De EU-top over de meerjarenbegroting waarover thans in Brussel onderhandeld wordt, is de eerste sinds lange jaren waarvoor niet in een Frans-Duits onderonsje een gemeenschapelijke strategie is vastgelegd. En het resultaat is er naar.

Natuurlijk is het voor ons democratisch besef pijnlijk te weten, dat besluitvaardigheid alleen werkt als sommigen de leiding naar zich toe trekken, en spijkers met koppen slaan. Overigens is dat prima, mits men daarbij ook rekening houdt met wat de bevolking wenst. Maar sinds de top van begin oktober is er in de EU bijzonder weinig voortgang geboekt. Sommige stukken die ik toen schreef zijn nog merkwaardig actueel, ook wat betreft de strijdpunten en de posities. En dat, terwijl het om dringende kwesties ging waarover een snel besluit vereist was. Althans, zo sprak men, toen.

Nu is er dus een freefight gaande over de begroting voor de komende jaren. Meervoud, want de EU doet erg zijn best om de geleide planeconomie van de voormalige USSR naar de kroon te steken, met 7-jaarsbegrotingen. Uiteindelijk hield die USSR het toch 72 jaar vol, terwijl de huidige EU pas een losse 20 tot 25 jaar bestaat, afhankelijk van uw definitie. Maar in de USSR had geen van de deelstaten vetorecht, bij ons bij deze begrotinsgbesprekingen alle 27.

EC-voorzitter Barroso jammert dat men op zijn club wil bezuinigen, en dat het niet gaat over wat de EU doet, maar over wat dat allemaal kost:

“No One Is Discussing Quality”.

Dat ‘quality’ door niemand dan Barroso als argument wordt gehanteerd, bleek gisteravond ook tot de NOS te zijn doorgedrongen. ‘Juichaapje’ Chris Ostendorf (een fraai label van Volkskrant-columnist Jan Bennink) ging in het Journaal (de 2 minutenversie van het complete item is door de NOS ondertussen off-line gehaald) voluit, in een volkomen misplaatst item dat formeel ging over de begrotingsonderhandelingen. In plaats van daarvan verslag te doen kreeg we een verkorte documentaire over de zegeningen die de EU ons heeft doen geworden. Vanuit federaal-eurofiel perspectief, dat spreekt. Een prachtig stukje televisie om een prijsvraag over uit te schrijven: Zoek alle onwaarheden, manipulaties en subjectieve uitspraken bij elkaar. In mijn jeugd werden van dat soort missers de eindexamenteksten samengesteld. Maar laten we niet te sentimenteel worden over hoeveel beter het ooit was.

Is het heel erg ingewikkeld met de kwaliteit van de EU? Helemaal niet. De hoofdmoot van de begroting wordt gevormd door de Structuurfondsen en de Landbouwsubsidies. En een potje Overig, waarin allerhande spielerei van het EP is ondergebracht, alsmede de lonen van het EU-personeel. Geen van deze drie categorieën kan in gerede aanspraak maken op immuniteit als er moet worden bezuinigd.

De Landbouwsubisidies hebben als voornaamste functie het ondersteunen van enorme gebieden met onrendabele boerenbedrijfjes in Frankrijk en Spanje. Hoog tijd dat er eens in wordt gehakt, want slechts de voortdurende verhogingen van de EU-begroting heeft er tot nog toe garant voor gestaan dat dat niet eerder gebeurd is. Niet moeilijk over doen, gewoon helemaal afschaffen. Vrijhandel en concurrentie, weet u nog? In 2003 werd afgesproken dat het aandeel van Landbouw met de komst van nieuwe leden niet verder stijgen mocht, en er in de periode tot 2013 hervormingen zouden worden doorgevoerd. Alleen, jammer genoeg moet men daarmee nog beginnen.

De Structuurfondsen zijn ook zoiets moois. Spanje ligt thans vol met snelwegen en vliegvelden. Die leiden ongetwijfeld naar half afgebouwde steden en onroerend goed dat het nèt niet helemaal bleek te zijn. Heeft miljarden gekost, maar de enigen die er van profiteerden waren degenen die de opdracht tot aanleg kregen. Overigens een typisch Keynesiaanse aanpak. Maar investeren in infrastructuur van Niks naar Nergens is een typische EU-gedachte, gevoed door hoop, dat er ooit nog eens behoefte aan zal zijn. Pathetisch, en bovendien kostbaar. Archeologen die Europa na de volgende IJstijd opgraven zullen zich geregeld achter op het hoofd krabben over de functie van wat zij zullen vinden.

De Structuurfondsen worden nu vooral ingezet ten behoeve van Oost-Europa. Hebben we ook behoefte aan: een zesbaanssnelweg vanuit Transsylvanië tot aan de monding van de Rijn voor zigeunerfamilies die eens wat van de wereld willen zien. Waar is de tijd gebleven dat je in Polen op de E8 (de snelweg van Moskou naar Hoek van Holland, geen grap) een half uur werd stilgezet omdat de begrafenisstoet van het naast de weg liggende dorp moest oversteken, en een stuk weg nodig had? Niks mis met een paar goede extra wegen, maar als er geld voor het oprapen ligt, zijn er altijd wel regeringen die dan even bukken om het inderdaad op te pakken.

Veel van de EU-begroting is de facto al een Transferunie. Het geschuif met geld is adembenemend in omvang, maar teleurstellend in resultaat. Nieuwsuur toonde het gisteravond onbedoeld in al haar naakte waanzin: Polen krijgt jaarlijks per saldo 1,5 miljard meer dan het bijdraagt, en is daarmee de grootste winnaar binnen het Structuurfondsen blok. 11 miljard in 7 jaar klinkt indrukwekkend, maar is het niet: jaarlijks ruim 3,5 miljard betalen, en dan ongeveer 5 miljard terugkrijgen.

Er is dan ook veel meer aanleiding die begroting tenminste te halveren, dan er nog aan toe te voegen. Op dit moment gaat er jaarlijks ruim 120 miljard euro om in Brussel. Dat is veel te veel. 10 miljard lijkt me al ruimschoots overdreven, en daar moeten we minstens naar terug. In feite is het hele circus niets anders dan een herverdelende extra beleidslaag bovenop de nationaal al aanwezige. Dat moeten we niet willen. Geen wonder dat iedereen voortdurend jammert over toenemende bureaucratie. Dat wat de EUrocratie daaraan toevoegt alleen is al voldoende reden haar per direct af te schaffen.

Dat Nederland als uitkomst van de onderhandelingen naar het zich laat aanzien een stabiele bijdrage moet doen, al gaan we er door extra afdrachten ook op achteruit, soit. Het gaat er om dat het systeem verrot en onoverzichtelijk is. Als een land voor iets ergens binnen de eigen begroting geen ruimte voor wenst te maken, moet je er van uit gaan dat er geen behoefte aan is. In ieder geval geen reden voor prioriteit. De EU beloont met dit systeem nutteloze en ongewenste activiteiten. Daar moet een einde aan komen.

 

 

Eerder verschenen op Dagelijkse Standaard