Achter omroepverkiezingen gaat een grotere logica schuil dan mensen beseffen. De weerzin van de media is navenant, en hun verzet een teken aan de wand.

De verdeling van zendtijd is het issue hier. Dat ledentallen van omroepen nauwelijks nog enige invloed hebben op de inhoud van het aanbod laat niet zien dat er geen vraag is naar een diverser aanbod, maar eerder dat de overheid een grotere greep verworven heeft  dan wenselijk is. De gang van zaken bij het Commissariaat voor de Media die deze zomer boven tafel kwam sprak boekdelen. Wordt dat beter? Hoogstens administratief, kwalitatief zal er niets veranderen. De media maken zich geen zorgen, en lijken daarin te worden ondersteund door de wetenschap:

Nederlanders die nieuws tot zich nemen zitten over het algemeen niet in een filterbubbel, waarin alleen eenzijdige informatie voorkomt die veelal bevestigt wat de gebruiker al weet of vindt. Er is daarover dan ook geen reden tot zorgen, zegt het Instituut voor Informatierecht van de Universiteit van Amsterdam.

Maar achter deze eerste geruststelling gaat mijns inziens grote onrust schuil:

Het instituut deed onderzoek op verzoek van het Commissariaat van de Media. Nieuwsgebruikers blijken vooral nieuws te consumeren dat niet door algoritmes wordt aanbevolen. En als dat al gebeurt, krijgen ze toch een divers aanbod aan nieuws en informatie voorgeschoteld.

Zoals u aan mijn vetmakerij kunt zien, ben ik niet gerust gesteld. Dat het CvdM zelf al zo ongerust was dat het onderzoek liet doen, dat mensen in gaan tegen wat algoritmes hen voorschotelen lijkt me omineus en in dat mensen – ondanks die algoritmes – toch een divers aanbod weten te vinden klinkt een zekere teleurstelling door. Over het evenwicht binnen dat diverse aanbod lees ik niets – 3% afwijking is voor statisten (niet: statistici) een afwijking van betekenis – en wat dat diverse aanbod in houdt is me evenmin bekend.

Wat je wel teveel hoort, is de eenzijdigheid die ons vanwege de staatsomroep bereikt, en die voor een groot deel van de bevolking nog steeds de scherprechter van de werkelijkheid is. Die veronderstelde neutraliteit maken ze niet alleen niet waar, maar de propaganda die tegelijkertijd bedreven wordt is daarmee officieel gesanctioneerd. Dat kan formeel nooit de bedoeling van de wetgever zijn geweest, zou je zeggen.

Burgerinitiatief Omroepverkiezingen
Dus ben ik erg blij met het Burgerinitiatief Omroepverkiezingen dat nu op petities.nl staat. Uit het persbericht:

De ondertekenaars van dit burgerinitiatief Omroepverkiezingen roepen op tot een debat in de Tweede Kamer over een fundamentele wijziging van ons omroepbestel waarbij de zendtijd van de publieke omroep wordt verdeeld via elke vijf jaar te houden directe verkiezingen.
Als minimaal 40.000 ondertekenaars dit burgerinitiatief ondersteunen, zal er in de Tweede Kamer over gedebatteerd moeten worden (het onderwerp is daar de afgelopen twee jaar immers niet aan de orde geweest).

Belangrijk vind ik onder andere dat wordt onderstreept dat het huidige bestel in gaat tegen de oorspronkelijke bedoelingen van de wetgever:

Het huidige omroepbestel stamt nog uit de tijd dat Nederland een verzuild land was en ledenomroepen voor de verschillende zuilen de zendtijd op radio en televisie verdeelden. Nederland is al vele tientallen jaren ontzuild en de huidige omroepen zijn nauwelijks nog van elkaar te onderscheiden. De Mediawet schrijft voor dat het media-aanbod pluriform en evenwichtig moet zijn, maar daar is geen sprake van. Onderwerpen als de multiculturele samenleving, immigratie, de islam, de Europese Unie en het veranderende klimaat worden door de publieke omroep al vele jaren zeer eenzijdig benaderd.

En ik vind de oplossing van omroepverkiezingen eleganter dan dat eeuwige gedoe met tientjesleden, mistige hergroeperingen van omroepen dor managers die deze aan elkaar moeten knopen en de hele administratieve rompslomp die daar weer aan vastzit.

Daarmee wordt broodnodig debat gesmoord en ons democratisch staatsbestel tekort gedaan en zelfs bedreigd. Niet voor niets wordt de journalistiek de vierde macht in een democratie genoemd (naast de wetgevende, uitvoerende en rechterlijke machten). Eenzijdige journalistiek, nota bene betaald door àlle belastingbetalers, kan nooit een waakhond van de democratie zijn. Meer democratie is op allerlei terreinen wenselijk, niet in de laatste plaats op het terrein van de publieke omroep. De kiesgerechtigden zouden meer zeggenschap krijgen en de publieke omroep zou pluriformer en evenwichtiger worden.

Omroepverkiezingen kosten geld. Dat kost het huidige stelsel ook, maar dat gaat sluipender. Maar door al het gekonkel van onduidelijke ‘toezichthouders’ en netmanagers blijft in essentie het systeem wat de baantjes betreft in stand. En daar gaat het om in Hilversum, de rest is franje. Wil ik een rechtser geluid? Graag. Wil ik bijvoorbeeld Pownews houden? Nee, want ik zie niets in het gegraai van de drie boeven die het als hun persoonlijke melkkoe beschouwen. WNL is ook zo’n verhaal: de Telegraaf leeft er van, maar het nieuws sterft er een even pijnlijke dood als bij de NOS. Na een paar haar kristalliseer zich dat uit, en worden ook de nieuwsvoorzieningen onderworpen aan de tucht van de markt.

Wat de politiek er over zegt wanneer dit in de Tweede Kamer wordt besproken zal een interessant idee geven van hoe de politici hun eigen indirecte belangen gaan beschermen. Dàt is democratie, dames en heren! Maar dan moeten er eerst 40.000 handtekeningen worden gezet. Deze petitie is daarom het ondertekenen meer dan waard.

---

Ondertekenen kunt u hier.