Is een datacenter als nu in Zeewolde komt de industriële toekomst van Nederland? Wordt het tijd voor een nationale strategie?

Het is vooral die laatste vraag die al een weekje de ronde doet.

Een meerderheid van de Tweede Kamer wil landelijke regie over de bouw van datacenters in Nederland. De discussie over de bouw van datacenters is opgelaaid doordat Facebooks moederbedrijf Meta in Zeewolde een van de grootste centra van Europa wil bouwen, een zogeheten hyperscale. De gemeenteraad van Zeewolde neemt hier volgende week een beslissing over.

Naar we nu weten heeft Zeewolde wel belangstelling voor de databoerderijen van FB. De meningen daar ver zijn verdeeld, en dat zal niet minder worden:

De gemeenteraad van Zeewolde heeft na een lange vergadering ingestemd met de komst van een megadatacenter van Facebooks moederbedrijf Meta. Elf raadsleden waren voor, acht waren tegen.
De avond werd getekend door een opvallende tweedeling. Aan de ene kant burgers – boeren en milieuactivisten – die in een demonstratie buiten hun onvrede lieten horen en dertien insprekers die allemaal tegen waren. Daartegenover stond een meerderheid van de raad, die er wél van overtuigd is dat de komst van het datacenter goed is voor de gemeenschap.
Uiteindelijk was het de fractie PvdA/GroenLinks die de doorslag gaf en voor stemde. Opvallend is dat GroenLinks-leider Klaver vanavond in Op1 die keuze “buitengewoon dom“ noemde.

We lijken nu af te stevenen op een soort nationale discussie:

Tijdens de avond werd meerdere keren geconstateerd dat de druk en de aandacht de afgelopen weken vanuit de landelijke politiek en de media erg groot waren geweest. De raadsleden stelden dat ze wel degelijk goed in staat zijn om te oordelen over het bestemmingsplan, ondanks het complexe dossier.
Met het besluit van de raad is de zaak nog niet rond. Een deel van de grond is in eigendom van het Rijksvastgoedbedrijf en dat heeft randvoorwaarden gesteld. Het is aan Zeewolde om te laten zien dat hieraan kan worden voldaan. Ook loopt er nog een vergunningsprocedure en kan er uiteindelijk beroep worden aangetekend bij de Raad van State.
Facebook heeft in een reactie laten weten “blij” te zijn met het besluit van de gemeenteraad. Het bedrijf benadrukt hierbij dat er “nog veel werk verricht moet worden” voordat het een definitief besluit neemt.

Cruciaal voor de toekomst van deze datacenters is een stabiele energievoorziening:

Dat in de digitaliseringslag die nu plaatsvindt datacenters nodig zijn, is evident. Denk aan video’s streamen en eindeloos veel foto’s kunnen opslaan. En wat sinds de start van de pandemie niet meer is weg te denken: met collega’s de hele dag door videobellen. Die vraag neemt alleen maar toe en daarmee dus ook de behoefte aan datacenters. Maar aangezien Nederland tegelijkertijd voor een grote opgave staat wat betreft energietransitie, is de vraag wat gewenst is en wat niet.

Intussen komen de datacenters als paddenstoelen uit de grond:

Enfin, maar als ze bij de staatsomroep beginnen over enthousiaste gebruikers van groene stroom weet je het wel:

Het terrein waar het datacenter bij Zeewolde is gepland, omvat 166 hectare (245 voetbalvelden). Uiteindelijk komen er waarschijnlijk vijf datahallen. Facebooks moederbedrijf, dat tegenwoordig Meta heet, rekent voor het datacenter een energiegebruik van 1380 gigawattuur. Het techbedrijf wil hiervoor gebruik maken van groene stroom.

De NOS gaf er ook nog een plaatje bij van de energiebehoefte:

Want er komt meer aan:

Volgens Yeşilgöz is niet precies duidelijk hoeveel projecten er op dit moment lopen. Maar de schatting is dus 20 tot 25 “van uiteenlopende grootte, die in verschillende fases van voorbereiding zitten; van zeer globale tot concretere plannen.” De gegevens komen van netbeheerder TenneT en Netherlands Foreign Investment Agency, die hier verder niks over mogen zeggen vanwege bedrijfsgeheimen.

En daar wil de regering een vinger in houden:

Verschillende bewindspersonen benadrukten vanochtend, voor aanvang van de ministerraad, dat het kabinet het laatste woord heeft. De grond waar het datacenter moet komen is van het Rijk en dat zal alleen tot verkoop overgaan als bij de bouw aan bepaalde duurzaamheidsvoorwaarden wordt tegemoetgekomen. Staatssecretaris Knops zei desgevraagd dat het Rijk niet verplicht is de grond te verkopen, ook niet als aan de duurzaamheidseisen is voldaan.

Het is altijd weer opmerkelijk hoe de regering iedere kans om Nederland vol te bouwen aangrijpt.