Nu de USA en Rusland door de situatie in Syrië op de rand van oorlog balanceren, is het goed de algemene strategische situatie in ogenschouw te nemen. In en rond Syrië, maar ook verder wereldwijd begint men positie te kiezen.

In het Midden Oosten is de situatie al gedurende de volledige Syrische burgeroorlog bijzonder complex, maar het geheel wordt nog verergerd door internationale ontwikkelingen waar de USA ook bij betrokken is. Dat wordt nog het best geïllustreerd door de prompte orders van de Chinese admiraliteit bij het dreigen van escalatie in Syrië dat haar vlooteenheden in de Middellandse Zee zich bij de Russische vloot dienden te voegen, zoals ik gisteren al meldde in deel 1 van dit overzicht.

China heeft voor zo ver bekend vrijwel geen belangen in de Syrische burgeroorlog, maar het land heeft een groter belang: samenwerking met Rusland als tegenwicht  tegen de wereldwijde dominantie van de USA. China heeft haar eigen appeltjes te schillen met de Amerikanen, en dan hebben we het vooral over de Zuid-Chinese Zee, maar ook over conflicten met Japan. In de verte speelt het conflict tussen USA en Noord-Korea ook nog een rol. China breidt haar invloed voortdurend uit, en was recent actief om een overeenkomst voor een vlootbasis op Vanuatu te sluiten.

De conflicten in de Zuid-Chinese Zee vallen meestal buiten het blikveld van de West-Europese nieuwsgaring (in ieder geval buiten de Nederlandse blik) m aar het is een belangrijk wereldtoneel waar China en de USA lijnrecht tegenover elkaar staan. Pas een paar weken terug stuurde de Amerikaanse admiraliteit een belangrijke eenheid van de mariniers naar dat toneel, en er zijn tevens vliegdekschepen met begeleiding onderweg. Washington lijkt op alles voorbereid, en dat heeft ook te maken met de Chinese demonstratie van beschikbaar materieel. In de Zuid-Chinese Zee is sinds drie weken een grote Chinese vloot aanwezig, met tientallen reguliere oorlogsschepen vergezeld van een vliegdekschip. Zuid-Oost Azië militariseert in rap tempo op dit moment, maar dat is niet alleen te wijten aan de opkomst van China.

Twee maanden geleden waarschuwde een Amerikaanse admiraal al dat de USA voorbereid moest zijn op een oorlog met China. Duidelijk moet zijn dat China is voorbereid op een oorlog, en vastbesloten is direct klappen uit te delen als vechten onvermijdelijk wordt. Als er in Syrië een grote oorlog uitbreekt tussen USA en Rusland zal China niet aarzelen zich daar in te mengen. Niet alleen vanwege de Zuid-Chinese Zee, maar ook om het evenwicht te garanderen.

Is de USA opgewassen tegen zowel China als Ruisland als die in tandem opereren? Die vraag is minder eenvoudig te beantwoorden dan je zou willen. De USA heeft zowel in haar Europese bondgenoten als in Australië welkome versterkingen achter de hand, maar die zijn niet eenvoudig in te zetten tegen een gezamenlijke oorlogsinspannig op het Euraziatische continent. Vijftien jaar geleden zou het geen probleem zijn geweest, maar heden is de situatie anders. Rusland is weer op krachten gekomen, China is sterk in opkomst – ook militair – en op de Europese bondgenoten rekenen lijkt wel wat veel gevraagd, gezien de defensie of wat daarvoor hier door gaat tegenwoordig.

Dat president Trump vannacht terugschrok voor een aanval op Syrië zoals hij gisteren dreigde suggereert dat zijn generaals hem hiervan op de hoogte hebben gebracht. het gespartel van de Britse premier May is ook geen teken van kracht, wel een teken aan de wand. Als het belangrijkste dat Europa de USA te bieden heeft van Frankrijk moet komen, dan is eigenlijk alles wel gezegd.

Morgen het slot in deel 3: de curieuze posities van Japan en de Korea’s.

Zie behalve ons dossier Syrië ook ons dossier Zuid-Chinese Zee en dossier Wereldpolitiek USA