Wat zijn de gevolgen van het verdwijnen van de politieke onafhankelijkheid van de ECB? Alexander Sassen van Elsoo neemt een voorschot.

Wie moet de macht hebben over de geldpersmachine? Het moge duidelijk zijn dat vele belangengroepen vinden dat zij daar het meest geschikt voor zijn, maar er is één groep die dat al van nature wil: politici.

Immers, politici zijn al de mening toegedaan dat zij beter weten hoe ruwweg de helft van uw inkomen besteed dient te worden; niet u maar dat selecte gezelschap weet het beter. Nu kan ik het hebben over de vele mislukte ICT-projecten, een frauderende belastingdienst, bevooroordeelde rechtspraak, falende ouderen- en jeugdzorg terwijl immigranten €5000-wooncheques krijgen, slecht bouwbeleid, PFAS-onzin, subsidie van publieke omroep met content die indruist tegen het doel van pluralisme, onbetrouwbare regelgeving, en zo verder, maar zelfs dit alles valt in het niet bij wat politici hebben veroorzaakt toen zij de macht over de geldprinter hadden.

Weimar
Die exercitie is vele malen en in vele landen uitgeprobeerd met altijd dezelfde uitkomst: een totale economische en sociale ramp. Ik kan nu Venezuela of Argentinië aanhalen en uitdiepen, maar in de Europese context is de Duitse Republiek van Weimar (1919-1933) het meest relevante voorbeeld. De gebeurtenissen in het Interbellum, hebben in  het DNA van Duitsers een enorme afkeer van inflatie teweeg gebracht, die nu, generaties later, nog steeds voortleeft.

Nu moet ik de politici van toen wel meegeven dat zij in een onmogelijke situatie zaten. Het Verdrag van Versailles en de daarbij behorende herstelbetalingen waren dermate hoog dat Duitsland alleen kon voortbestaan door geld van het buitenland te lenen. De geldpersen werden gebruikt om de betalingen op de buitenlandse schulden te voldoen. Maar de genadeklap kwam toen Frankrijk en België het Ruhrgebied bezetten omdat zij vonden dat Duitsland het Verdrag van Versailles niet nakwam. Doordat de Duitse regering de mijnwerkers opgedragen had niet mee te werken met de bezetters en omdat zij besloot de lonen door te betalen, moest de geldprinter overuren draaien. De inflatie die dit teweeg bracht leidde tot de beroemde foto van een Duitser met een kruiwagen vol briefgeld wat genoeg was voor een brood.

Onafhankelijkheid centrale bank
Uiteindelijk was het gekozen monetaire beleid een onderdeel van een grote clusterf*ck. Het heeft, zoals gezegd, wel geleid tot een meer solide monetair beleid, waarbij de centrale bank geheel onafhankelijk moest zijn van de politiek om de verleiding die politici altijd en te immer zullen voelen, te weerstaan.

Monetaire Alzheimer
Maar zoals zo vaak, slijten de lessen uit het verleden redelijk snel en nu, in 2019, hebben we een ECB met Christine Lagarde aan het roer. Waar haar voorganger Draghi al het nodige had gedaan om de politiek een handje te helpen, heeft Lagarde alle pretenties van onafhankelijkheid opgegeven. Zij ziet namelijk een rol weggelegd voor de ECB in het vergroenen en verduurzamen van Europa. Hiermee heeft zij heel duidelijk de grens van onafhankelijkheid van de centrale bank overschreden.

Schijn werkte ten minste nog een beetje
Nu waren centrale banken nooit werkelijk onafhankelijk, aangezien zowat iedereen die daar rondloopt politiek benoemd is, maar het limiteerde enigszins de kans op monetaire perversies. Lagarde heeft daar nu in één keer een streep door gezet. De scherpe commentaren van de Nederlandse en Duitse centrale bank, zijn allemaal voor de bühne, want puntje bij paaltje, hebben zij altijd netjes bij het kruisje getekend.

Voor Duitsland kan dit verklaard worden uit de nog min of meer verborgen financiële ramp in de Duitse bankensector. Deutsche Bank, Commerzbank en al helemaal de Landesbanken hebben significante problemen, waardoor ik vermoed dat Merkel de Latijnse monetaire praktijken daarom heeft goedgekeurd (haar financiële sector heeft die steun nodig). Wat onze Klaas Knot betreft, tast ik nog in het duister waarom hij elke keer weer tekent voor het gevoerde beleid.

Onze toekomst
We zijn dus op weg naar een nieuwe monetaire realiteit. Deze was al veel eerder ingezet – zoals ik vaker heb verkondigd in de media – maar nu kan zelfs een blinde het niet meer ontkennen. Nog erger, is dat dit proces niet beperkt blijft tot de eurozone, want ook Trump heeft de trend van afnemende onafhankelijkheid van de FED doen versnellen.

Waar in de VS het onder een andere noemer zal gebeuren (bij herverkiezing van Trump althans), is het in de eurozone en de EU GROEN GROEN GROEN wat de klok slaat. Zoals ik al een tijdje stel, zullen we een New Green Deal krijgen de gefinancierd en gevoed wordt door Green Fiscal Policy, Green Monetary Policy en Green Regulations. Politiek en monetair beleid versmelten weer net als toen en ik bid tot alle goden dat de vergelijking daar ophoudt.

---

Dit artikel verscheen eerder op TradeIdee.nl, site voor slimme beleggers