De incompetentie die bij het ministerie van Hugo de Jonge de boventoon voert, maakt de Corona-chaos veel groter dan nodig was.

Het ministerie van VWS wist dit voorjaar al dat er in de herfst een piek in de testvraag zou komen, schrijft Follow The Money vandaag.

Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) wist al in het voorjaar dat er een tekort aan Corona-testen aan zat te komen en dat uitbreiding noodzakelijk was. De artsen die het kabinet adviseren, negeerden de prognose echter herhaaldelijk.

Dat zou inhouden dat er grootschalige testcapaciteit elders had moeten worden ingekocht, maar de ambtenaren van VWS bleven tezelfdertijd vasthouden aan hun geliefde gespecialiseerde kleinschaligheid, waardoor de testcapaciteit bleef steken op 30.000 terwijl 38.500 was voorzien als noodzakelijk. Het gevolg was te voorzien en vond dan ook inderdaad plaats: wachttijden eer iemand kan worden getest, wachttijden eer de uitslag er is.

FTM citeert de reactie van de verantwoordelijk ambtenaar:

‘We hebben keihard gewerkt in de zomer.’ Aan het woord is Edwin Boel, in de uitzending van Buitenhof op zondag 27 september.

En;

‘Tenslotte zijn we ook bezig geweest met het aansluiten van grote buitenlandse labs om meer capaciteit te krijgen. Het is niet zo dat labs buiten de deur gehouden zijn.’

Deze week kwam er vanuit de achterban van de kleine laboratoria die te lijden zouden kunnen hebben van de inzet van grotere verweer:

Nadat televisieprogramma Zondag met Lubach haar naar aanleiding van een FTM-artikel over deze dubbele petten op de korrel had genomen, schoof Vossen op 20 september aan bij praatprogramma Jinek om zich te verdedigen. Haar verweer: het ging hier om een inschattingsfout. ‘Achteraf gezien hadden we die enorme stijging in de testvraag in september niet voorzien,’ zei Vossen. ‘En als je dat van tevoren had geweten, ja, dan was je gewoon vijf weken eerder met die contractonderhandelingen begonnen. Maar dat is achteraf natuurlijk altijd makkelijk praten.’

Is dat waar? Hoogstens kun je spreken van een creatieve omgang met de waarheid.

Wat klopt er van dit argument? Was de grote vraag naar Corona-testen in augustus en september inderdaad niet voorzien? En zijn ze bij VWS ‘bezig geweest’, zoals Boel stelt, met het aansluiten van buitenlandse partijen?
Documenten, nieuwsbrieven en gespreksverslagen in handen van FTM laten zien dat op die uitspraken het nodige valt af te dingen.

Wat volgt is een technische ontrafeling van ambtelijke belangenverdediging, waaruit tevens een wasem oprijst van de ingebouwde overtuiging dat we het wel aan zullen kunnen. Het is de bekende Nederlandse overmoed, dat we in het beste land ter wereld wonen, waar we de dingen beter voor elkaar hebben dan elders.

Want daar spreken ze geen Nederlands, of zo?  Ze weten veel, maar snappen weinig. Zo ook niet dat de herfst van nature altijd meer verkoudheden brengt, en daarmee in deze situatie een explosie van de testvraag. En dat de extra testcapaciteit in Duitsland waar grote industriële testcapaciteit beschikbaar is en op afroep kan worden verkregen zit VWS ook niet lekker – hun eigen mooie kleinschalige testsysteem is immers zoveel wetenschappelijker? FTM citeert Ann Vossen:

‘Ik heb – vanuit mijn vakinhoudelijke rol – mogelijk wél gezegd: ik weet niet of we dit nodig hebben.’

In een poging af te zwakken dat ze contact met Duitse laboratoria zou hebben ondergraven. Net als de rest van Nederland lijkt ook het OMT in juli snel op vakantie te zijn gegaan – het kon immers weer? Maar toen Nederland in augustus massaal terugkwam vanuit het buitenland….

… was daar niemand op voorbereid. Of, zoals FTM als slotzin noteerde:

Ann Vossen laat namens de NVMM weten: ‘De fout binnen de hele keten is geweest dat het najaar een aantal weken eerder begon dan vooraf gedacht.’

Niet alleen zien we onwil zaken anders te doen, we zien ook incompetentie als het noodzakelijk wordt de neuzen één kant op te krijgen. Het ministerie blijkt opnieuw niet in staat overzicht te krijgen en sturing te geven, en de minister is niet meer dan een onmatig goed betaalde voorlichter van slecht nieuws.

Meer nog dan de uitvoeringsperikelen zou dit een signaal moeten zijn de aanstelling van de verantwoordelijken eens goed door te lichten en heldere verantwoordelijkheidslijnen te scheppen. Dat het kabinet het zo vlak voor verkiezingen af laat weten om collectief die verantwoordelijkheid te nemen, en dat de premier er evenzo afstand van houdt – een leugentje hier of daar in de Kamer daargelaten, zijn allemaal signalen van hetzelfde probleem.

Het zijn symptomen van een systeem dat vertrouwt op de individuele kwaliteiten van artsen en ambtenaren, en het systeem is daardoor niet in staat iets van enige omvang aan te vatten dat de vraag naar de individuele kwaliteiten van artsen overstijgt.

Maar gelukkig wonen we in het beste land ter wereld, dat wel.

---

Meer over het Corona-virus (Covid-19), de wijze van aanpak van Corona en haar economische gevolgen vindt u hier.