Echo’s van de oorlog om de Falklands
De Falklandoorlog ligt al weer zover in het verleden, dat de helft van de Nederlandse bevolking niet uit eigen ervaring weet waarover het gaat. Maar tussen het UK en Argentinië is het sindsdien nooit meer helemaal goed gekomen, en soms flakkert de oude tegenstelling verbazingwekkend fel op.
De oorlog om de Falklands tussen het UK en Argentinië (1982) had diverse bijzondere elementen. Om te beginnen was daar de plotselinge bezetting door de Argentijnen van een overzees gebiedsdeel van toch één der machtigste landen ter wereld. Militair in ieder geval, en ook economisch is Groot-Brittannië sindsdien weer redelijk opgekrabbeld. Die overval op een paar kale rotsen waarop een aantal etnische Britten vooral schapen fokten en kou leden, was voor de Argentijnse junta primair een aanleiding om te pogen de steun van de Argentijnse bevolking te herwinnen. Het militaire bewind wankelde, en het zocht een nationalistische opsteker.
Ongelukkig genoeg kwamen de Argentijnen te staan tegenover een Britse premier die zelf eveneens een nationalistische opsteker goed gebruiken. Margaret Thatcher stuurde tot verbijstering van velen de Britse vloot op volle sterkte naar het zuiden van de Atlantische Oceaan om de Argentijnen zonder pardon door een expeditiecorps weer de zee in te trappen. Hetgeen met verrassend gemak werd volbracht. Margaret Thatcher verdiende er haar bijnaam The Iron Lady mee, en won de er op volgende verkiezingen met verpletterende overmacht. Het Argentijnse militair bewind ging kort daarop roemloos ten onder.
Tot zover de geschiedenis. Een paar jaar terug ontstond in 2012 opnieuw ophef. Zozeer zelfs, dat David Cameron alvast het garnizoen in Port Stanley liet versterken. De bui woei over, en de rust keerde weer. Een documentaire die ik vorig jaar op de BBC zag, toonde eilanden die Britser dan Brits zijn. Koud rotweer, en schapen voor zover het oog reikte. Belangrijkste bron van vermaak: de jaarlijkse schapenscheerderscompetitie. Zo moet noordelijk Schotland er rond 1300 hebben uitgezien: armzalig, boers en ongerept.
Maar zopas werd bekend dat een commissie van de VN een Argentijnse claim om haar territoriale aanspraken op de zeebodem in het zuiden der Atlantische Oceaan stevig uit te breiden heeft gehonoreerd. De regering van de tegenwoordig autonome Falklands is woedend:
“As soon as we have any firm information we will make it available,” Mike Summers, chairman of the legislative assembly of the Falkland Islands, said in an emailed statement. “Our understanding has always been that the UN would not make any determination on applications for continental shelf extension in areas where there are competing claims.”
Volledig begrijpelijk, aangezien de Falklands zich midden in dat nieuw-verworven Argentijnse deel van het continentale plat bevinden. Weliswaar bestond de aantekening dat met conflicterende claims een dergelijke toewijzing niet zomaar gebeuren kan, maar gebeurd is het. In Buenos Aires is het op dit moment feest. Want er is natuurlijk nog een klein additioneel probleempje: onder de lokale zeebodem bevinden zich aanzienlijke oliereserves. En als deze VN-beslissing overeind blijft, zou de zich nu ontwikkelende off-shore industrie op de Falklands door de Argentijnen worden gesmoord.
“This is a historic occasion for Argentina because we’ve made a huge leap in the demarcation of the exterior limit of our continental shelf,” foreign minister Susana Malcorra said. “This reaffirms our sovereignty rights over the resources of our continental shelf.”
De Britse regering heeft nog niet gereageerd, maar gezelliger zal het er tussen Londen en Buenos Aires voorlopig niet op worden. En aangezien steun van de EU op dit punt niet hoeft te worden verwacht, zal het Cameron er veel aan gelegen zijn het tenminste tot na 23 juni zoveel mogelijk uit de pers te houden. Want gek genoeg is de herinnering aan die Falklandoorlog in Groot-Brittannië nog bijna net zo levend als in Argentinië.
Le nationalisme, c’est la guerre…