De Nederlandse AIVD beklaagt zich in de media over het feit dat er buitenlandse spionnen bestaan. Wat moeten we nog met dat stelletje warenhuisbeveiligers?

Eigenlijk had ik dit stukje willen beginnen met het ter discussie stellen van interviews met het hoofd van de AIVD. Anti-spionnen die openbaar over hun werk praten lijkt mij een tegenstrijdigheid van een ordentelijke beroepsopvatting, in hun branche. Maar dit is Nederland, en de AIVD zal zich hier wel genoodzaakt voelen van tijd tot tijd haar bestaan te rechtvaardigen tegenover mensen die vinden dat alle mensen en andere immigranten eigenlijk lief en onschuldig zijn – behalve de ontevreden autochtonen natuurlijk. Het blijft een mager excuus, dat dan wel. Maar nee, maar nee, zei de heer Bertholee. Eens kijken wat hij volgens de NOS zei:

In het laatste halfjaar van 2016 is er vanuit Rusland, China en Iran honderden keren geprobeerd om de Nederlandse overheid en Nederlandse bedrijven te hacken. Dat zegt de directeur van de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst Rob Bertholee in een interview met EenVandaag.
Volgens hem probeert vooral Rusland via hackaanvallen door te dringen tot geheime documenten van de regering.

Ik neem het zo van hem aan.

“Dan praat je over verslagen uit de boezem van de regering. Ik vind dat een gevaar voor onze democratie. Het gevaar is dat zij beïnvloeden hoe ons parlement zou kunnen werken, of hoe onze overheid beslissingen neemt.”

Ik geloof niet dat de heer Bertholee goed begrijpt hoe het in Nederland werkt. Ons parlement beïnvloeden? Dan kunnen de Russen beter de site van Maurice de Hond hacken. Hoe onze overheid beslissingen neemt? Dat weten de Russen al heel lang. Niet voor niets was een van de verre voorgangers van Bertholee er achter gekomen dat de Sovjets ( die regeerden daar in dat verre Rusland toen nog) ruimhartig de Nederlandse vredesbeweging steunden met geld en goede raad. Als er maar genoeg mensen staan te gillen om iets waarvan de regering zelf ook al dacht dat het niet zo fijn was, dan buigt men in Nederland gewoonlijk wel. Met één uitzondering, u begrijpt het al: als het gaat om de ontevreden autochtonen natuurlijk.

Er wordt ook jacht gemaakt op gevoelige informatie van bedrijven. “Het gevaar is dat zij bedrijfsgeheimen stelen en daarmee het economisch verdienvermogen van het Nederlandse bedrijfsleven aantasten.”

Gut, je verwacht het niet: industriële spionage!! Dat doen Nederlandse bedrijven overigens net zo hard. Berucht in dat opzicht waren (en zijn, naar ik aanneem) de excursies van Nederlandse studenten van de Technische universiteiten, wier reisjes werden gesponsord door de Nederlandse industrie, die ook de bestemming en de te bezoeken bedrijven selecteerden. Oh, en niet te vergeten de wekenlange training van de aanstaande reizigers waarbij werd aangegeven waarop ze speciaal moesten letten. De enige excursies waar studenten wat van leerden, en nog betaald door de zogeheten derdegeldstroom ook…

Volgens Bertholee is vooral Rusland bezig om Nederlandse instellingen te hacken. Toch vindt hij het zinloos om stappen te ondernemen tegen dat land.
“We weten het als AIVD wel, maar het is heel lastig om het te bewijzen. Het heeft weinig zin om in de richting van China of Rusland te zeggen dat je hebt gezien dat ze een aanval hebben gepleegd, want dat wordt ontkend en daarna is het verhaal afgelopen.”

Tja, in de tijd van de ideologische Koude oorlog werden dergelijke spionnen eerst gearresteerd, waarna het wachten was op de arrestaties aan de andere kant zodat men kon ruilen. Omslachtiger, maar niet fundamenteel verschillend. Zo kon er ook nog eens een Pakistaanse atoomspion doorheen glippen, want de Russen wisten al wat wij wisten, zodat daar niet op werd gelet.

De AIVD zegt al enkele jaren dat er grote zorgen zijn over de toename van aanvallen via internet door landen als Rusland, China en Iran.
Minister Koenders van Buitenlandse Zaken noemt de berichten zorgelijk. Hij zegt dat het kabinet vandaag praat over een internationale cyberstrategie.

Voor Koenders lijkt het nieuw te zijn, die spionage. Die heeft natuurlijk zijn opleiding niet op een Technische universiteit genoten. En van wat Koenders zelf op school heeft geleerd willen verstandige mensen graag verschoond blijven, zodat zijn ervaring hoogstwaarschijnlijk inderdaad non-existent is.

Over spionage vanuit de USA hebben we het dan nog niet eens gehad. Obama excuseerde zich er niet eens voor, maar Rutte bleek onbespioneerd – te onbetekenend. Maar voor onze grote bedrijven gelden echt andere mores, dus waarom horen we daar niets over? Politiek niet opportuun, soms?

Resteert een antwoord op de vraag waarom dit interview werd gehouden: het zullen de verkiezingen wel weer zijn. Alles en iedereen in Nederland die aan de staatstiet hangt, moet in deze tijden nadrukkelijk wijzen op het belang van wat zij uitvoeren, om te voorkomen dat er geen extra geld beschikbaar komen kan. Wie geen extra geld vraagt, kan er op rekenen de bezuinigingen langs te zullen zien komen na 15 maart. Maar om dat te weten hoef ik geen Russische spion te zijn.