Alexander van der Meer over de toespraak van president Macron maandagavond, en waarom voorlopig de gele hesjes in Frankrijk nog niet passé zullen zijn.

President Macron, die in maart van dit jaar nog oorlogszuchtige taal had uitgeslagen -“stakingen en demonstraties hebben geen enkele invloed op mijn beleid” –  sprak maandagavond het volk toe als een robot die net uit de fabriek komt. Gedwongen door de omstandigheden moest hij toch toegeven.

De handen stijf op tafel, het gelaat verkrampt, lezend van een autocue. Je zou bijna medelijden met hem krijgen, als het niet zo duidelijk was dat de man niet de geringste empathie heeft voor de minderbedeelde 85% van zijn volk. Aan alles merk je dat hij deze groep liefst vandaag nog in lucht zou zien oplossen. Ik kan me geen Franse president herinneren met zó weinig gevoel voor de man in de straat.

Macron gedroeg zich als de directeur van een supermarkt – waar hij ook wel vaker mee wordt vergeleken. Om de zaak rustig te houden en de omzet niet in gevaar te brengen deelde hij wat geld uit – dat uit de zak van de gemiddelde belastingbetaler zal komen. Want hij nam niets terug van wat hij het meer vermogende deel van de bevolking eerder al cadeau deed, zoals het afschaffen van de vermogensbelasting. Wat hij nu gaf, waren in de meeste gevallen sigaren uit eigen doos. Die 100 euro bovenop de SMIC (het minimumloon) bijvoorbeeld, komt in de plaats van een toch al verplichte en geïndexeerde jaarlijkse verhoging.

Wie 5 euro meer verdient dan het minimum, krijgt er al niets meer bij; de 10% werkelozen van Frankrijk kunnen helemaal naar welke tegemoetkoming dan ook fluiten. En geloof me, die hebben het een stuk zwaarder dan in Nederland of België.

Welbeschouwd had Macron excuses moeten maken: voor het geweld bij de demonstraties van de afgelopen weken. De overheid moet ervoor zorgen dat wie wil demonstreren dat in alle rust kan doen, zonder dat allerlei relschoppers, plunderaars en oproerkraaiers van buiten zich ermee gaan bemoeien. Hij deed het tegenovergestelde, en begon zijn zogenaamde speech van verzoening met de gele vesten de les te lezen, over al het onaanvaardbare geweld bij hun demonstraties. Alsof ze daar zelf verantwoordelijk voor waren. Aan deze verkeerde voorstelling van zaken houden media en overheid onvermoeibaar vast. Deze president zal nooit begrijpen dat het veel meer is dan alleen geld, dat het volk er toe drijft om met gele vestjes aan in de kou op straat te gaan staan.

Hij veracht het volk van Asterix en Obelix, dat zich graag Galliër noemt, en trots wil zijn op het eigen land. Mensen die niks liever doen dan worst eten, wijn drinken en een peuk roken. De fans van Johnny Halliday, de 85%. Zelf heeft hij vooral lol als hij met een dansgroep van Afrikaanse transseksuelen op het Élysée feest viert, of zich laat fotograferen met zijn armen om halfnaakte crimineeltjes, die net uit zijn zicht hun middelvinger omhoog houden.

En ook tussen wereldleiders zie je hem glimmen.

Een grote meerderheid in Frankrijk ziet zich als afstammelingen van mensen die kathedralen bouwden en in de loopgraven vochten. Daar willen ze graag trots op zijn, maar dat wordt ze van alle kanten kwalijk genomen. Ze zitten opgescheept met een president die zegt dat Franse cultuur niet eens bestaat, dat ze maar moeten wennen aan aan opdringerige vreemde culturen, en aan regels uit Duitsland en Brussel.

Macron’s kille en berekende toespraak had wel enig resultaat: volgens de eerste peilingen is de steun die de gele vesten onder de bevolking hebben, gezakt van tussen 70 en 80% naar net onder de 50%. Had Macron zich niet alleen als een echte bankier gedragen, die denkt dat hij de onrust met een fooi kan afkopen, dan zou er mogelijk echt iets veranderd zijn. Als hij bijvoorbeeld ook gas had teruggenomen over het pact van Marrakesh, dat in Frankrijk überhaupt niet is besproken, ook niet in de Assemblée. Of over die Europese eenwording waar hij zo enorm achteraan zit.

Deze volksopstand lijkt mij nog niet bezworen. Het zou me zelfs niet verbazen als hij vroeg of laat overslaat naar andere landen.

---

Meer over de (achtergronden van de) ongeregeldheden in Frankrijk vindt u hier op Veren of Lood.