Dat het SCP soms overbodig onderzoek doet: het zij zo. Maar haar Corona-betoog is erger dan bespottelijk en verraadt een zwak wereldbeeld.

Wat dachten deze onderzoekers in hun literatuur te vinden? Iets van grote bekeringen, diepere ethische inzichten of een plotselinge terugkeer tot god? We zien hier wel een paar dingen die heel wat verklaren over de manier waarop men bij het SCP over mensen en onze maatschappij denkt.

Eb dat laatste dan vooral in de zin van wat een geschiedkundig werk zegt: meestal meer over de periode waarin het geschreven is, dan over de periode waarover het werd geschreven. En inderdaad:

Nederlanders gaan na de Corona-crisis waarschijnlijk niet blijvend anders denken over zaken als politieke onderwerpen, instituties of de samenleving. Dat concludeert het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) op basis van literatuuronderzoek over eerdere crises.

Dit onderzoek derhalve laat zien dat het SCP te eenvoudig denkt over de maakbaarheid van de maatschappij, het tempo èn mogelijkheden van mensen om hun fundamentele uitgangspunten wijzigen en bepaalde ingebakken natuurlijke maatschappelijke reflexen aan ziet voor een potentieel voor structureel veranderen. Zoals meer sociale samenhang als het even wat minder makkelijk gaat, was dat meer dan een extra.kopje koffie met de buurvrouw?

Het bureau keek onder meer naar hoe wetenschappers schreven over de effecten van eerdere virusuitbraken, zoals de Mexicaanse Griep en de SARS-epidemie, op het denken van mensen. Ook keken de onderzoekers naar hoe terreuraanslagen zoals die op 11 september 2001 of een nationale ramp als MH17 de samenleving hebben veranderd.

Wat men bij het SCP niet wil beseffen is dat voor een fundamentele verandering in de psychische maatschappelijke make-up van een samenleving wel iets meer nodig is dan een relatief vluchtige gebeurtenis die slechts de oppervlakte raakte. Wie een literatuurstudie nodig heeft om tot dat besef te komen heeft geen gevoel voor sociale processen, en leeft over de veranderbaarheid van de maatschappij met teveel illusies. Alle hierboven door de NOS genoemde gebeurtenissen hebben op wereldschaal vermoedelijk niet meer opgeleverd dan het equivalent voor Nederland van het winnen door Feijenoord van de Europacup 1. Het is verdedigbaar dat dat op Nederland zelfs meer effect heeft gehad.

Waar het idee hiernaar te gaan kijken zijn oorsprong vond valt al evenmin moeilijk te raden. Kennelijk heeft bij het SCP iemand met Kerstmis het boek van Barbara Tuchman ‘de waanzinnige 14e eeuw‘ cadeau gekregen en is daarin gaan lezen. Zonder achtergrondkennis, zonder historisch besef van tijd en context, en zonder besef van hoe mensen onderling functioneren is het heel wel voorstelbaar dat je dat dan vergelijken gaat met de afgelopen vier maanden. Alleen: het slaat nergens op. Hoewel vanzelfsprekend gechargeerd: heeft iemand de afgelopen maanden een gevoel als hieronder beleefd?

Dat hoop ik niet voor u, want dan bent u rijp voor een psychiater. En voor een rustige wintersportvakantie in Val d’Ispert.

Curieus genoeg, maar dat men dàt bij het SCP niet zal willen weten, is de massa-immigratie mogelijk wèl een voorbeeld van een enorme maatschappelijke schok die diepe sporen zal achterlaten, als zij onze maatschappelijke orde zoals die bestond uiteindelijk al niet totaal vernietigen zal.

Maar wil men dàt weten bij het SCP? Krijgen we daar een diepgaande studie over te lezen?

Hè? Nee. Bah! Het SCP kijkt wel uit. Dus ook daar is door Corona niets veranderd.

---

Meer over het Corona-virus (Covid-19), de wijze van aanpak van Corona en haar economische gevolgen vindt u hier op Veren of Lood.