Vanavond om 8 uur (2 uur lokale tijd) maakt president Trump in Washington bekend of hij de Irandeal verlengt. Om eventuele spanning maar alvast uit de lucht te halen: Trump gaat die deal met Iran opzeggen.

Dat Trump gaat opzeggen mag geen verrassing heten. De bekendmaking vorige week dat Iran de deal in veel opzichten al geschonden had, door de Israëlische premier Netanyahu was een één-tweetje met het Witte Huis. Dat één-tweetje was bedoel dom Iran de kans te geven zich vrijwillig aan de onderhandelingstafel te melden, en bovendien gaf het enig respijt om zowel binnen de USA politieke steun te verwerven, als er buiten in overleg te treden met de andere ondertekenaars van het verdrag – speciaal Rusland en China.

De bijna absolute stilte van die beide landen lijkt een signaal dat er achter de schermen nog steeds hard wordt gewerkt, maar het zou ook kunnen betekenen dat er al overeenstemming is bereikt. Het lawaai en de beledigingen di Iran de wereld in slingerde sinds de bekendmaking van Netanyahu maken het evenmin eenvoudig te duiden. Het kan zijn dat Iran zich gesteund voelt, maar ook dat we hier een reprise zien van het gedrag waarom Saddam Hoessein ooit bekend werd. Dreigen met de Moeder aller Oorlogen, en zo.

Vanuit de EU is nog niet veel te horen geweest ook, behalve uitspraken over de hoop dat de deal kan worden gered. Niet vreemd, het waren de immer wereldvreemde Europeanen van de EU die de belangrijkste motoren achter de deal waren, en een Amerikaanse opzegging treft de internationale standing van de EU het hardst.ook de Verenigde Naties zijjn overigens tegen een openbreken van de deal die Obama ooit sloot. Geen verrassingen van die kant dus. Guttierez had het zelfs over een risico op WW3. Ook de NOS doet paniekerig, maar of dat te maken heeft met inzicht of de kans weer eens op Trump te vitten is niet eenvoudig te bepalen.

President Trump was nooit erg geporteerd van dit onder Obama afgesloten concept, maar heeft de afgelopen anderhalf jaar geregeld zijn handtekening onder verlengingen gezet. Elke 120 dagen (4 maanden) moet dat gebeuren. Zaterdag 12 mei is het weer zover. Dat Trump vandaag (8 mei) daarover al een aankondiging gaat doen is daarom alles zeggend. De Irandeal is dood, en reanimeren is kansloos.

Is er nog iets dat Trump zou kunnen weerhouden de Irandeal op te zeggen en zijn beslissing opnieuw 4 maanden uit te stellen? Gek genoeg wel, en dat heeft alles te maken met het vermogen van de CIA om via het bedrijf Palantir binnen te kijken in veel landen over de gehele wereld. Het opzeggen van de Irandeal zou die mogelijkheid naar men denkt ruïneren, en dat zal de CIA niet lekker zitten. Maar als dat werkelijk het enige is dat de Irandeal redden kan, dan is zij zo dood als een pier. En dat ondanks de bizarre poging van de voormalige Amerikaanse Secretary of State John Kerry achter de rug van zijn regering om de deal nog ter redden.

Wat hierna volgt? Dat is onduidelijk. Voorlopig gaat de USA de sancties die dankzij de Irandeal werden verlicht opnieuw instellen, en meer eisen stellen aan Iran en het ayatollah-bewind. Of het direct al tot militaire botsingen gaat komen is moeilijk te voorspellen, maar zeker is dat elke provocatie van Iran prompt en met grof Amerikaans geweld zal worden beantwoord.

Intussen zullen de Israëlische aanvallen boven Syrië een probleem kunnen worden in verband met de houding van Rusland. Vorige week zijn diverse Israëlische missies afgeblazen nadat Russische gevechtstoestellen en al boven Libanon tegemoet kwamen om hen te escorteren. Maar diverse Iraanse bases die te dicht bij de grens van Israël liggen zijn logische doelwitten, en dat men die ongemoeid zal laten lijkt hoogst onwaarschijnlijk. We gaan een spannende zomer tegemoet.