Ik zal ze missen, die PvdA’ers. De politieke arm er van dan, want in media en onderwijs zijn we de eerste twintig jaar nog niet van hen af.

Gisteren lekte via BNR een document uit dat in al zijn simplisme meer zegt over de stand van zaken binnen de PvdA dan alles wat politieke analisten erover schrijven kunnen. De portee was door BNR eenvoudig en begrijpelijk geformuleerd:

Tweede Kamerleden van de PvdA mogen zich niet bemoeien met actuele partijdiscussies, tenzij ze toestemming hebben van het partijbestuur. Dat blijkt uit een brief die alle PvdA-Kamerleden hebben ontvangen.

Dat onvermijdelijk Kamerlid Jacques Monasch direct liet weten zich daar vanzelfsprekend niets van aan te zullen trekken zal wel zijn ingecalculeerd. Zodat we niet raar op hoeven te kijken als dit onderdeel is van een mistig mediaplan.

Dat laat onverlet dat het de politieke toekomst van partijvoorzitter Spekman elders legt: na brieven als deze was je ook vroeger al niet meer herkiesbaar als partijvoorzitter. Hetgeen inhoudt dat Spekman heel bewust aan zijn laatste kunstje begonnen is. Of het zal werken of niet, dit is een ingewikkelde manier om te zeggen dat hij er hierna mee stopt omdat hij er geen gat meer in ziet.

Dat Monasch prompt aankondigde er geen verdere aandacht aan te zullen schenken in zijn aanstaande uitingen over de toekomstige PvdA kan hij zich veroorloven. Zeker sinds hij aankondigde zich niet herkiesbaar te zullen stellen, en prompt zijn partij afviel bij de stemming over hoe te handelen na 6 april (GeenPeilreferendum). Nu is hij een eenzame dissident binnen een fractie die ook na maart 2017 hun hypotheken willen kunnen blijven afbetalen. In zekere zin doet het gedrag van Monasch me daarom denken aan dat van Van Gijzel – voor deze burgemeester van Eindhoven werd. Maar of de PvdA nog dergelijke vette baantjes te verdelen heeft na de komende verkiezingen? Dat is hoogst twijfelachtig.

De brief van Spekman heeft overigens weinig te maken met de landelijke politiek – niet direct althans. De partijvoorzitter wordt belaagd door het wereldvreemde in de PvdA, het wereldvreemde dat periodiek de kop opsteekt en op de meest ongelegen momenten herrie trapt in een poging de partij naar links te doen zwenken. Zoals vroegere partijcongressen probeerden invloed uit te oefenen op de dagelijkse politiek (héél erg USSR), zo proberen de laatste van de huidige activisten nu het partijbestuur te wippen om daarmee de ledenvergadering weer meer macht te geven. Want het wereldvreemde in de PvdA kijkt met afgunst naar GroenLinks – die hebben Jesse.

Sympathiek democratisch – en van de werkelijkheid los gezongen. Want op 4 juni zal de PvdA-ledenvergadering het ‘kinderpardon’ bespreken. U weet wel, die periodieke collectieve jankpartij ten behoeve van kinderen die door hun ouders op de rubberboot naar Nederland werden gezet, en die wij nu mogelijk op correct-bureaucratische wijze op de stoomboot naar huis zouden willen sturen. Alles is nu eenmaal onze schuld, en het wereldvreemde binnen de PvdA wil dat wij daarvoor collectief boete doen. En zo’n kinderpardon is dan typisch iets waarvan de hele ledenvergadering zich moreel verplicht voelt het te steunen.

Althans, zo ging het in februari. De fractie werd dringend verzocht (gecommandeerd zou men dat noemen als een andere partij een dergelijk instituut bezat) op dit punt meer te doen dan in het regeerakkoord met de VVD was afgesproken.

Nu vond ik het een prima idee als de PvdA dit kabinet zou willen opblazen, maar de PvdA-top denkt daar dus anders over. Die is druk in de weer met de kandidatenlijst voor komend jaar, en wil even geen gedonder. Dat in de huidige politieke constellatie je er vanuit kunt gaan èn moet dat er voortdurend gedonder is, maakt dit argument natuurlijk zwak. In zekere zin is er nooit een beter moment geweest om intern eens een uitgebreid robbertje te knokken dan juist nu. Politiek gebeurt er weinig, weliswaar is de verkiezingscampagne voor maart 2017 al langzaam op gang gekomen, maar ellende nu kan gaande het jaar nog wel worden gerepareerd. En het kabinet zal niet vallen, want zeker 76 Kamerleden moeten aan hun hypotheek denken.

Zoals vaker met mensen die vinden dat zij onmisbaar zijn, heeft de partijtop van de PvdA nu gepoogd haar eigen Kamerleden te fnuiken. Niet per verzoek, maar per oekaze. Omdat de partijtop zichzelf belangrijker vindt dan een open discussie die alleen maar tot uitbarstingen leiden kan.

Mij lijkt dit nogal dom.

Ik zal ze missen, na maart 2017, die PvdA’ers met hun eeuwige interne gekrakeel. Want altijd kun je er iets over schrijven als je even niet weet waarover het te hebben. Altijd is er een PvdA’er beschikbaar om over welk onderwerp dan ook iets te opperen dat je vervolgens behaaglijk kunt neersabelen als volkomen idioot. En of het land er werkelijk op vooruit zal gaan? Het geforceerd voortijdige verdwijnen van een hele PvdA-bestuursgeneratie lijkt me een zegen, maar de vervanging er van door een meute bestuursgeile GroenLinksers vervult me met zorg.