‘In Aida is de toekomst ver weg’, luidt de kop boven een artikel van Theo Koelé in de Volkskrant vrijdag 9 oktober. Het artikel gaat over de vraag wat de Palestijnen drijft bij de golf steekpartijen van de laatste dagen.

Aida is de naam van wat Koelé noemt een ‘vluchtelingenkamp’ bij Bethlehem. Koelé omschrijft het kamp als ‘een verzameling schamele woningen’. Bij een van de door Israëli’s bewaakte toegangswegen schrijft hij, staat ‘Opgericht in 1948′.

Ik ben eveneens in zo’n kamp geweest en mocht daar onder begeleiding van een Palestijnse tussenpersoon praten met bewoners. Ik zei dat wij in Nederland ook vluchtelingen hadden opgenomen, zoals in de jaren vijftig Hongaren en na 1968 Tsjecho-Slowaken. Maar dat de nakomelingen van die vluchtelingen geen vluchteling meer heetten. ‘Dat zijn gewone Nederlanders geworden, Nederlanders met Oost-Europese wortels’. Mijn vraag was hoe het kon dat drie of vier generaties later hier mensen nog steeds vluchteling genoemd konden worden.

Na enig onderling Arabisch gepalaver werd mij te verstaan gegeven dat deze vraag niet beantwoord kon worden. Het antwoord moest komen van een vertegenwoordiger van de Palestijnse Autoriteit in Ramallah. Want: ‘Dat is een politieke vraag, en daar gaan we niet over’. Een even verhelderend als onbevredigend antwoord. De status van vluchteling is klaarblijkelijk politiek en discussie daarover met die ‘vluchtelingen’ wordt door hun autoriteiten als ongewenst gezien.

Dat moge zo zijn in de Arabisch Israëlische context, ik kwam niet verder met mijn vraag, maar dat zwijgen kan niet verplaatst worden naar de Nederlandse situatie. Toch doet Koelé dat. Hij stelt geen vragen bij dit voor mij vreemde fenomeen van de ‘eeuwige vluchteling’. Van de internationaal gesubsidieerde vluchteling, want:

de kampen vallen onder verantwoordelijkheid van de UNRWA, United Nations Relief and Works Agency for Palestinian refugees in the near East.

Koelé roept zelf een interessante vraag op wanneer hij, zonder aanhalingstekens ‘vader Shadi Obeidallah’ parafraseert. Ik citeer:

‘Het moest er wel van komen na bijna zeven decennia bezetting’. (2015-70=1945) Bij bezetting moeten we dan denken aan ‘bezet door Israël’.

De vraag is of Koelé zich identificeert met Obeidallah en ook meent dat de Joden al bijna zeventig jaar het land van de Palestijnen bezet houden. Hij vraagt in ieder geval niet ‘hoe bedoelt u zeven decennia?’

Als Obeidallah nu had gezegd vijf decennia, dan had de lezer geweten dat werd verwezen naar de Zesdaagse Oorlog van 1967. Toen veroverde Israël gebied op Egypte, Jordanië en Syrië in een evidente verdedigingsoorlog. Israël moet zich van de Veiligheidsraad van de VN uit dit gebied terugtrekken, resolutie 242. Niet noodzakelijkerwijs uit het hele gebied en pas na het onderling vaststellen van veilige grenzen met de buurlanden.

De gebiedsuitbreiding van 1967 heeft na een uitspraak van het Internationale Hof van Justitie in 2004 de juridische kwalificatie bezetting gekregen. Dat is dus niet de ‘zeven decennia’ die Koelé zonder weerwoord laat passeren. Wat Koelé en dus de Volkskrant hiermee suggereert, is dat Israël al vanaf 1945 de bezetter is in het land van de Palestijnen. Een brisante stellingname omdat hiermee wordt gesuggereerd dat de staat Israël feitelijk geen legale status heeft.

Dan is inderdaad de toekomst van het Palestijnse vraagstuk ‘ver weg’ en niet alleen in Aida.