In Frankrijk ziet men steeds meer mensen met goede redenen vraagtekens te zetten bij president Macron, zijn beleid, en zijn ministers.

De populariteit van de Franse president Macron staat als ik dit schrijf (2 mei) volgens een peiling van de Figaro op 25%. Nog best een prestatie, gezien het feit dat hij eerder dit jaar slechts 17% van de Fransen achter zich had. Wie niet in Frankrijk woont en alleen de doorsnee media volgt, zou kunnen denken: best een aardige kerel, pro-Europa, pro-milieu, het uiterlijk van de ideale schoonzoon, enzovoort. Dat ie met z’n eigen grootmoeder is getrouwd, kun je wat typisch vinden, maar vrijheid, blijheid.

Vandaag zou de president zijn Italiaanse evenknie ontmoeten. Heel toepasselijk in Amboise aan de Loire, waar Leonardo da Vinci de laatste jaren van zijn leven doorbracht, en waar hij ligt begraven in de kapel van het kasteel, hoog boven de rivier. Zijn werkplaats is nu een museum, een aanrader om te bezoeken.

Allemaal leuk en aardig, tot je hoort welke draconische maatregelen mevrouw de plaatselijke prefect en meneer de politie-chef van het departement hadden uitgevaardigd – ongetwijfeld in opdracht van minister van Binnenlandse Zaken Castaner – om deze bijeenkomst in goede banen te leiden. Al het verkeer in het stadje was stilgelegd, van 7 uur ’s ochtends tot 5 uur ’s middags. Lastig als je er moet zijn of woont, maar alla.

Maar over dit gebod raken de Fransen niet uitgepraat: wie aan het grote plein in het centrum van Amboise woont, mocht zich vandaag niet achter zijn of haar raam vertonen. Echt. De eerste vraag die iedereen zich stelde, was natuurlijk, wat gebeurt er met wie zich daar niet aan houdt? Komt er dan een scherpschutter in actie? Wordt je deur ingetrapt? Nooit eerder was er een president met dit soort gekkigheid om zich heen, en het einde lijkt voorlopig nog zoek.

Diezelfde minister, Christophe Castaner, over wie in feite nooit iets positiefs te melden valt, heeft zich na de enorme demonstraties op nationale feestdag 1 mei, op zeer doorzichtige wijze vergaloppeerd. Hij beschuldigde demonstranten ervan dat ze het bekende Pitié-Salpetriêre ziekenhuis in Parijs hadden ‘aangevallen’, daar het verplegende personeel hadden ‘bedreigd’, en zelfs patiënten op de eerste hulp de schrik aangejaagd zouden hebben. Oh ja, ze hadden ook nog de boel leeggestolen. Tenslotte zou een gewonde politieman die daar werd verpleegd, zijn mishandeld.

De ministers van Justitie en Volksgezondheid hebben daar hun verklaringen aan toegevoegd, waarin ze in iets minder krasse bewoording hun verbijstering uitspraken over dit ‘zinloze en verachtelijk geweld’. Verschillende woordvoerders van de partij van Macron zaten op TV om hun afschuw uit te spreken over mensen die zo gek zijn ‘een ziekenhuis aan te vallen’.

Inmiddels is van alle kanten gebleken dat er nog geen syllabe klopt van Castaner’s verhaal (dat u onweersproken ook bij de NOS vindt).

Wat is er echt gebeurd? De zaak is in onderzoek aan de hand van beelden van bewakings-camera’s, maar uit ooggetuigenverslagen en interviews met verplegers en demonstranten bleek dat laatstgenoemden door ordetroepen van Castaner het terrein van het ziekenhuis op waren gedreven, daar met traangas werden bestookt, en tenslotte nauwelijks 3 minuten binnen het ziekenhuis hun toevlucht probeerden te zoeken. Dat daar een kapitein van de gendarme lag, wisten ze helemaal niet, en als ze het wel hadden geweten, zouden ze de man met rust hebben gelaten. Natuurlijk. Hoezeer journalisten ook aandrongen op negatievere verklaringen – u bent zeker wel getraumatiseerd? -, in veelvuldig bekeken interviews met een jonge arts en met een hoofdverpleegster, bleek dat de demonstranten uiteindelijk niet eens echt binnen waren geweest, dat alles heel gemoedelijk was verlopen en zo weer voorbij was.

Lees er L’Express op na, of zelfs Le Monde, die sprak over een ‘chaotische situatie’ maar zeker geen ‘aanval’. Deze krant is nota bene eigendom van miljardair en ex-bajesklant Xavier Niel – rijk geworden in de mobiele telefoons, een van de grootste steunpilaren van Macron, en een persoonlijke vriend van de president en zijn Brigitte. De eerste om hem bij te vallen, als daar aanleiding toe was.

Of kijk naar het aandoenlijke interview met een zekere Jacques Leuleu, één van de demonstranten, 67 jaar, gepensioneerd van EDF, het energiebedrijf. De demonstratie verliep uiterst vreedzaam, zei hij, tot er van alle kanten politie op hen afstormde, die erop los sloegen. Ze waren gevlucht naar de binnenplaats van het ziekenhuis, en werden daar met traangas bestookt. Via een trap kwamen ze met een man of 30 bij een ingang, die dicht werd gehouden door het personeel van het ziekenhuis. Hier zijn ook videobeelden van opgedoken. Het personeel schreeuwde door het raam dat zich daar de reanimatie bevond, en er absoluut niemand naar binnen kon. Ze zijn toen teruggegaan, de trap weer af, waar ze allemaal plat in het gras werden gegooid en gearresteerd.

Ook daar zijn beelden van.

Meneer Leuleu had vervolgens 30 uur vastgezeten, en werd daarna buiten geïnterviewd.

Castaner is bepaald niet gestikt in zijn eerste leugen, maar deze keer is hij zeker te ver gegaan, vooral omdat zijn woorden prompt weerlegd zijn door bijna alle direct betrokkenen. De oppositie in de Assemblée heeft al om zijn aftreden geroepen, maar dat zal geen vaart lopen. Zijn baas, de president, heeft daar een comfortabele meerderheid.

In ieder ander beschaafd land zou een minister opstappen na zo’n debacle, maar niet in Frankrijk. Althans, niet sinds Macron er de scepter zwaait.

De president is zijn laatste restje geloofwaardigheid aan het verspelen, mede dankzij het onbehouwen optreden van zijn minister van Binnenlandse Zaken. Maar op 1 mei deed hij er zelf ook een schepje bovenop, door in een tweet

Le #1erMai est la fête de toutes celles et ceux qui aiment le travail, le chérissent, parce qu’ils produisent, parce qu’ils forment, parce qu’ils savent que par le travail nous construisons l’avenir. Merci de porter ces valeurs et d’œuvrer chaque jour pour notre Nation.

— Emmanuel Macron (@EmmanuelMacron) May 1, 2019

het Franse volk een fijne feestdag te wensen, maar dan wel expliciet ‘de mensen die van werken houden’. Denk er het uwe van.

Alleen buiten Frankrijk is Macron nog populair. De Europese verkiezingen worden een belangrijke lakmoesproef. Op dit moment loopt zijn partij gelijk op met het Rassemblement National van Marine Le Pen.

Je hoort vaak dat president Macron Frankrijk bestuurt als de baas van een supermarkt. Dat doet me denken aan zijn illustere voorganger Charles De Gaulle, die zei:

“Comment voulez-vous gouverner un pays où il existe 258 variétés de fromage?”

Niet als een filiaalchef van de Carrefour in ieder geval.

---

Alexander van der Meer is onze correspondent in Frankrijk