De tweeëenheid Peace and Honour wordt terecht altijd geassocieerd met Neville Chamberlain, die met zijn hoed zwaaiend het toegestroomde volk verkondigde; Peace in our time. Minder bekend maar belangrijker is de connectie met de vernietigende quote waarmee Winston Churchill Chamberlain in het navolgende debat in het Lagerhuis kraakte.

In dat navolgende debat voegde Churchill Chamberlain toe:

You had a choice between peace and honour.

You chose peace, you lost your honour and you will have war.

Churchill kreeg gelijk. Binnen anderhalf jaar waren Duitsland en de rest van Europa in oorlog – op een moment dat Duitsland daarvoor klaar was, maar het UK nauwelijks meer dan in 1938.

De president van Italië Mattarella kent dit verband kennelijk niet, of heeft het nooit goed begrepen. Zijn afwijzen van een eurosceptische minister van Financiën gisteravond illustreert dat. Dat hij vandaag zijn eigen keuze Carlo Cottarelli als interim-premier aanstelde is een voorbeeld van dat onbegrip, ook al komen er deze herfst al verkiezingen. Dat is eerder dan Mattarella in een eerder stadium voorstelde, maar nog altijd later dan de door de 5Sterren en LegaNord gewenste verkiezingen in juli. Zie hier op VoL voor een uitleg van de situatie eerder vandaag.

Het klinkt eenvoudig om Churchills uitspraak direct over te zetten naar de situatie rond de euro:

You had a choice between the euro and financial stability.

You chose the euro, you rejected stability and you will have chaos.

Grappig, redelijk toepasselijk, maar niet geheel adequaat. Het probleem zit namelijk dieper.

De portee van Churchills bijtende commentaar in het Lagerhuisdebat was niet dat men maar snel op een preventieve oorlog moest aansturen. Wèl, dat oorlogen die op termijn onvermijdelijk zijn, maar beter kunnen beginnen op een moment dat je die zelf het best op kunt vangen. Als je dat toepast op de situatie rond de euro en Italië’s plek daarin zie je een ander beeld verschijnen.

Dat de euro met de huidige afspraken niet houdbaar is en voor Italië een armoedeval gebleken is, wordt onder serieuze deskundigen niet langer bestreden. De afgelopen tien jaar heeft Italië een gemiddelde jaarlijkse negatieve groei van 0,3% gekend. Mattarella weigert nu toe te laten dat een coalitie tussen LegaNord en 5Sterrenbeweging dat probleem gaat adresseren. Over hun aanpak kun je discussiëren, maar dat mag niet van Brussel, omdat het onvermijdelijk de euro ter discussie zal stellen. Dat is volgens de EC verboten – wat niet alleen ondemocratisch is, maar ook extreem dom.

Mattarella’s dilemma was dus niet alleen de euro – dat probleem kan Italië maar beter aangaan zolang het dat nog op eigen voorwaarden kan doen. Het is vooral de confrontatie met Brussel die het gevolg is van problemen met de euro die hij weigert in het gezicht te staren. Mattarella boog zodoende voor de druk uit Brussel, en probeert het onafwendbare nog enige tijd uit te stellen. Het zal hem hoogstwaarschijnlijk zijn baantje kosten.

Het wachten is nu op een afgevaardigde die hem in het parlement voor de voeten zal werpen:

You had a choice between Honour and the Euro.

You chose the euro, you lost your honour and you will have chaos.

Zo – en niet anders – is de situatie in Italië thans. De komende weken (desnoods maanden) zullen dat bewijzen. Daar gaat de EU niets aan veranderen, en nieuwe Italiaanse verkiezingen evenmin. De crash van Italiaanse aandelen vandaag laat zien welke kant het op gaat. Is dit slechts een voorspel, of is de laatste akte van het euroverhaal nu nabij?

En voor wie nog twijfelde is daar de koers van de dollar versus de euro;

De Europese crisis is terug van weggeweest. Mattarella heeft op instigatie van het Brussels onbenul zojuist ongeweten de trekker overgehaald. Of hij nog terug kan? Dan zal hij snel moeten zijn, en aftreden zolang het nog kan.