Met het ontstaan van de Kunduz-kongsie is de VVD feitelijk het politieke initiatief kwijtgeraakt. Door het wegvallen van de PVV uit het centrum van de Haagse macht staat het imago van Mark Rutte als gematigde regent onder grote druk.

Erger is nog, dat door de gedwongen ruk naar links die de overeenkomst met de Kunduz-club is, de VVD ook inhoudelijk zal moeten meebewegen. Daarmee moet de VVD noodgedwongen de illusie, dat zij een gematigd rechtse partij is met incidentele linksige standpunten, om gaan zetten in reëel te steunen beleid. De komende maanden zal dat ongetwijfeld leiden tot schizofrene taferelen binnen de partij. De eerste partijleden die door deze politieke positiewisseling zachtjes kreunden, zijn tot nog toe overstemd door het hosannageroep dat men van de PVV verlost is. In de euforie van zo’n moment denken maar weinig mensen na over de gevolgen van de alternatieven.

Die kater komt later. Op 12 september, bijvoorbeeld.

Curieus is, dat de VVD ongewild ruimte maakt voor de nieuwste politieke beweging van Nederland: de Onafhankelijke Burger Partij van Hero Brinkman. Over de positiebepaling van die OBP schreef ik een paar weken terug, dat Brinkman het probleem had, dat er tussen de VVD en de PVV politiek geen ruimte was voor een onversneden rechts geluid. Ik verwees hierbij naar de mislukking van onder andere TROTS (2010) en EénNL (2006).

Nu de VVD door haar nieuwe coalitiegenoten noodgedwongen afdrijft naar links, ontstaat er op rechts een nieuwe situatie, die perfect is toegesneden op het profiel van Hero Brinkman. Er valt een gat. Brinkman krijgt door de nieuwe koers van de VVD als belangrijk campagnepunt het primaat op een kleinere overheid in de schoot geworpen. Gekoppeld aan het verzet tegen klimaathysterische maatregelen zoals windmolenparken, een punt dat de OBP al stevig benadrukte, zou er zo wel degelijk een platform kunnen ontstaan dat voldoende stemmen oplevert om Brinkman in de Kamer te houden.

Het is ironisch, dat juist de politieke samenwerking van de VVD met het Kunduzroedel Brinkman deze dienst bewijst. Ongetwijfeld zal hij in de strijd om deze rechtse kiezers hevige concurrentie ondervinden van de PVV, maar omdat het hier in niet geringe mate zal gaan om conservatief-liberalen die de overstap naar de PVV nooit eerder wensten te maken, is het niet ondenkbaar dat juist VVD’ers voor wie Kunduz-coalitie een stap te ver naar links is, zich zullen laten verleiden tot een soort proteststem op de OBP.

Heel hoog schat ik deze potentiële kiezersbron niet in, hoogstens een zetel of 2. Dat zou echter ruim voldoende kunnen zijn om de VVD de positie van grootste partij van het land te doen verliezen. De marges zijn klein geworden in de huidige politiek.

 

 

Eerder verschenen op Dagelijkse Standaard.