Gisteren waren in het UK gemeenteraadsverkiezingen, die algemeen werden gezien als een generale repetitie van de aankomende General Election op 8 juni. Maar wat wordt de uitgangspositie voor GE2017 voor de grote partijen?

Lokale verkiezingen vinden in het UK ook plaats via een districten stelsel, maar dan via heel kleine districten, waar de winnaar vaak al aan circa 1000 stemmen of zelfs minder genoeg heeft. Die lokale verkiezingen werden bovendien niet in het hele land gehouden, maar slechts in delen. Dat maakt een vertaling naar 8 juni heel moeilijk, zodat er alleen gekeken kan worden naar algemene trends.

Die zijn er echter wel degelijk. Premier May wil die verkiezingen omdat ze naar eigen zeggen een sterke meerderheid nodig heft om haar tegenover de EU te steunen bij de Brexit-onderhandelingen. Die meerderheid lijkt er te komen, ironisch genoeg doordat UKIP aan het instorten is. Gisteravond bleek dat UKIP een massa lokale zetels verloren heeft, en dat het UKIP-electoraat massaal overloopt naar de Conservatieven.

Dat is wat de Conservatieven de grootste winst op zal leveren op 8 juni: stemmers die UKIP verlaten en liever overstappen naar de Conservatieven dan teruggaan naar Labour – een partij die men niet langer vertrouwt. Maar anders dan de NOS-correspondent meldt is de nederlaag van Labour bij deze gemeenteraadsverkiezingen veel kleiner dan zij zich aan laat zien. Dat komt omdat de vorige keer dat er over deze zetels gestemd werd, Labour een uitermate goed resultaat boekte. De teruggang van gisteren was daarom onderdeel van het normale eb en tij tussen partijen.

Dat de LibDems het gisteren niet speciaal goed deden is mogelijk wel een teken aan de wand, dat weinig kiezers zitten te wachten op de insteek van deze partij tijdens GE2017: de vraag om een proteststem die bij voldoende aantallen zou moeten leiden tot een soort tweede referendum over Brexit. Dat zit er niet alleen niet in, maar de Britten lijken echter gaandeweg een steeds grotere afkeer van de EU te ontwikkelen. De verslaggeving over de aanstaande onderhandelingen met de EU is daarvan zeker een onderliggende reden, maar niet de enige.

Dat vertaalt zich overigens niet in een nieuw elan voor UKIP. De rol van deze partij lijkt met het slagen van Brexit voorlopig te zijn uitgespeeld, want GE2017 komt te vroeg om haar al te hebben omgevormd tot een nette puur nationalistische partij. Dat is waar de Conservatieven zoals boven al gemeld hun grootste winst zullen boeken, en daarmee de grootste zetelwinst – óók in traditionele Labour-districten. Door het Britse first-past-the-post kiessysteem krijgen de Conservatieven een enorme ‘boost’ van het wegvallen van UKIP.