Evolutionair succes
We zijn geneigd om succes te beschouwen als iets waarmee je geconfronteerd wordt, en waar je niet omheen kunt. Evolutionair succes laat zien dat daar wel wat op valt af te dingen.
Wat is succes is de gewetensvraag die hier moet worden gesteld. Is dat het doorgroeien naar volstrekte dominantie, die slechts een generatie duren zal? Of is dat altijd en eeuwig aanwezig te zijn, maar volledig onopgemerkt door de dominante groepen van dat moment en die tijd?
Zoals met alle definitiekwesties is dit een lastige, omdat het afhankelijk is van je eigen perspectief op de wereld. Wie van jongs af aan droomt van dominantie zal niet tevreden zijn met het voortbrengen van een geslacht van wormen dat over 3 miljard jaar nog steeds rond kronkelt in de humuslaag van onze planeet. Maar zou een Tyrannosaurus Rex desgevraagd erg tevreden zijn nu met zijn plek in de historie? Zonder onze menselijke obsessie met het verleden zou niemand nog van die beesten hebben gehoord, en nageslacht er van loopt niet meer rond.
Dit maakt Mark Rutte tot de Tyrannosaurus Rex van onze tijd. Nageslacht lijkt hij niet na te zullen laten, maar de fossiele resten van zijn bestaan zullen nog wel enige tijd blijven rondslingeren. Edoch! Qua evolutionair succes legt hij het met verve af tegen die Antilliaan die in Rotterdam bij zeven vrouwen dertien kinderen verwekt had – op zijn 28e. Het moet raar lopen als zijn genen de eeuwen niet zullen trotseren.
Zo bezien is de wijze waarop mensen met de adoptie van kinderen uit de derde wereld omgaan bijna tegennatuurlijk. Als je geen kinderen krijgen kunt is het beslist heel nobel die van anderen te (helpen) opvoeden. Geen kinderen nemen is een keus die we als mensen hebben. Maar als je ze wel krijgen kunt maar de last van een zwangerschap schrikt je af, dan is het anders.
Er zijn diverse wijzen om dit te duiden, te excuseren en te verklaren met allerhande psychobabbel: van de angst wat je eigen genen in de wereld zouden kunnen aanrichten tot de angst dat het resultaat van je eigen genen je uiteindelijk ontzettend zal tegenvallen.
Maar natuurlijk is anders, en evolutionair gezien ben je mislukt als je je leven op die manier weggooit. Met een generatie is zelfs de herinnering aan jou teruggekeerd tot het stof waaruit je voortkwam. Wie zo graag evolutionaire suïcide plegen wil, zal er door zijn omgeving niet van weerhouden worden. Eat or being eaten weet u nog?
Wat maakt het uit of je wel of geen nageslacht hebt? Als je eenmaal dood bent dan weet je niets meer, voel je niets meer, je bent waar je was voor je geboren werd zoals iemand eens zei.
Wat hebben al die beroemde mensen zoals Napoleon, Elvis Presley, Rembrandt, Johan Cruijff, er aan dat ze niet vergeten zijn en geëerd worden met beelden en vernoemingen? Niets!
Kinderen daar heb je wat aan als je oud bent en hulpbehoevend, maar verder maakt het voor jouw persoonlijk niets uit. Soms is het zelfs beter als mensen geen nageslacht krijgen.
Evolutionair gezien maakt het niet uit of een individu zich voortplant, maar of de soort blijft bestaan.
Dat gezegd hebbende is een leuk feitje dat de meeste mensen niet weten dat veruit de meeste mannen die ooit hebben geleefd nooit nageslacht hebben verwekt, dat recht was voorbehouden aan een select groepje leidende mannen. Het is pas toen de monogamie in zwang kwam dat er -in ieder geval in het westen- voor mannen een veel grotere kans op voortplanting is ontstaan.
Dit creerde ook een stabielere samenleving, waardoor de energie die mannen voordien besteden aan mogelijke ‘veroveringen’ besteed kon worden aan andere zaken, wat mede de oorzaak is van grote ontwikkelingen op cultureel en technologisch gebied.