Deprimerend nieuws vanmorgen. Verzekeraar Menzis gaat alleen nog behandelingen tegen depressies vergoeden als deze succesvol zijn. Daar werd ik niet vrolijk van.

Ironie is natuurlijk dat je dit op twee manieren bezien kunt. Laten we dat eens doen.

1 – Zou het medisch effectief zijn? Dat zullen we nooit weten, want de maatstaf hier is of Menzis zo goedkoper uit zal zijn. Als mensen accepteren dat Menzis niet betaalt als er geen genezing wordt gerealiseerd, zal iedereen na verloop van tijd beweren genezen te zijn. Want ook de psychoanalytische begeleider zal betaald willen worden – en die werkt niet op basis van no cure no pay. In zekere zin gaat Menzis hiermee om alsof het een variant is op het beruchte pijn-in-je-rug probleem. Met de klacht van pijn in de rug zijn in Nederland hele volksstammen de WAO in geloodst’. Dat was een klacht die niet te controleren viel, althans niet op grond van objectieve criteria etcetera. Wat Menzis hier doet is in zekere zin het omgekeerde, omdat het er toe zal leiden dat mensen die de kritische grens van hun behandelingstermijn bereiken om praktische redenen zullen beweren genezen te zijn.

Zorgverzekeraar Menzis gaat behandelingen van depressies alleen nog betalen op grond van de behaalde resultaten. Er wordt niet langer gekeken naar het aantal behandelingen, schrijft de Volkskrant. Volgens Menzis leidt de nieuwe aanpak tot doeltreffender behandelingen

Voor Menzis zal het financieel dus hoogstwaarschijnlijk zijn werk doen, maar of het genezingsproces in alle gevallen werkelijk zo ver gevorderd is dat je van een succes zult kunnen spreken? En hoe lang is de termijn voordat Menzis opnieuw betaalt voor een volgende behandeling bij terugkerende klachten? Of moet dan juist de eerdere behandeling alsnog zelf worden betaald?

Mogelijk dat Menzis hoopt op deze wijze de simulanten en de psychosomatici uit haar klantenbestand te verwijderen. Dat zou kunnen, en zou ook kunnen werken. Maar tegelijkertijd doet het sterk denken aan een weigering de behandeling van erkende ziektebeelden te vergoeden. Zijn depressies reëel? Ik geloof niet dat het eenvoudig zal zijn dat te ontkennen. Persoonlijk heb ik wat mensen gekend die erfelijk depressief waren, en dat is iets wat je niemand toewenst. Dat doet Menzis overigens óók niet:

Het gaat om behandelingen die korter dan een jaar duren, van patiënten die niet chronisch depressief zijn.

Fijn. Al vraag je je af wie en hoe die scheiding zich zal uitkristalliseren. De verdere kritiek is ietwat voorspelbaar, En zoals je verwachten kon heeft men hier bij Menzis wel een weerwoord op:

Ook VU-hoogleraar klinische psychologie Pim Cuijpers reageert kritisch in de Volkskrant. Hij noemt het plan “onzalig”, want het is volgens hem nauwelijks te zeggen of een patiënt opknapt door een behandeling. “Veel mensen knappen spontaan op”, zegt hij. Ook Cuijpers vreest dat voortaan alleen nog gemakkelijke patiënten worden behandeld.

Volgens een woordvoerder (Van Menzis, H.) leidt deze maatregel er zeker niet toe dat alleen gemakkelijke patiënten worden behandeld. “Zware patiënten zijn voor de specialist een grotere uitdaging en hij wordt dan ook zwaarder beloond bij een goed resultaat.”

Die uitdaging wordt dus echter alleen beloond als zij succesvol wordt aangepakt. Maar is dat niet juist een stimulans niet teveel te experimenteren, en te kiezen voor de veiligste weg? Dat suggereert dat de critici eenvoudig gelijk hebben.

Menzis weerspreekt de kritiek. Volgens de zorgverzekeraar is het wel degelijk mogelijk om te financieren op basis van resultaat. Via vragenlijsten voor, tijdens en na de behandeling zou kunnen worden aangetoond of klachten zijn verminderd.

Ook Volante, een samenwerkingsverband van grote ggz-instellingen, is het niet eens met de critici. Voorzitter Ernst Klunder zegt dat behandelteams van elkaar kunnen leren als antwoorden op de vragenlijsten worden gedeeld. Volgens hem kunnen bepaalde onderdelen van behandelingen snel worden geschrapt als blijkt dat ze niet helpen.

Tja, die vragenlijsten. Laten we daar kort over zijn: in feite werken die niet of nauwelijks. Zodra mensen een eigenbelang hebben bij een bepaalde uitkomst zul je zien dat de uitslagen van die lijsten richting het gewenste resultaat gaan draaien. Onze maatschappij wordt overspoeld met vragenlijsten, en zelfs de meest halvegare imbecielen beginnen door te krijgen hoe de vork voor hen aan de steel komt te zitten. Als men vooraf weet dat de antwoorden financiële gevolgen kunnen hebben, kun je er veilig van uit gaan dat de antwoorden compleet waardeloos zullen zijn voor toekomstig gebruik. In het beste geval doen Menzis en Volante hier aan zelfbedrog.

2 – Zou het psychologisch effectief zijn? Dat is de andere kant van de vraag, en een punt waar naar mijn gevoel de meeste winst te behalen zal zijn. Mensen met lichte klachten en simulanten zullen hiermee inderdaad sneller hun behandeling beëindigen, omdat de facto een rode lijn getrokken is voor de lengte van een behandeling. Gezien ook het eerder gememoreerde pijn-in-de-rug probleem is dat reële winst. Maar tegelijk: als Menzis de enige verzekeraar is die dit probleem zo gaat aanpakken, dan dreigt het ook een stroom risicogevallen naar andere verzekeraars op gang te brengen. Dat maakt dat het vrijwel onmogelijk is dat dit tot Menzis beperkt blijft. Een logisch gevolg s daarom dat de behandeling voor vrijwel iedereen gelimiteerd raakt.

Hoe je het ook wendt of keert: het levert deprimerende resultaten op.