Het PvdA-Kamerlid Moorlag ligt onder vuur. De media-consensus lijkt te zijn dat het PvdA-bestuur een kans ziet het beleid van de partij te beïnvloeden nu ze niet regeert. Maar is er niet meer gaande dan een ordinaire machtsstrijd binnen de PvdA?

Zoals u uit de titel kunt concluderen, zijn er meer belangrijke actoren in dit verhaal dan slechts de stupiditeit van de gemiddelde PvdA-bestuurder. Dat die PvdA-bestuurderen zich nu de kans meer macht terug te pakken van de politieke leiding niet laten ontnemen lijkt een feit. Immers, slechts in tijden van regeren moet de (een?) partij realistisch zijn, en in haar huidige omvang lijkt dat voor de PvdA dus nergens voor nodig. Met de huidige bezetting van de fractie is het verschil tussen 9 en 8 zetelbezetters evenmin erg belangrijk, dus dat men Moorlag er uit wil werken zou in die optiek mogen resulteren in een Kamerlid dat niet vertrekt om een nieuwe zetelbezetter te faciliteren.

Het verslag van AD-journalist Hoedeman geeft een ontluisterend beeld van de activiteiten binnen de PvdA over de kwestie-Moorlag. Zorgvuldigheid? Daar heeft de nieuwe voorzitter Nelleke Vedelaar wel eens van gehoord, maar ze weet dat publiciteit belangrijker is dan zorgvuldigheid. Als Moorlag een zorgvuldig onderzoek wil zal hij eerst op moeten hoepelen uit de Kamer, dan kan hij anderhalf jaar later de eventuele excuses in ontvangst nemen.

Moorlag lijkt dat niet van plan, en is evenmin tevreden met de lafhartige tussenvariant waarmee Lodewijk Asscher opnieuw diens ongeschiktheid voor het leiden van een landelijke politieke partij etaleert. De al even zwakke aanpak door plaatsvervanger Sharon Dijksma tijdens de vakantie van Asscher in Tasmanië (GEEN GRAP) was al evenzeer gericht op het wegwerken van de nieuwe man (Moorlag is de plaatsvervanger van de opgestapte Dijsselbloem). Opmerkelijk: de steun voor Moorlag binnen de PvdA is primair gebaseerd op regionale belangen.

Het verhaal zelf over Moorlag is niet alleen tamelijk dun (vooral JS-jongeren die een kans zagen zich te manifesteren), maar heeft heel bijzondere kanten. Dat er binnen de PvdA meer mensen wisten van het probleem waarover Moorlag nu moet worden geofferd is evident, maar dat is ook niet vreemd. In de praktijk betreft het een omzeiling van een constructie die ‘noodzakelijk’ werd door eigen PvdA-beleid uit 2008, waaraan door minister Asscher (!!) in het vorige kabinet verder niets werd gedaan. Noodzakelijk om min of meer op oude voet verder te gaan met de sociale werkplaatsen als plekken waar zoveel mogelijk mensen aan de slag gehouden moesten worden (PvdA-lijn), in plaats van allemaal met de juiste CAO-uitbetaling (FNV-lijn, maar pas sinds 2016!!).

En het is die verandering van de FNV-lijn in 2016 die veel meer aandacht verdient om te begrijpen wat hier eigenlijk gaande is. In 2016 dook ineens regionaal FNV-bestuurder Gea Lotterman op de kwestie Alescon. Lotterman is SP-lid, of in ieder geval sterk sympathiserend.

SP luid de noodklok voor de Sociale Werkvoorziening! https://t.co/VtVnXuMubX

— Gea Lotterman (@GeaLotterman1) December 9, 2015

en in ieder geval zijn haar gedachten over hoe mensen als de werknemers bij Alescon te behandelen ook die van de SP (zie eerste reactie onder stukje/link).

De tijd dat de FNV de ankeilers voor de PvdA-fractie leverde is reeds lang verleden, de linkse vakbonden worden meer en meer het terrein van SP-activisten. De oorspronkelijke instemming van de FNV met de constructie die Alescon al in 2011 opzette (ruim voor het aantreden van Moorlag in 2015) werd door mevrouw Lotterman ingetrokken, en een week voor de verkiezingen op 21 maart 2016 al gebruikt als chantagemiddel om PvdA-man Moorlag onder druk te zetten. Dat is geen directe intrige in SP-belang (want dan was het al wel doorgezet voor 21 maart), maar wel degelijk een onderdeel van de machtsstrijd binnen de FNV, welke politieke partij het primaat te gunnen binnen de linkse vakbonden. Dit is ook door het AD gedocumenteerd, zij het met een iets andere interpretatie dan die ik hier geef, want:

FNV liet gisteren weten: ,,Het was niet de bedoeling de PvdA onder druk te zetten, het ging ons om de werknemers.” Een woordvoerster van de PvdA-fractie zegt: ,,Deze informatie was bij ons bekend.”

De rechtszaak waarmee de FNV PvdA-directeur Moorlag van Alescon bedreigde is inmiddels op een Pyrrhus-overwinning (voor wie die link naar de uitspraak gaat lezen: de werknemers worden er uiteindelijk vrijwel niet beter van) voor de FNV uitgedraaid, maar mensen als Lotterman en de Jonge Socialisten zijn van nature altijd rancuneus, en het nieuwe aantreden van Moorlag als Kamerlid in plaats van Dijsselbloem zagen zij kennelijk als een promotie van een gehaat tegenstander in de strijd voor de correcte interpretatie van arbeidsvoorwaarden. Zodat daar tegen moest worden opgetreden. En aldus werd de zaak-Moorlag zoals die zich nu ontwikkelt geboren. Want de rancune moest worden botgevierd door Moorlag al snel weer tot opstappen te dwingen.

Zo vlak voor de gemeenteraadsverkiezingen zou de PvdA wel willen buigen voor dit type druk vanuit de FNV. En inderdaad toont het gedrag van zowel Asscher als Dijksma het verwachte patroon: Moorlag moet maar zo snel mogelijk weg. Alleen: Moorlag weigert vooralsnog. En, zo hebben we gezien, ook op goede gronden. Dat Moorlag al kenbaar maakt iets van verbittering te ervaren geeft aan dat de man politiek te weinig ervaren is, maar tegelijk ook dat hij een sterk rechtvaardigheidsgevoel bezit. Dat wordt voor de PvdA onherroepelijk ellende in de aanloop naar GRNL2018, en wel van eigen makelij.

En dan kun je wel gaan roepen dat de PvdA geen mensen als Moorlag had moeten beroepen voor het Kamerlidmaatschap, maar dan kun je de PvdA wel opheffen vermoed ik. Dat leek de FNV klaarblijkelijk helemaal geen slecht idee, gezien de omvang die deze zaak nu aan gaat nemen. De strijd tussen PvdA en SP zal bij GRNL2018 belangrijker blijken dan tussen links en rechts, al is zeker belangrijk te beschouwen hoe zwaar de middenpartijen zullen verliezen aan de groeiende rechtse concurrentie.