Premier Rutte heeft zojuist aangekondigd dat de de memo’s over de dividendbelasting: die tijdens de formatie werden gebruikt openbaar worden. Is de zaak daarmee af? Het tegendeel is logischer.

Eerst beweerde de premier immers dat deze documenten niet bestonden? Daarna dat ze niet aan de onderhandelingstafel wedren besproken – een technisch foefje om te zeggen dat het elders werd besproken. Echter, opnieuw een leugen in het grotere verband. Gaat de coalitie nu de rijen sluiten rond het kabinet? Dat lijkt logisch – àlle partijleiders hebben immers glashard gelogen onkundig te zijn van het bestaan van wat nu ‘eenmalig & uitzonderlijk’ wordt geopenbaard.

Maar aangezien politiek zo niet werkt, kunnen we er op wachten dat deze muis een lange staart zal krijgen. Een rattenstaart, zogezegd. Prijsschieten voor de oppositie, en de zoveelste buts in het blazoen van de leugenpremier die nog niet eerder zo nadrukkelijk moest erkennen de boel geroutineerd te flessen als hij denkt er mee weg te komen.

Eerst zullen de oppositiepartijen echter vanavond de documenten spellen, want er zijn veel onbeantwoorde vragen rond de kwestie van de dividendbelasting, die men eerst moet beantwoorden om te begrijpen waarom het zo haastig van de ene op de andere dag moest worden geregeld. Want daarover bestaan weliswaar veel speculaties, maar feiten: ho maar. Het enige dat we weten is dat het jaarlijks €1,4 miljard kost, maar tot op heden hulde de premier zich verder in een angstvallig stilzwijgen. Er kon zelfs geen leugentje van af – voor zover bekend althans.

Hoewel… De tweet rechts illustreert het begrijpelijke wantrouwen tegen onze leugenpremier. Slechts 21% van de Nederlanders geloofde Rutte, zo bleek uit een peiling van Maurice de Hond dit weekend. Dat is een vloek in de kerk van de Regentenpartij, en een ernstige bedreiging van haar toekomst.

Niet dat het hier rechts aangekaarte probleem heel reëel is: nadat de ministers Koolmees en Schouten op vragen het bestaan van deze memo’s erkenden, zou het werkelijk stupide zijn te gaan liegen over het aantal, en dat niet alles zou worden geopenbaard. De houdbaarheid van de leugens hierover is voorbij;  de tijd terug draaien is onmogelijk.

De regering zit klem. en zal nu eerst moeten streven naar overleving. Alles wat in de marge daarvan gered kan worden is mooi meegenomen, maar dat deze intrekking van de dividendbelasting nog doorgang zal vinden lijkt me hoogst onwaarschijnlijk. Als dat namelijk onontkoombaar hard nodig zou zijn, waren deze memo’s al veel eerder geopenbaard. Dat betekent óók, dat het voortbestaan van de regering in gevaar is. In ernstig gevaar zelfs. Als er niet eenvoudig (en voor iedereen begrijpelijk!) aantoonbaar is waarom deze hele charade werd opgevoerd, resteert een kabinet dat liegt om het liegen en het doordrukken van duistere maatregelen die de indruk wekken dat ze zijn bedoeld om vriendjes te helpen. Alsof het Klimaatakkoord al niet erg genoeg is.

Het kabinet is in moeilijkheden, en het valt niet eenvoudig in te zien hoe het zich daaruit redden gaat, anders dan door 76 steenezels in de Tweede Kamer achter hun karretje te spannen. En aangezien dat een weinig effectieve opstelling is, lijken de dagen van het kabinet geteld.

Het beste bewijs daarvoor? Als een steenezel als Dijkhoff er een beetje luchtig en laconiek over gaat doen, maakt hij zich pas echt zorgen. Maar laten we eens afwachten wat voor stukken met welk soort valkuilen deze middag openbaar worden.

Èn welke leugens welk belang dienden. Want ministers en premier mogen weliswaar liegen, maar alleen in het staatsbelang. Dat lijkt zoals het hier nu mee gaat vèr weg. In een debat dat mogelijk de opmaat is tot een kabinetscrisis is dat een essentieel punt.