Gisteravond laat lekte een voorstel van Rusland over de toekomst van Syrië voortijdig uit. Overduidelijk is, dat de lekkende kant goede redenen heeft te proberen deze Russische voorstellen te torpederen alvorens zij dit weekend in Wenen ter tafel konden komen. Maar de vraag die blijft is: was dit door de Russen niet voorzien?

Het diplomatieke steekspel rond Syrië begint vrijwel net zo interessant te worden als de oorlog op de grond. Op beide fronten zijn de Russen in het offensief, en zeker wat betreft het diplomatieke front is dat curieus. Want de partij die in een grondoorlog vorderingen maakt (zie boven), heeft over het algemeen minder belang bij onderhandelingen dan de partij die wordt weggedrukt. Behalve als je, zoals de USA, je eigen strategie volledig in duigen ziet vallen. Maar aangezien de eerdere plannen van de USA aangaande de verwijdering van Assad al als volledig mislukt moeten worden beschouwd, zou dat het punt niet mogen zijn. ‘Sunk costs’ is het begrip dat hierop van toepassing is. Nu proberen te redden wat er te redden valt is de rationele actie.

Dat die rationale bij landen als de USA en UK nog niet volledig doorgedrongen is, viel gisteravond te zien bij het Britse Newsnight op BBC2, waar de Britse minister van Foreign Affairs tijdens een zeer uitgebreid interview in Washington werd ingeblikt door de verslaggeefster. Het standpunt van USA en UK (vanwege overleg met Kerry was de minister in Washington) bleef eenvoudig: wij steunen de gematigde oppositie.

Dat die oppositie in feite niet bestaat, dat het trainen van gematigde strijders een compleet fiasco geworden is en dat alle wapenleveranties aan ‘gematigden’ binnen 24 uur door IS worden ingezet, het mag allemaal de pret niet drukken. Zelfs het gotspe dat de Russen hun internationale respect en waardigheid kunnen herwinnen door zich braaf aan te sluiten bij de coalitie die volkomen ineffectief door Washington wordt aangevoerd ontbrak niet. Kortom: alle reden om je dood te schamen. De BBC had er in ieder geval geen enkele moeite mee dat helder en duidelijk uit te spellen. De minister bleef schaapachtig volharden in zijn pogingen te ontkennen wat voor iedereen duidelijk is.

Het voorstel dat gisteren uitlekte voorziet in een overgangsperiode van 18 maanden, waarin Assad de macht overdraagt aan een figuur die voor alle partijen acceptabel is. Die zou een overgangsregering moeten leiden die een nieuwe grondwet opstelt om daarna vervroegde presidentsverkiezingen uit te schrijven. Waaraan volgens de Russen ook Assad aan zou moeten mogen deelnemen.

Dit laatste is het punt waarop de Syrische oppositie haar pijlen nu richt, en wat het volgens de pers een onmogelijkheid maakt dat als basis van onderhandelingen te nemen. Maar zoals ik hierboven al aangaf: militair heeft het regime minder dan ooit reden om met een zo vergaand voorstel in te stemmen. De catch die de Russen hebben ingebouwd is een andere: zij eisen dat de Syrische oppositie een eensgezinde delegatie afvaardigt.

Onmogelijk.

Het is geen vreemde of extreme eis, maar wel een heel slimme. De ‘gematigde’ Syrische oppositie is het zelfs in ballingschap en onder Amerikaanse druk vrijwel nergens over eens geworden. Vorige week zag ik een documentaire, waarin een bijeenkomst van die regering in ballingschap werd gefilmd. Een anonieme barak in een achterbuurt van een Turks grensstadje op zijn best. En nog bestonden ze het om over allerlei onbelangrijke zaken te kibbelen.

Zolang de Russen aan het op zich redelijke standpunt vasthouden dat er een verenigde Syrische oppositie aan tafel moet verschijnen om de onderhandelingen in Wenen een kans te geven, zal er voor het invallen van de winter in 2016 niet gepraat hoeven worden. Is de eis dat Assad na een overgangsperiode aan presidentsverkiezingen zou moeten mogen deelnemen vreemd of onacceptabel? Alleen als je er van uitgaat dat hij zulke verkiezingen wel eens zou kunnen winnen. Als dit namelijk niet in het gerede ligt, is zijn verwijdering het eerste doel, en komt de rest vanzelf. Dat de verenigde ‘gematigde’ Syrische oppositie hier niet van weten wil, is veelzeggend.

Iets om in het achterhoofd te houden.