Nadat ING maandag al 7% van haar beurswaarde was kwijtgeraakt, ging daar gisteren opnieuw een 4,3% vanaf. Ook de Zwitserse Frank steeg in twee dagen met 3,2% ten opzichte van de euro.Het is een indicatie van de paniek die de beurzen gisteren beving na de aanval van beursspeculanten op Italië. Waarom Italië, terwijl een land als Spanje er objectief veel slechter voor staat? Ik gaf daar maandag al twee redenen voor, maar er was meer.

Dinsdagochtend had de Italiaanse overheid een inschrijving voor een nieuwe staatslening, en de maandag veroorzaakte paniek maakte dat er veel huiver ontstond of Italié voldoende geld zou kunnen op halen om de benodigde middelen op te halen. Italië heeft dat geld dringend nodig om oude staatsleningen te herfinancieren.

Later op de dag zakte de paniek aardig, toen bleek dat de staatslening een succes was, en zelfs enigszins overtekend. Het rendement steeg naar 6%, ongekend hoog, dus het had de Italiaanse staat wel iets gekost, maar de beurs in Italié kwam daarna vlot tot rust, in tegenstelling tot die in andere Europese landen.

 

Helpende hand

Wie Italië de helpende hand heeft toegestoken is nog niet bekend, maar wel een buitengewoon interessante kwestie. Na alle aanvankelijke nervositeit lijkt het onwaarschijnlijk dat de gewone marktpartijen grote delen van deze staatslening hebben opgekocht, zodat al snel het gerucht de ronde deed, dat de ECB opnieuw had geïntervenieerd. Ook deed het verhaal de ronde dat een Chinese bank er een hand in had gehad. Pas volgende week, bij de definitieve toewijzing aan de aanbieders (zo gaat dat bij overtekening) zal bekend worden wie de Italianen uit de brand geholpen heeft.

Wat dit zo belangrijk maakt, is in de eerste plaats, dat als de ECB hierin partij was, dat dat voor het eerst sinds januari weer zo zou zijn. Het laatste half jaar heeft de ECB zich verre gehouden van het opkopen van Europese staatsobligaties. Aangezien de bank nog een slordige 76 miljard op de plank heeft liggen, vooral Grieks, Portugees, Iers en Italiaanse schuldpapier, is er reden genoeg tot bezorgdheid voor het welzijn van deze bank te vrezen.

Ernstiger is dat Italië de komende maanden een enorm bedrag moet herfinancieren. De komende tijd vervalt voor een bedrag van 340 miljard euro de terugbetalingstermijn. Dat is met afstand het hoogste bedrag van Europa. Nu is de Italiaanse schuld op zich wel hoog, maar dit is in de eerste plaats een technische kwestie samenhangend met de betalingsdatum. Dat alles op korte termijn moet worden geherfinancierd is echter een heel ongelukkige samenloop van omstandigheden voor de Italianen. Een lijstje ter vergelijking (bron Reuters)

 

340 miljard – Italië 140 miljard – Spanje 60 miljard – België 58 miljard – Griekenland 35 miljard – Portugal 10 miljard – Ierland

Dit lijstje toont dus waar de grootste kwetsbaarheid op korte termijn zit.

 

Grieks faillissement

Het grote nieuws van dinsdag was natuurlijk de aankondiging dat de Raad van Ministers van Financiën een gedeeltelijk faillissement van Griekenland niet langer uitsluit. Wellicht is dat de grootste winst van de speculantenaanval op Italië. Minister JK de J. mocht er bij RTL lustig op los mekkeren, waarbij hij enige halve leugens in zijn bespreking van de situatie niet schuwde. Toen hij vervolgens ook in het Engels zijn verhaal deed, viel een groot deel van de nuanceringen in het Nederlands er uit, tot grote hilariteit bij de RTL-redactie, die bepaald niet vleiend was over de beperkte financiële woorden schat van onze nationale financiële voorman. Overigens is er nog steeds geen direct plan hoe met de Griekse kwestie om te gaan, en men verwacht dat vóór augustus ook niet meer rond te zullen krijgen. Eind deze week is er wellicht nog een top van regeringsleiders waar de kaders zullen worden afgesproken.

RTL liet de Griekse kwestie onder andere verwoorden door Prof Paul de Grauwe, hoogleraar in de internationale economie aan de Universiteit van Leuven. Deze man pleit al enige tijd voor een verstandige, niet-emotionele afhandeling van een Grieks faillissement. Dat er geen Nederlandse hoogleraar gevonden werd die met voldoende gezag hetzelfde kon formuleren, lijkt me een pijnlijk aandachtspunt voor de Economische faculteiten hier te lande.

 

Beurzen

  Belangrijkste constatering na deze bekendmaking: de beurzen veerden licht op. Daarmee werd dus een angel uit de onrust op de markten gehaald, waarmee en passant het spookverhaal van wat de gevolgen van een Grieks faillissement zouden zijn werden ontzenuwd. Nu is vanzelfsprekend nog niet bekend over welke omvang men denkt dat dat faillissement gaat nemen, maar het onderstreept de wijsheid van diegenen die al maanden volhouden dat een Grieks faillissement al lang in de beurskoersen is verdisconteerd.

Wat dan weer tamelijk onwerkelijk aan doet, is dat de ECB ondertussen volhoudt dat van een Grieks faillissement, deels of volledig, geen enkele sprake zal zijn. De Raad van Bestuur van de ECB is klaarblijkelijk in een volledige paniek, aangezien zelfs een afwaardering van de Griekse staatsschuld met 10% direct het faillissement van de ECB zelf zal betekenen. De bank zit tot over de oren in Grieks WC-papier, en met een eigen kapitaal van slechts 9 miljard euro begin je niet veel.

 

 

Eerder verschenen op Dagelijkse Standaard.