Woensdag noemde ik als belangrijk ijkpunt voor de staat waarin Spanje verkeert, onder andere de uitgifte van een relatief kleine Spaanse staatslening donderdag. Dat die lening werd volgestort was echter niet meer dan een signaal dat er in Spanje nog genoeg geld rondzwerft dat de Spaanse banken konden inzetten om de regering te steunen in haar poging de wereld te tonen dat haar positie nog niet compleet wanhopig is.

Griekenland zou op dit moment vermoedelijk niet in staat zijn zonder trucs een dergelijke lening aan de markten te verkopen. Theoretisch. Want de trucs en ruimte die de euroverdragen een land laten, zijn ruimer dan zelfs zelfverklaarde eurofiele economen lekker zit.

De Spaanse lening donderdag
De Spaanse lening werd uiteindelijk dus volgestort. Maar de belangrijkste, de 10-jaarslening, kon slechts worden verkocht tegen een rente van 6,044 %, en dit is extreem hoog. Of, zoals een in Londen zetelende analist het beschreef:

“If it wasn’t for its banks’ continued support at auctions, Spain would be unable to sell its debt. Right now confidence in Spain is at an all-time low.”

Andere analisten gaven als commentaar:

“Although a very modestly sized auction, this was a nerve-wracking one nonetheless. The (Spanish) Treasury will be pleased that the sale was comfortably covered, but displeased with the size of the concession.

“Although the yield on the 10-year is just a tad below secondary market levels, these are prohibitive rates which underscore the dramatic deterioration in Spain’s perceived creditworthiness.

(NICHOLAS SPIRO, SPIRO SOVEREIGN STRATEGY, LONDON)

“There was a big move downward in Spanish yields going into the auction which seemed to have been driven by the hope that there is shortly to be joint action by several of the major central banks. However, in terms of the auction results, yields are still significantly above the levels seen when these bonds were last auctioned.

“A strong set of bid/covers, as was expected, probably driven by domestics. Spain can clearly still borrow in the markets but it must pay high yields for the privilege.”

(LYN GRAHAM-TAYLOR, RATE STRATEGIST, RABOBANK, LONDON)

Maar hoe finacieren banken ook alweer het lenen van geld aan overheden? Ze lenen het bij de Centrale bank. Preciezer geformuleerd: ze lenen het bij de Centrale bank van het land waarin ze gevestigd zijn. De enige voorwaarden die die Centrale Banken stellen, is dat een bank die een dergelijke lening bij de Centrale bank afsluit, voldoende solvabel is. Onder andere wordt daarbij gekeken, hoe groot het eigen kapitaal nog is ten opzichte van de uitstaande leningen.

Voortbouwend hierop schreef Matthijs Bouman, zelfverklaard enthousiast voor de Europese muntunie, hierover een stuk dat ik iedereen kan aanbevelen als verplicht leesvoer. Bouman legt hierin uit, dat ook als de banken die wensen te lenen niet voldoende solvabel zijn, het enige dat de centrale banken weerhoudt de internationale afspraken zijn. Gaan ze desalniettemin door met het uitgeven van euro’s, dan is er eigenlijk weinig dat ze tegen houdt, behalve dan het worden van een internationale paria.

Timeo Danaos et Dona ferentes
Speciaal in het geval van Griekenland zou dit de komende maanden inderdaad een probleem kunnen gaan worden. Er bestaan geen mogelijkheden om Griekenland uit de eurozone te gooien, zonder het land niet gelijk uit de EU te gooien. Iets, dat zoals bekend, voor de Eurocraten een onvoorstelbare situatie zou betekenen. Indien Griekenland aldus – zonder zich iets aan te trekken van de consequenties – zelf euro’s zou blijven uitgeven., dan ontstaat een probleem waarvoor het niet onmogelijk is, dat de Eurocraten ervoor weg zullen gaan kijken.

Is dat wantrouwig geredeneerd? Zeker. Echter, gezien de ervaringen met de wijze waarop Griekenland zich de eurozone in wist te wurmen, is een dergelijk scenario niet denkbeeldig. In feite is de aankondiging van de mogelijke winnaar van de Griekse verkiezingen – SYRIZA – dat alle akkoorden door de PASOK/ND-coalitie voorafgaand aan de vorige verkiezingen gesloten, als niet-bestaand zullen worden beschouwd van dezelfde orde. In feite bouwt dit voort op het basisprobleem van fiat money – geld is immers net zo betrouwbaar als degenen die ervoor garant staan. Bouman noemt dit spookeuro’s, maar de spookachtigheid zal zich beperken tot die financiële instellingen waar ze uiteindelijk terecht zullen komen.

Als Griekenland dit pad op gaat, zal de normale consument daarvan niet heel veel merken. Om de rust te bewaren zullen ze geaccepteerd worden, en na ontvangst in stilte uit de roulatie worden genomen. De verliezen die er op worden gemaakt zullen uiteindelijk worden genomen op centraal Europees niveau. Net zoals gewone banken hebben ook Centrale Banken naar we mogen aannemen een stroppenpot. Het geld dat het ons kosten zal, staat dus al gereserveerd.

Voor wie gelooft dat Europa zich zo niet zal laten chanteren, roep ik graag in herinnering een klein berichtje dat ik een paar weken terug hier op Dagelijkse Standaard in de Koffiehoek aanhaalde. Hierin memoreerde ik, dat men in Duitsland naar verluidt al begonnen is de uit Griekenland afkomstige biljetten (waarvan het serienummer begint met een Y) uit de roulatie te verwijderen. Een geluk bij een ongeluk is dan nog, dat Griekenland bij de introductie van de euro in 2001 besloot een aantal van de grootste denominaties niet uit te geven, omdat die in het normale Griekse verkeer niet gebruikt zouden worden naar men verwachtte.

Van Spanje valt iets als dit niet te verwachten, daarvoor is het land te trots. Als het echter iets illustreert, is het hoe misdadig idioot de Europese de leiders de constructie van de eurozone ter hand genomen hebben in de jaren negentig. De Grieken boden de EU zichzelf aan als geschenk. Een gifpil, naar nu steeds meer blijkt.

 

 

Eerder verschenen op Dagelijkse Standaard.