Vandaag komt de Volkskrant met het nieuws dat het OM alles uit de kast halen gaat om vertrokken jihadi’s te vervolgen. Niks te vroeg, en duidelijk een bericht met een ander oogmerk.

Wat gaat het OM precies doen volgens De Volkskrant?

Het Openbaar Ministerie trekt alles uit de kast om Nederlanders die nu nog in het kalifaat vertoeven bij verstek veroordeeld te krijgen. Van alle 190 Nederlanders die volgens de inlichtingendienst AIVD in het strijdgebied zijn, worden strafdossiers aangelegd. Ook van vrouwen en kinderen vanaf negen jaar. Zelfs van strijders van wie de dood is gemeld op sociale media.
Deze nieuwe strafrechtelijke aanpak moet de risico’s van terugkerende ‘kalifaatgangers’ voor de nationale veiligheid minimaliseren. Bij verstek veroordeelde terugreizigers kunnen bij aankomst in Nederland meteen voor langere tijd de gevangenis in.

Dit is in de praktijk nooit waar. Een veroordeling bij verstek wordt vrijwel altijd over gedaan zodat de beklaagde zich persoonlijk verdedigen kan. Wel kunnen ze hem gelijk opsluiten, maar de meerwaarde lijkt minimaal.

Dat het OM nu al op voorhand met een strafrechtelijk onderzoek begint om alles klaar te hebben als iemand terugkeert zou niet iets meten zijn waarover nu met tromgeroffel bericht wordt – het is eerder een schandaal dat men nu pas op dit idee komt.

Dat het OM al die tijd gewacht heeft is vrij bizar. Zou men werkelijk gedacht hebben dat dat kalifaat kans van slagen had? Dan ben ik benieuwd van wie ze dàt gehoord hebben, en dat meen ik serieus. Die onnozelheid pas nu te gaan nadenken blijkt uit meer:

Het OM hoopt met vroegtijdig strafrechtelijk onderzoek beter in staat te zijn oprechte spijtoptanten van potentiële aanslagplegers te kunnen scheiden. ‘Als we nu al gaan uitzoeken wat ze daar aan het doen zijn, kunnen we dat beter inschatten’, zegt Van Veghel. Er is nog een derde categorie terugreizigers, zegt hij: de kalifaatgangers die het leven daar te zwaar vinden , maar de IS-ideologie nog aanhangen en geen specifieke opdracht hebben gekregen. Zij kunnen in Nederland een rol gaan spelen bij de radicalisering en rekrutering van kwetsbare jongeren.

Het verhaal is bij de MSM nooit compleet zonder een waarschuwing uit een ander deel van het veiligheidsspectrum, die kanttekeningen plaatst:

Terrorismedeskundige Edwin Bakker steunt de nieuwe aanpak van het OM, maar plaatst daar wel een kanttekening bij. ‘We zijn te zeer gefocust op terugreizigers van eigen bodem’, stelt hij woensdag op een internationale conferentie over terugkerende buitenlandse strijders in Den Haag. Zo’n vijf- tot zesduizend Europeanen zijn naar het kalifaat vertrokken. Hoe moeilijk ook, over hen is het makkelijker om informatie te verzamelen en hun netwerken in kaart te brengen, dan van strijders uit niet-westerse landen. En dat zijn er veel meer. Bakker: ‘Wel tien keer zoveel’.

Inclusief de waarschuwing dat wij zelf er ook mee te maken zouden kunnen krijgen:

Als het kalifaat valt zullen die strijders elders gaan vechten voor de islamitische zaak. Maar zij kunnen ook naar Europa komen, waarschuwt Bakker. ‘Van hen weten we veel minder. Zij hebben geen toekomst hier, gaan ondergronds, sluiten zich aan bij criminele netwerken of bij terroristische cellen.’

Dat haalt je de koekoek! En waarom is dit een probleem voor ons, en niet voor een oorlogsmisdadentribunaal? Dat zit weliswaar in Den Haag, maar daar is het hun vak dit soort kwesties tot de bodem uit te zoeken. Dat het gros van de ‘uitreizigers’ ook nog eens een dubbele nationaliteit heeft maakt de zaak alleen maar erger. Uit alles blijkt dat die mensen hun aanwezigheid hier nooit hebben beschouwd als meer dan een intermezzo. Om daar dan uitgebreid van te zeggen (en naar te handelen!!) alsof het gewone Nederlanders zijn gaat veel en veel te ver. Met terugwerkende kracht concluderen dat ze gezakt zijn voor hun inburgeringsexamen – zelfs al zijn ze hier geboren – is een effectievere weg.

Dit verhaal is een exposé van de incompetentie van de Nederlandse overheid en justitie. Dat dat politiek gemotiveerde faalhazerij is is het punt niet of nauwelijks. Befehl mocht immers nooit zo maar Befehl zijn? Dan zou de consequentie moeten zijn dat hier een groep mensen verantwoording dient af te leggen. Maar dat zullen wij niet meer meemaken deze eeuw.

Maar dat is allemaal theorie, want het OM ziet ze liever niet terugkomen – net als de rest van Nederland overigens. Deze beginnende onderzoeken zijn weinig meer dan bangmakerij, en alle betrokkenen zullen dat beseffen. Eerdere processen tegen aspirant-jihadgangers die het land uit wilden zijn vrijwel allemaal op niets uitgelopen, en dit zal niet veel beter gaan. En het ergste is dat het ook nog eens veel geld zal kosten, want zo’n veroordeling in absentio klinkt wel leuk, maar als uiteindelijk vrijspraak volgt, is de Nederlandse wet gek genoeg om hen nog eens een stevige schadevergoeding toe te stoppen, wegens aantasting van goede naam en onterecht te zijn vastgezet.

En dat, terwijl het voor het land veel beter was bij uitreis hen een zakje drop mee te geven als souvenir, en tegelijk hun Nederlandse paspoort in te nemen. Maar ja, over politiek gemotiveerde faalhazerij had ik het hierboven al. Stuntwerk hebben we al genoeg gezien.