Binnen 24 uur nadat de Schotse premier Nicola Sturgeon aankondigde aan te zullen sturen op een nieuw onafhankelijkheidsreferendum en de aankondiging van de Britse premier May dat ze dat vergeten kon waren er al nieuwe ontwikkelingen.

Sturgeon wil Schotland binnen de EU houden, en hoopte met haar aankondiging zand te strooien in de Brexit machine die May en haar Conservatieven hebben opgetuigd om het UK zo gunstig mogelijk de EU uit te leiden. Maar haar aankondiging kwam vlak voor een moment dat peilingen onthulden dat de Schotse euroscepsis naar ongekende hoogte gestegen is. Dat betekent kortweg dat een Schots referendum voor onafhankelijkheid een extra handicap zou moeten overwinnen. Impliciet zou een tweede nederlaag definitief het einde van een Schots onafhankelijkheidsstreven voor de komende dertig jaar in houden.

Het Schotse parlement blijkt onvoldoende steun te geven aan de ideeën van de regiopremier. Die nu met wilde voorstellen komt om haar gezicht te redden:

senior Nationalist sources told The Daily Telegraph that Ms Sturgeon would instead try to join the European Free Trade Association (EFTA), whose members include Norway and Iceland.
They said that Ms Sturgeon saw EFTA membership as a more realistic goal than full EU membership, and 
an independent Scotland could decide whether it wanted to join the EU at a later date, perhaps after a third referendum.

Niet serieus te nemen.

Referenda
Opnieuw toont dit dat het gooien met referenda een tricky aanpak is. Is dat een reden er van af te zien? Geenszins, maar het maakt wel duidelijk dat een zorgvuldig onderzoek naar de gewenstheid van de antwoorden die zullen worden voorgelegd voldoende steun genieten om serieus te worden gesteld. En met serieuze steun bedoel ik dan ook meer dan alleen de wens die binnen bepaalde partijen leeft.

Dat laat overigens ook zien waarom het GeenPeil-referendum in Nederland in 2016 een succes werd voor het NEE-kamp: de regering kon op geen enkele wijze duidelijk maken wat de noodzaak of voordelen waren van een JA, terwijl de risico’s er van eenvoudig te duiden waren. Bovendien toonde het een algemene ontevredenheid van de bevolking met de politiek van de regering Rutte2. Het pijnlijk slechte resultaat van de GeenPeil-partij op 15 maart in Nederland is daarvan een verdere onderstreping.

Het zijn lessen die men in Schotland eens zou moeten gaan trekken. Er wordt veel gesproken over een Schotse onafhankelijkheid, maar wat de basis er van zou moeten zijn is niemand goed duidelijk.