Ooit was Polen het grootste land van Europa, Rusland niet uitgezonderd. Maar wat hebben we op school geleerd van Polen? Alleen dat het in conflict is met de EC in Brussel.

Ooit was Polen een groot rijk dat – na een fusie met Litouwen – van de Baltische Zee tot aan de Krim reikte. Nog in 1683 werd het beleg van Wenen door de Turken opgebroken omdat ze Poolse koning Jan Sobieski het verjoeg. Sobieski was niet allen de leider van een coalitie (hoewel ook dat), maar een vorst die zelf een enorm rijk bestuurde.

Lange oorlogen en inhalige buren die sterker werden hebben dat grote Poolse rijk snel doen verdwijnen. Waar Sobieski nog in 1683 de grote held van Oost-Europa was, bleek Polen ruim honderd jaar later volledig te zijn verdwenen. Opgedeeld tussen Rusland, Pruisen en Oostenrijk-Hongarije, in de drie delingen van 1776, 1793 en 1795. Polen was zó zwak geworden dat het niet veroverd werd, maar eenvoudig per decreet opgedeeld.

Vóór de tijd dat dat via internationaal overleg gebruikelijk werd, was dit een uniek fenomeen. In die zin heeft het een basis gelegd voor het Congres van Wenen en later internationaal overleg tijdens welk hele landen op bevel van een paar staatslieden totaal veranderden. Na dat Congres van Wenen werd Polen weliswaar weer een koninkrijk, maar dat was in personele unie met Rusland – een net doekje voor een ordinaire bezetting en verovering. Hetgeen bleek na een 19e-eeuwse Poolse opstand, die resulteerde eenvoudig in de incorporatie van Polen in Rusland. Pas na het uiteenvallen van de grote imperia in Oost-Europa ontstond pas weer een onafhankelijk Polen.

Duur: 12:32

Publicatie: 30 juli 2017