Over de manier waarop de moderne elites zich in hun relaties verknoopt hebben bestaan veel complottheorieën. Des te schokkender is het wanneer verbanden worden blootgelegd die tenminste als verdacht moeten worden gekenschetst. Italiaanse toestanden.

Nederlandse politici plachten (en plegen) met dedain te kijken naar de manier waarop in landen als Italië en België politiek bedreven wordt. Door hun grotere benaderbaarheid is het voor politici in die landen altijd moeilijk geweest een evenwicht tussen hun openbare taak en private belangen te bewaren. En niet zelden denken wij dat als we naar Limburg kijken, we al een idee hebben van hoe dat werkt. In dat verband was de keuze voor Brussel als hoofdstad van de EU geen gelukkige, al kan een zekere mate van voorspellende waarde niet worden ontkend.

Aangezien voor een baantje bij de EU afkomst (in de zin van nationaliteit) belangrijker is dan competentie, en dat veel baantjes kunnen worden geregeld via gekozen Europarlementariërs, maakt de zaak ernstiger. Dat het dan ook al sinds de oprichting voortdurend gebeurt, heeft dan ook een zekere onvermijdelijkheid, aangezien gekozen politici hun politieke cultuur vanzelfsprekend niet achter laten als zij naar hun nieuwe standplaats verhuizen. Waar dan nog bijkomt, dat alle politici zich graag omringen met supporters die hen begrijpen – met mensen die evenzo zijn doordesemd met een bepaalde politieke cultuur, en de gebruiken daarvan doorzien.

Dat nu ook de EU-commissie zich ongegeneerd schuldig maakt aan deze praktijken is dan wel weer van een nieuw niveau van stuitendheid. Naar nu blijkt heeft technocraat (men bedoelt daarmee ‘politiek neutraal’) Mario Monti toen hij Berlusconi verving als Italiaans premier – de gang van zaken was vanuit democratisch oogpunt bijzonder onfris – een door de EU betaalde woordvoerder meegekregen. Waar de loyaliteit van een dergelijke functionaris ligt lijkt weinig moeilijk te voorspellen, en dat dit een gezonde basis legt voor complottheorieën over de politieke ondergang van Berlusconi valt niet te ontkennen. Of moesten alle uitspraken van Monti eerst worden goedgekeurd, alvorens zijn woordvoerder ze aan de pers overbracht? Het is te bizar voor woorden.

Terecht dat de PVV in het Europarlement zich er nu bij monde van Lucas Hartong druk over maakt, maar dat een dergelijk kleine partij (in de Europese context) de kans krijgt zich erover te profileren zegt ontstellend veel over de democratische instelling van de grote ideologisch verbonden machtsblokken in het EP, die zich vooral druk maken over de  voortgang van de federalisering. En ja, en voor die federalisering was Monti erkend een goed instrument, zodat je als nietig radertje in zo’n blok niet makkelijk de gang van zaken aan de kaak durft te stellen. Mochten onze EP’ers ooit op belangstelling voor een democratisch-correcte gang van zaken betrapt willen worden, natuurlijk.

Draghi
Alsof er nog niet voldoende gedoe is met Italianen, is er thans ook een groeiend schandaal aan het ontstaan over ECB-president Mario Draghi. Als gouverneur van de Italiaanse centrale bank (CBI) was hij de eerstverantwoordelijke die toestemming gaf voor een aantal dubieze derivatenconstructies die nu de oudste nog bestaande bank ter wereld – Monte dei Paschi di Siena – mogelijk kopje-onder zullen doen gaan.Voorlopig wordt het verlies geschat op circa één miljard dollar (750 miljoen euro). Als kers op de taart wordt nu ook onderzocht waarom Monte dei Paschi vlak voor de bankencrisis een kleinere concurrent overnam voor de hoofdprijs, die de bank zich eigenlijk niet goed permitteren kon.

Voormalig minister van Financiën (onder Berlusconi) Tremonti noemde het in een tweet al verbijsterend, de manier waarop Draghi hierin betrokken is. Zijn voormalige ministerie wees nadrukkelijk naar de verantwoordelijkheid van de Centrale bank van Italië in deze zaak, en de huidige minister Vittorio Grilli noemde Draghi letterlijk als eerstverantwoordelijke. Tot 2011 was Draghi hoofd van de CBI. Een nauw betrokkene:

“One has to wonder what the Bank of Italy was doing given all the visits they’ve paid to Monte dei Paschi in recent months. If what they came here to look at was only the information publicly available in the bank’s financial statements, they could have done that from Rome.”

Dit schandaal zal ook een grote rol kunnen spelen in het resultaat van de Italiaanse verkiezingen op 24 en 25 februari. Monte dei Paschi stond bekend om zijn sterke banden met centrumlinks.

 

 

Eerder verschenen op Dagelijkse Standaard.