Wat zetels winst en verder op dezelfde koers. Die zetelwinst had ik groter verwacht. Komt het aan op de Trump-tactiek van Wilders’ campagne?

Kon de PVV-campagne werken zonder Fortuyn-effect? Die demoniserende media moeten bang reageren en niet over je kunnen ophouden, anders is het stilte. Maar ook in dat geval bleek het dat Nederlanders de afgelopen jaren veel hebben vergeten, dank zij niets meer dan wat politieke campagnes. We hebben hoe dan ook besloten – met een sprong van vier jaar – dezelfde koers aan te houden. Harder blijven wegkijken, en wennen. En als dan de eindrekening wanneer dit klaar is…

Voor de niet-wegkijker is het resultaat onbegrijpelijk. “Hoe kunnen mensen nou op deze manier verder willen?”. Maar links heeft een moraliteit dat niet voor deze tijd en situatie bedoelt is, en heeft daarom ontkenning als prioriteit. Het is niet zozeer dat de ellende gezien wordt, en hier toch voor gekozen wordt, maar eerder dat de ellende of niet gezien wordt, of dat het verband met Linkse politiek niet erkend wordt. Geef hen die rode pil. Maar voor ons is de pil bitter:

VVD verloor zetels, maar is wederom de grote winnaar. “Beter dan Links”, denkt u? Denk eerst eens verder. Zijn VVD-stemmers migratie-effect ontkenners? Houden zij typerend vol dat we nog politiek correcter moeten worden om niemand voor het hoofd te stoten? Dat de VVD nog steeds zoveel stemmen trekt geeft aan dat Nederlanders, Nederlanders die niet aan de ontkenning vastklampen, ondanks alles toch een Nederland onder de VVD wensen. In de afweging van prioriteiten besloten zij toch dezelfde koers te willen aanhouden. Wellicht is het cultureel. De filistinische trek om “normaal” te moeten zijn. Populisten zijn dit nog niet, en de groepsdruk en de norm wijzen dit dan ook af. Bovendien wordt er neergekeken op PVV-stemmers; het is een zelfbeeld dat geen filistijn kan verdragen. Het zou dus even goed narcisme kunnen zijn. Of puur korte-termijn zelf-belang: mensen die erkennen wat er gaande is, maar verwachten dat het hen nog niet zal raken. Voor beide gevallen geldt: zolang de problemen niet in de eigen omgeving manifesteren, zijn de problemen nog niet echt. Een soort maatschappelijk-solipsisme.

Wat deze pil zo bitter maakt is het volgende: beeld je een commune van solipsisten in. En dan een maatschappij van solipsistische vrienden-kringen. En introduceer nu een snel groeiende, derde partij met sterke cohesie. En in deze situatie slenteren we verder naar  conflict.