Het regioparlement van Catalonië heeft gisteravond een tijdspad naar Catalaanse onafhankelijkheid vastgesteld. Eind 2017 moet de volgende Europese staat het levenslicht zien.

De druk om de regio Catalonië onafhankelijkheid te verlenen is al jaren groot, en groeiende. Gisteravond is dan eindelijk de kogel door de kerk gegaan. Met een kleine meerderheid hebben de Catalaanse nationalisten een verklaring vastgesteld die beoogt dat de regio zich eind 2017 van Spanje losmaakt. Wie denkt dat de scheidingsonderhandelingen tussen EU en UK een lastig probleem zijn, heeft zich nog niet verdiept in hoe dat zal moeten gaan tussen de Catalanen en de regering in Madrid.

De stemming kende al het drama dat bij dergelijke gelegenheden usance lijkt te moeten zijn: 72 voorstanders in een parlement van 135 die iets met algemene stemmen aannamen, nadat de volledige oppositie de zaal verlaten had. De echo’s van diverse van dergelijke momenten tijdens de Russische Revolutie van 1917 klinken nog na.

Of het moment politiek gunstig is, is al een twistpunt. Er voor pleit, dat er geen centrale regering in Madrid zit die enig gezag heeft. Na twee verkiezingen die weinig opleverden, en zeven maanden onderhandelen is er nog steeds geen nieuwe Spaanse regering met een volledig mandaat, en het lijkt er niet op dat dat snel veranderen zal. Premier Rajoy houdt een soort zakenkabinet gaande, maar wordt niet meer dan getolereerd door de parlementaire meerderheid.

Er tegen pleit dat de gevoelde noodzaak binnen Catalonië maar heel beperkt is. De laatste cijfers geve de nationalisten een loefje van 48 tegen 45%, maar dat is binnen de foutmarge, en 7% stemmers die niet weten wat ze doen indien het hen gevraagd wordt stelt niemand gerust. Regiohoofdstad Barcelona heeft een ferme meerderheid die tegen onafhankelijkheid is, en dat maakt de zaak in het geheel niet beter.

Dat de nationalisten nu haast maken is weer niet heel vreemd: voor dit soort zaken heb je een ontevreden bevolking nodig, en al wordt het met de economische crisis niet veel beter, de media verkondigen dat de Spaanse regering het lek boven heeft. Dat dat niet waar is, doet niet ter zake. Na het Brexit-referendum vorige maand is in ieder geval duidelijk dat ook Schotland op niet al te lange termijn haar kans wagen zal, en beiden staan gezamenlijk sterker dan elk alleen. Schotland zou in geval van een boedelscheiding met het UK vermoedelijk sneller klaar zijn dan Catalonië en Spanje, dus als men tegelijk in Brussel aan wil komen, moeten de Catalanen haast maken.

Deze stap van Catalonië maakt de politieke chaos in Spanje compleet. Om in het achterhoofd te houden: Spaanse legerbronnen hebben ooit verklaard dat als Catalonië serieus aanstalten zou maken zich los te scheuren van Spanje, het leger dat zal verhinderen. Hoort u de echo’s van de Europese geschiedenis donderen? Als dit zich volledig zo ontrolt is niet alleen de EU toast, maar hebben we de eerste veertig jaar naar Turkije geen omkijken meer als het gaat om verachtelijke maatregelen door dictatoriale regimes.

---

Volg ook ons dossier Catalonië