Vorige week was de Filipijnse president Duterte op bezoek in Beijing, en hij kreeg onomwonden te horen dat hij af dient te blijven van wat China als haar eigendom beschouwt.

Vorig jaar wonnen de Filipijnen een rechtszaak voor het Internationaal Hof van Arbitrage in Den Haag over de rechten van het land in een zeegebied in de Zuid-Chinese Zee. Nu staat Duterte bekend als een ongelikte beer die soms nogal ondiplomatiek zegt wat hij denkt, en dat was ditmaal niet anders. Maar op zijn opmerking tegen zijn Chinese ambtsgenoot Xi, dat hij na de voor de Filipijnen gunstige uitspraak in juli vorig jaar van plan was naar olie te gaan boren in het zeegebied dat zijn land toegewezen gekregen had, kreeg hij een minstens zo ondiplomatiek antwoord:

in response to a claim that his country was prepared to drill for oil in a disputed part of the South China Sea, China’s president Xi told him matter-of-factly that in that case he should prepare for war.

Letterlijk ging het op maandag 15 mei aldus:

In a meeting on Monday between the two presidents, Duterte asserted his nation’s sovereignty over disputed South China Sea territory citing last year’s ruling by the Permanent Court of Arbitration. “We intend to drill oil there, if it’s yours, well, that’s your view, but my view is, I can drill the oil, if there is some inside the bowels of the earth because it is ours,”

Het antwoord van Xi was duidelijk:

“Well, if you force this, we’ll be forced to tell you the truth. We will go to war. We will fight you,”

China lijkt niet van plan zich ook maar iets aan te trekken van de uitspraak van het Haagse Hof, en hoewel dat niet geheel onverwacht is, was zowel de toon als de inhoud van de woorden van Xi onverwachts direct, zeker voor een Chinees gezagsdrager.

Het wordt even afwachten hoe president Trump zich hierin gaat opstellen, maar dat zal vanuit de optiek van Washington liefst zo lang mogelijk worden uitgesteld. Dat in verband met de situatie in Noord-Korea. President Obama heeft echter een zeer gespannen situatie achtergelaten, en hoewel er ongetwijfeld over gesproken is tijdens het bezoek van president Xi aan Donald Trump in Florida, zijn er geen overeenkomsten bekend gemaakt die deze spanning hebben verminderd.

Ook de rol van Duterte is geen geruststelling. Zoals gezegd, is Duterte niet wat je noemt een diplomaat. Als China nu al zo’n toon opzet tegen de Filipijnen kan dat zijn omdat dat is wat Duterte begrijpt. Maar ook bestaat de mogelijkheid dat het een bedekte waarschuwing aan de USA is dat China niet zomaar met alles akkoord gaat. Want officieel is Duterte wel degelijk een bondgenoot van de USA.