Gaat president Macron van Frankrijk op korte termijn aftreden? De druk van de gele hesjes-protesten wordt nijpend – veel langer kan dit niet doorgaan.

Het is niet moeilijk de vraag te stellen wanneer genoeg genoeg is. Als het aan overheden ligt is genoeg al heel snel genoeg – als je het beschouwt als een machtsvraag. Maar de situatie in Frankrijk is die vraag eigenlijk al voorbij. Dat maakte de positie van president Macron ronduit precair, en dat is met afgelopen weekend nog erger geworden.

Waarom hoort u niets in de media?
De Nederlandse media houden zich opzichtig buiten de gebeurtenissen in Frankrijk schreef ik gisteren al. Op aanwijzing der EU? Je verbaast je nergens meer over als het gaat over nepnieuws van staatswege. Geen wonder dat de Britse media geen enkel beletsel zien in uitgebreide verslaggeving – eens te meer omdat de opkomst van gele hesjes-protesten in eigen land hen evenmin lekker zit. Zo meldde persbureau Reuters gisteren dat Macron heeft geroepen dat niet hij, maar de Republiek onder vuur ligt:

“Once again, the Republic was attacked with extreme violence – its guardians, its representatives, its symbols.”

Dit is een laatste strohalm, eigenlijk. In Frankrijk wordt de Republiek als heilig beschouwd – een aanval op de Republiek is hoogverraad. Dat juist de uitgesproken monarchale Macron zich hier op beroept helpt hem weinig. Het plaatst juist zijn precaire positie in perspectief: niet de Franse Republiek, maar de Vijfde Republiek lig onder vuur. De protesten hebben zich allengs meer tegen de president persoonlijk gericht, en dat deze zich verdedigt met de staatsinstellingen zal die instellingen daardoor in gevaar brengen. Want veel verdedigers hebben die staatsinstellingen op dit moment niet echt:

#Gelbwesten stürmten gestern das Gebäude des franz. Staatssekretariats und brachen das Tor zum Innenhof mit einem Gabelstapler auf. Benjamin Griveaux musste mit seinem Hofstaat fliehen. // #Revolution #Resistance #Acte8 #Acte9 #Paris #GiletsJaunes #GiletsJaunesParis pic.twitter.com/cQhZ7FY5BQ

— Russian Bot 🏴‍☠️🎗️ (@nemetskiirobot) January 6, 2019

Geen politie te zien inderdaad. Reuters schreef hierover:

.. he was fleeing his office out of a back door as protesters invaded the courtyard and smashed up several cars. “It wasn’t me who was attacked,” he later said. “It was the Republic.”

Macron had juist gedacht het lek boven te hebben. Tijdens de feestdagen waren de protesten iets in omvang afgenomen, zodat hij dacht bij het begin van het nieuwe jaar de laatste resten te kunnen uitstampen (zie ook de illustratie boven dit artikel).

His administration had hardened its stance against the yellow vests after the protest movement appeared to have lost momentum over the Christmas holidays.
The government would not relent in its pursuit of reforms to reshape the economy, government spokesman Benjamin Griveaux said on Friday, branding the remaining protesters agitators seeking to overthrow the government.

Misrekening
Zaterdag toonde welk een misrekening dit is geweest. Speciaal het fanatisme waarmee de protesten werden doorgezet heeft men onderschat. Macron is te vroeg begonnen met het afwikkelingsproces, terwijl de strijd nog in volle gang blijkt. Dat kan hem fataal worden, want dit weekend bleek dat het voorlopig nog niet gedaan is, en dat heviger protesten Frankrijk ten deel vallen. Met andere woorden: de gele hesjes-beweging heeft de feestdagen overleefd, en zal – als het weer beter wordt – eerder groeien dan ineenkrimpen.

Wat nu? De belangen zijn groot, en gaan die van Frankrijk te boven. De EU bibbert in haar Brusselse torens, want Macron was hun uithangbord voor versnelde eenwordingsprocessen. Zijn val zou een ernstige tegenslag zijn. Maar de EU is machteloos, de reacties op de verschijning van de eerste tank van EUROGENDFOR hebben dat al wel duidelijk gemaakt. Als men vreest dat de protesten overslaan naar andere lidstaten van de EU (zowel Nederland, België, Duitsland als UK zagen daar al tekenen van) kan men weinig anders doen dan stil zitten en de media afknijpen. Precies wat nu gebeurt.

Positie van Macron
Maar de positie van Macron? Die is nu in het geding, geen kwestie dat te ontkennen. Franse ministers hebben al verklaard dat de economie begint te lijden onder de protesten. Ook al was dat ter ondersteuning van de hardere aanpak, hiermee erkende men de facto dat een voortzetting het einde van het presidentschap van Macron betekenen zal. Hoe complexer een samenleving, des te kwetsbaarder zij is voor voortgaande verstoringen van de openbare orde die ook de economie aantasten.

In 1969 stapte president De Gaulle op na hardhandig eerst de studentenrevolte van ’68 te hebben neergeslagen, maar die situatie is verder niet vergelijkbaar. Wel toont het dat ook een Franse president die zich onvoldoende gesteund weet niet veilig is voor politieke valkuilen. De Gaulle begreep dat zelf, aan Macron zal iemand het moeten uitleggen vrees ik. Want greep op de situatie lijkt hij niet langer te hebben.

#ActeVIII #GiletsJaunes Dijon manifestation gilets jaunes. Attaque de la gendarmerie nationale boulevard maréchal Joffre pic.twitter.com/b1GxurdKrn

— MRSAOOTY (@MRSAOOTY) January 5, 2019

---

Meer over de (achtergronden van de) ongeregeldheden in Frankrijk vindt u hier op Veren of Lood. De EXTRA afleveringen met veel filmpjes van de protesten vindt u hier.