisbare steun voor politiek leider Asscher tot de onontkoombare opvolgster van dat zieltogende leiderschap. De PvdA heeft minder aansprekende alternatieven, maar dat is vooral omdat ze serieuze kandidaten zelf van zich heeft vervreemd. Niet Asscher, maar Ploumen lijkt op dit moment de meest logische persoon de PvdA ten grave te dragen. Dat de weg naar dat politieke leiderschap over het politieke graf van Asscher leidt is mooi meegenomen, maar de PvdA als partij zal er weinig verder van af komen te liggen.