Het verdwijnen van de middenstand is in bestuurlijk Nederland niet of nauwelijks doorgedrongen. In de media spreekt men al enige tijd over middengroepen.

Maar de middengroepen die men daarmee in de MSM bedoelt zijn geen middenstand, oh nee. De autochtone middenstand is zo goed als uitgestorven, al handhaaft in veel steden zich in het lokale winkelhart zich vaak nog een residu in winkelpanden die privé-eigendom zijn, en als zodanig een pensioenvoorziening moeten verbeelden. Dergelijke residuen zijn vaak van een soort dat niet door moderne bezorgbedrijven wordt beconcurreerd.

Juweliers, parfumerieën, en winkels voor chique kleding. Zij weten zich met enige moeite  te handhaven, mits ze hun prijzen hebben aangepast, en hun clientèle voldoende kruiperig benaderen. Toch, hun toekomstperspectief is nul. Het enige dat in de winkelcentra een toekomst zal vinden zijn de uitverkoopwinkels van Zeeman, Action en hun aanverwanten. Met producten die te goedkoop zijn om via postorder te verkopen, want veel daarvan worden immers via dezelfde pakketdiensten weer teruggestuurd, en dat wordt verkopers te duur.

Te duur voor de postorderbedrijven bestaat ook, maar is zeldzamer. De voorheen als dure winkelstraten bekend staande verkooppunten zullen het nog wel even trekken, maar of ze het op langere termijn zullen redden is twijfelachtig.

Dat men deze ontwikkeling in bestuurlijk Nederland op de voet volgt is te breedsprakig geformuleerd. Bestuurlijk Nederland is er aan gewend geraakt in het weekend grote inkopen en bloc te doen, bij grote leveranciers. Bestuurlijk Nederland koopt niet bij de middenstand, en bemerkt haar verdwijnen dan ook nauwelijks.

Dat en die hele verdwijntruc nauwelijks volgt, heb ik afgelopen jaar kunnen volgen. Bij mij aan de overkant – in een oude volkswijk – konden we in de zomer van vorig jaar een nieuwe huurder van het winkelpand aldaar begroeten. Een groenteboer. Voor wie het niet weet: groenteboeren waren de eerste speciaalzaken die na de grote herijking van halverwege de jaren zeventig – tijdens welke de meeste kruideniers op de hoek werden geëlimineerd – de een na de ander verdwenen. Niet vreemd, het was altijd al een branche van hard werken voor weinig. Toen dat nog minder werd, was het met de meeste groenteboeren snel gedaan.

Als nazaat van een kruidenier die ook halverwege de jaren zeventig was gestopt, heb ik met belangstelling de aanpak van onze nieuwe Marokkaanse groenteboer gevolgd. Duidelijk was al; snel, dat hij door de gemeentelijke sociale dienst met behulp van bijzondere bijstand werd geïnstalleerd. Mijn sneren naar Bestuurlijk Nederland deed ik hierboven niet voor niets. De ondersteuning van deze man was letterlijk uien. Ook herkenbaar waren enige typische allochtone trucs qua ondernemerschap: het busje waarmee hij inkopen deed stond ’s nachts voor de deur geparkeerd, en werd al snel de opslag waar hij zijn waren onderbracht.

Maar begin dit jaar werd op vage gronden in deze buurt betaald parkeren ingevoerd – het busje verdween. De nieuwe ondernemer reed ook in een nieuwe Mercedes B – duidelijk een leasebak. Iemand bij de bijzondere bijstand hier te stede moet ergens hebben gelezen dat dat een gunstige manier was om je balans gezond te houden. Dat het bakken met geld kost die de rentabiliteit ven het bedrijfje al op voorhand negatief zou maken  is door niemand overwogen. De Mercedes bleef, en is er nog steeds. Ook nu op alle ramen staat vermeld dat alle producten voor de halve prijs gaan – het avontuur is voorbij.

Als oude rot zag ik vorig jaar al de eerste signalen dat het bedrijf geen glorieuze toekomst ging realiseren. De eerste weken begon de nieuwe ondernemer al met om 8 uur zijn zaak te openen, en sloot hij pas rond 21:00 uur. Toen de dagen gingen korten, deden zijn werkdagen daarin mee. Dit voorjaar waren we aangeland bij 10:30 uur ’s ochtends, tot circa 18:00 uur. Zeven dagen per week, dat wel. Maar de ondernemer zagen we niet vaak meer, hij had de frontpositie uitbesteed aan enige neven, die een weinig dynamische indruk wekten.

Gaande het jaar had de groenteboer ook diverse warme happen in zijn assortiment opgenomen: gegrilde kip, diverse soorten runderworsten, allemaal zo uit de oven. Maar mijn woonwijk wordt nauwelijks door Marokkanen bewoond, en de Turkse bevolking heeft de weg naar deze winkel niet gevonden. Er omheen wèl. Zelfs nu alle prijzen gehalveerd zijn, zie je de achterdochtige bestudering door Turkse moeders van de geboden waren als immer tot een negatief oordeel leiden.

Ook deze poging van de gemeentelijke sociale dienst een allochtone middenstand te kweken is derhalve na pakweg een jaar om zeep. Zaterdag bleef de winkel dicht, en pas vanmorgen werd de halve prijs geadverteerd. Over een week of twee zal de boel wel worden leeggehaald, en is het wachten op de volgende wanhoopspoging van de woningbouwvereniging het pand te verhuren.

Dat de dood van de middenstand in winkelcentra betekent dat zij in de woonwijken in het geheel niet levensvatbaar is was voor de gemeentelijke sociale dienst weer te ingewikkeld.  Ze zullen het elders vast nog wel een paar keer proberen, het is immers maar gemeenschapsgeld, dat hier over de balk wordt gesmeten?

De middenstand als groep is al even dood als de dodo. En dat zie ik niet snel veranderen.

---

De MIddenstand komt een enkele keer wel eens vaker te sprake. Dat vindt u hier.