De overheid constateert dat gevangen in gevangenissen vaak heel agressief zijn, en trekt zich de laatst beschikbare haarsprieten uit terwijl zij een oplossing zoekt. Wat men heeft bedacht maakt de denkwereld van de Nederlandse beleidsambtenaar weer eens kristalhelder: met vitamine supplementen moet het tij worden gekeerd.

Gedetineerden in 7 penitentiaire inrichtingen wordt met ingang van volgend jaar voedingssupplementen verstrekt, in de hoop dat een evenwichtiger voeding hun agressie zal beteugelen. Het gaat daarbij om visolie, vitamines en mineralen. De Volkskrant juichte:

Nederland loopt daarmee wereldwijd voorop: nergens krijgen gevangenen van overheidswege voedingssupplementen met zo’n bijzonder doel.

Heel fijn. Dus Nederland loopt voorop bij de chemische manipulatie van een deel der bevolking? Mogelijk ook nuttig de onrust onder ontevreden stemmers weg te nemen. Ook de NOS is trouwens enthousiast:

In Groot-Brittannië kregen ruim tien jaar geleden tweehonderd jonge gevangenen drie maanden lang voedingssupplementen of een placebo. Bij de groep die de capsules met supplementen nam, daalde het aantal geweldsincidenten met een kwart. Hierop volgde een vergelijkbaar onderzoek in Nederland onder ruim tweehonderd gedetineerden, jongvolwassenen, in acht instellingen. Ook hier waren de resultaten positief, met een daling van 34 procent.

Dat geloof ik allemaal graag. Overigens meen ik dat experimenten op gevangenen tegen de mores van de mensenrechten en Geneefse conventies ingaan, maar of die in deze ook gelden buiten oorlogstijd is mij niet bekend. Het doet er ook weinig toe – dit is onderzoek dat werkt met ongezonde (sic!!) principes.

Het laat ook nog die arme Roos Vonk in de kou staan, met haar overtuiging dat het vooral gaat om vlees als boosdoener van het aanjagen van de agressieniveaus. In zekere zin gaan we met deze chemische benadering ook terug naar de antiek aandoende overtuiging, dat alles met een pilletje kan worden opgelost.

Wat ontbreekt aan dit onderzoek om er iets redelijks over te kunnen zeggen? Dat valt nog niet mee:
1) Zijn er specifieke leeftijdsgroepen waarbij het beter helpt dan bij andere?
2) Nu is het vrijwillig, maar hoe ziet men dat in de toekomst?
3) In hoeverre zal het een onderdeel worden van een ‘behandeling’ in plaats van strafoplegging?
4) Ten behoeve van welke groep is dit onderzoek in de eerste plaats gestart?
5) Is de geestelijke gesteldheid van gedetineerden gediagnosticeerd, alvorens hen tot het onderzoek toe te laten?

Ad1 Als het hierbij vooral gaat om relatief jonge personen (hetgeen wordt gesuggereerd door het onderzoek in twee jeugdinrichtingen te doen), zijn er bijwerkingen op lange termijn?
Ad2 Als iets werkt is de overheid er over het algemeen bij om dat breder in te zetten. Niet alleen moet ik niets hebben van een maatschappij waar alles met pillen wordt opgelost, maar ook maak ik me ongerust over waar het nog meer kan worden ingezet.
Ad3 Als het idee postvat dat het slikken van een paar pillen je van iedere strafvervolging ontslaat, kunnen we de hele rechtsspraak wel opdoeken – behalve voor witteboordencriminelen, vanzelfsprekend. Op dit vlak is er al te veel ontwikkeling geweest.
Ad4 Waarom is dit eigenlijk? Mogelijk de belangrijkste vraag die in de berichtgeving over dit onderzoek vermeden is, want wat zijn de problemen die moeten worden bestreden? Zijn de bewakers ongelukkig omdat hun gasten hen niet lief lijken te vinden? Vind de overheid het vervelend om te zien dat haar gasten het leven in een afgesloten onderkomen niet erg bevalt? Moet er weer bezuinigd worden op detentie, en lijkt dit een methode om iedereen naar buiten te zetten, mits men zijn dagelijkse portie pillen slikt? Want deze vragen leiden onontkoombaar tot de vraag: moet je mensen daarom pilletjes geven, want is helemaal platspuiten dan niet effectiever?
Ad5 Door eerdere bezuinigingen zijn veel patiënten, die voorheen veilig waren opgeborgen in therapeutische omgevingen, op straat komen te staan. Is niet een aanzienlijk deel van deze mensen via een omweg als straatmeubilair in de bak terecht gekomen, en zouden die daar wel weg willen?

Uiteindelijk is allang vastgesteld wat het beste helpt: castratie. Onplezierig natuurlijk, en irreversibel, maar ontzettend effectief. Bovendien wordt je er iets dikker van, dus dat is net alsof het ook nog gezond is. En als je het cynisch benadert, is het dreigement dat je ballen er af worden gedraaid als je je niet rustig houdt, ongetwijfeld een prima incentive om je kalm te houden.