Met het pakket maatregelen wil de bewindsvrouw het voor iedereen mogelijk maken om zonder druk een stem uit te brengen. Bij de zogenaamde proef ’early voting’ – eerder stemmen – zijn de omstandigheden anders dan in het stemlokaal. Kiezers ervaren dan geen druk van andere wachtende kiezers, kunnen oefenen met het stemmen en het is mogelijk getrainde stembureauleden het proces te laten begeleiden.
Op dit moment is het niet toegestaan om hulp te krijgen tijdens het stemmen, uit angst voor beïnvloeding. Alleen mensen met een fysieke beperking kunnen ondersteuning krijgen. ,,Voor kiezers met een verstandelijke beperking laat de huidige Kieswet geen hulp toe in het stemhokje’’, meldt Ollongren.

De nuance tussen hulp en beïnvloeding wordt hiermee vloeiend, en het opent bovendien de deur naar een discussie over wie wel en niet bekwaam zijn, en waarom. Dat is een belangrijk punt, aangezien het hier gaat om het landsbestuur. Algemeen stemrecht gaat uit van solidariteit. Door iedereen een stem te geven, ongeacht de mate van deskundigheid. De kracht daarvan is dat als geen kwalificaties zijn vereist, er ook niet geklaagd kan worden over uitsluiting. Al kent iedereen wel voorbeelden van mensen met stemrecht die dat net zo goed aan hun kaketoe kunnen uitbesteden. Dat er veel van dergelijke mensen stemmen betekent niets als er geen gericht gebruik van wordt gemaakt, en kan daarom geen probleem vormen. Het behoud van stemrecht is in die benadering veruit het minste ‘kwaad’.

Dat wordt anders als men ‘hulp’ voor dergelijke stemmers gaat institutionaliseren. De regelmatige voorbeelden van stembureaus waar wordt gerotzooid omdat de ambtelijke bezetting de uitkomst graag iets anders ziet zijn al pijnlijk genoeg, maar demonstreren ten overvloede dat ondersteuning nooit geheel altruïstisch zijn zal. De rechtmatigheid van ‘hulp’ zal onontkoombaar de grenzen op diverse punten oprekken. Mogelijk zelfs tot aan het punt toe waar de vraag om hulp niet meer wordt gesteld, maar slechts de afwijzing er van met moeite zal worden geaccepteerd door de ambtelijke bezetting. ‘Getrainde stembureauleden‘? Doe me een genoegen. Op dit punt wordt het behoud van stemrecht een groter ‘kwaad’ dan ontneming.

Besef van bovenstaande lijkt in dit voorstel volledig verdwenen. Er komen proeven met de nieuwe aanpak, mogelijk al in 2021. Ja, mooi. Wart ik graag weten wil, is wat men precies beproeven gaat? De tevredenheid van minder of onbekwame kiezers? De tevredenheid van de bezetting van de stembureaus of de tevredenheid van politieke partijen met het nieuwe systeem? Geen van allen lijkt me erg relevant welbeschouwd, aangezien van alle kan worden gezegd dat ze het gebruik van stemrecht geen extra goed zullen doen.

Stemmen per post is ook zoiets. Mogelijk is het afgekeken van de USA, maar het is iets waarbij wel degelijk externe sturing mogelijk is. Waarom niet elektronisch stemmen via internet mogelijk maken? Technisch is dat geen groot probleem, en het voorkomt grootschalige organisatie van blokstemmen, omdat alles van huis uit gebeuren moet. Eventueel kun je dat via IP-adressen controleren. Maar voor de overheid wordt het probleem gigantisch als mensen zich zouden af vragen waar we de Tweede Kamer dan nog voor hebben? Reken er daarom niet op dat Regentesk Nederland hiermee ooit komen zal.

Ook stemmen op een andere dag dan verkiezingsdag is nu niet mogelijk. Hoe de experimenten er concreet uitzien is nog niet bekend, meldt een woordvoerster van het ministerie van Binnenlandse Zaken. ,,Dit wordt ook besproken met vertegenwoordigers van belangenorganisaties.’’ Streven is om de experimenten bij de verkiezingen van 2021 toe te passen.

Vertegenwoordigers van belangenorganiaties?? Dit is het creëren van een blokstem pur sang. Dit experiment kan alleen maar leiden tot een collectivisering van het stemproces, waarbij de vertegenwoordigers van belangenorganiaties onevenredig veel invloed zullen krijgen. Daarom moet het worden afgewezen en dienen eigenlijk ook de proeven te worden voorkomen. Algemeen stemrecht is de methode waarbij de individualiteit van de burger via een samenvoegend proces ineen vloeit tot een herkenbaar wensenpatroon waarmee het bestuur van het land gediend is. Wie toestaat dat daar grote collectieve verbanden aan worden toegevoegd verstoort dat proces onherstelbaar.