De beste juridische bescherming in Nederland is vooral beschikbaar voor asielzoekers. En iedere vluchteling die zich meldt wéét dat.

Kom illegaal het land binnen en je wordt meteen volgehangen met rechten. Je krijgt opvang, een advocaat, medische zorg en een zorgvuldige beoordeling van je verzoek. De grote stroom van asielzoekers richt zich op Noordwest-Europa waar de voorzieningen voor vluchtelingen het best zijn. Asielzoekers zijn daar uitstekend over geïnformeerd. Ze gedragen zich als autokopers die de allerbeste auto willen hebben zonder daarvoor te behoeven betalen. Er is heel veel kaf onder het koren en daar gaat dit blog over.

De jaren negentig
De regimechange in Afghanistan en Iran veroorzaakte veel vluchtelingen uit die landen. Uit Irak kwamen vluchtelingen die werden veroorzaakt door het steeds repressiever beleid van Sadam Hoessein. Sommigen liepen echt gevaar, anderen verloren gewoon hun inkomsten uit overwegend goede banen onder het oude regime en verloren behalve hun inkomen ook hun aanzien. Wat ze gemeen hadden was dat ze over voldoende middelen beschikten om hun vlucht te bekostigen. Honderdduizenden anderen zonder voldoende middelen bleven achter in vluchtelingenkampen of wisten zich in eigen land te handhaven.

De nieuwe vluchtelingen
Veel is er niet veranderd ten opzichte van de jaren negentig. Het zijn nog steeds enigszins bemiddelde vluchtelingen die voldoende geld hebben voor de reis naar Europa. Het gros van de vluchtelingen uit bijvoorbeeld Syrië bevindt zich in vluchtelingenkampen in omringende landen. Zij hebben geen geld om af te reizen naar het beloofde land waar hun kinderen een goede opleiding kunnen krijgen. Vluchtelingen uit Jemen zijn er nog nauwelijks hoewel daar al een paar jaar een oorlog gaande is. Kennelijk is het daar nog niet goed doorgedrongen dat je kunt vluchten.

Syrische vluchtelingen
Ze hebben het geluk dat het land internationaal nog steeds als een gevaarlijk land wordt beschouwd. Als je uit Syrië komt ben je bijna verzekerd van een verblijfsvergunning. De verhalen van Syrische vluchtelingen zijn niet altijd even betrouwbaar. Door de chaos in het land en het instorten van de infrastructuur, hebben velen hun baan verloren en dat was, opgeteld bij de uitzichtloze situatie voor veel Syriërs, de reden om hun geluk elders te zoeken. Ze komen lang niet allemaal uit platgebombardeerde wijken en zijn als regel goed voorbereid op het verhaal dat ze bij de IND moeten vertellen. Die verhalen krijgen ze aangereikt van landgenoten die hier al verblijven en via de adviezen van minder integere tolken.

Dat Syrië niet zo onveilig is blijkt wel uit de vele mannelijke vluchtelingen die hun gezin in Syrië achterlaten en via gezinshereniging vrouw en kinderen hier naar toe laten komen De meesten kunnen terug nu Syrië weer veilig is.. Sociaaleconomisch is het echter geen aantrekkelijk land en de meesten zullen zich met hand en tand verzetten als de terugkeer wordt gevorderd. Een deel van de asielzoekenden is niet afkomstig uit Syrië. Zij doen zich met valse papieren voor als Syriër omdat het hun kansen op een verblijfsvergunning vergroot.

Afghaanse vluchtelingen
Een groot deel van de Afghanen die in Europa asiel zoeken, komen niet uit Afghanistan, maar uit Iran. In de jaren negentig zijn veel Afghanen naar Pakistan (Soennieten) en Iran (Sjiieten) gevlucht. Vooral voor de vluchtelingen naar Iran is de droom bij hun vlucht ontaard in een boze droom. Zij kunnen verhalen vertellen over discriminatie die de verhalen over discriminatie in Nederland doen verbleken. Toegang tot redelijke huisvesting en onderwijs is er nauwelijks. Ze vluchten om hun kinderen betere kansen te kunnen geven. Een ander deel van de Afghaanse vluchtelingen komt hierheen via smokkelroutes die vaak in Moskou beginnen. Zij worden geholpen door hier verblijvende Afghanen die ze met raad en daad en smokkelroutes bijstaan. Ook deze vluchtelingen zijn op zoek naar een beter leven voor zichzelf en hun kinderen.

Een groot deel van de vluchtelingen uit Syrië en Afghanistan en uit een aantal andere landen, zijn in een strikte opvatting van het vluchtelingenschap geen vluchtelingen maar immigranten die op zoek zijn naar een beter leven. Het asielrecht geeft ze als ze worden toegelaten een goede start in het nieuwe land. Behalve het zoeken naar een beter leven zijn er nog veel andere redenen om te ‘vluchten’.

Medische redenen
Een flink aantal ‘vluchtelingen’ is in feite op zoek naar een behandeling voor ziekten die in eigen land te kostbaar is of niet voorhanden. Ook zij hebben geprepareerde verhalen die het eigenlijke doel moeten verhullen. Meestal gaat het om zieke en gehandicapte kinderen en zieke ouderen. Het asielrecht verschaft ze medische zorg. Ook psychische ziekten en verslaving kunnen een reden zijn om te vluchten, maar vaak is het dan de familie die van ze af wil.

Gedumpten
Doe je je familie oneer aan door slecht gedrag, verslaving, ernstige psychische ziekte of word je gezocht door de politie voor een ernstig vergrijp, dan is vluchten een van de mogelijkheden om de familie te ontlasten. Vaak krijgen ze zelfs geld mee van de familie om de vlucht te kunnen financieren. Het zijn vaak jongere mannen. Ze zijn door hun slecht, gewelddadig en verward gedrag terug te vinden in het dagelijks nieuws in Europa. Wanneer ze worden afgewezen proberen ze het vaak weer onder een andere naam in een ander land.

Ketenmigratie
De hier aanwezige vluchtelingen zijn de belangrijkste oorzaak voor het aanhouden van de vluchtelingenstroom. Als je om wat voor reden dan ook wil emigreren uit een van de bekende vluchtelingenlanden wordt dat vergemakkelijkt als je familie of vrienden hebt die al eerder zijn gevlucht. Die weten precies wat je wel en niet moet vertellen in Ter Apel, ook al omdat minder integere tolken uit de betreffende etnische groep over de juiste informatie beschikken. Veel van dit soort vluchtelingen geniet ten onrechte van de hier aanwezige inkomensvoorzieningen omdat ze nog over geld en bezittingen beschikken.

Asielindustrie
Als integere tolken en IND-medewerkers zouden besluiten om hun ervaringen en kennis naar buiten te brengen, zouden we een heel ander beeld krijgen van de vluchtelingenstroom. Ook bij hulpverleners, zoals Vluchtelingenwerk, bestaat die kennis, maar die passen er wel voor om dat publiek te maken. Naar hen wordt wel eens verwezen als ‘vluchtelingenindustrie’. Dat is niet helemaal onterecht.

Veel belangrijker is echter de onzichtbare ‘industrie’ van aanwezige vluchtelingen die landgenoten helpen om hier naar toe te komen. Zij gunnen hun vrienden en familieleden een beter bestaan. Het aantal economische vluchtelingen wordt ook formeel op 60 tot 80 procent beschouwd. Maar zelfs Eurocommissaris Frans Timmermans mag dat niet zeggen.

Vluchtelingen zijn nog te veel de troetelkinderen van mensen die niet beter weten.

---

Dit artikel verscheen eerder op Louter’s Punt