Het meest stuitend aan de censuur die minister Ollongren bestelde bij de UvA is dat je verwacht dat universiteiten bolwerken van vrijheid zijn. Maar helaas.

Enfin, het product waarmee de geestverwanten van de minister kwamen was dan ook weinig solide, hetgeen ik een paar weken terug heel uitgebreid liet zien (een stuk dat naar ik begreep thans in de Eerste Kamer in gebruik is). Toch voelde men zich bij het mededelingenblad van de UvA daardoor aangespoord onder de eigen wetenschappers eens onderzoek te doen naar hoe het voelde om door onbekenden te worden aangesproken en afgefakkeld.

Nu lees ikzelf Folia nooit, maar Bert Brussen kraakte het betreffende artikel vorige week op vermakelijke wijze bij TPO. Belangrijkste zin van zijn analyse:

Links had altijd gelijk en zo niet dan zorgden linkse fopwetenschappers er wel voor dat links alsnog gelijk kreeg en verder iedereen smoel dichthouden.

Dat was het betere gerechtvaardigde kraakwerk, en na lezing van het Folia-verhaal kon ik niet anders dan het er mee eens zijn.

Toch bleef er iets knagen. Dat had te maken met de beschuldigingen dat rechtse mensen de universiteit zouden willen vervangen. Ik ken daar wel voorbeelden van, , maar wie serieus bezig is met rechtse academies wil vooral een tegenwicht kunnen bieden aan de kritiekloze meute waarbinnen geen dissidente meningen meer worden toegestaan. Zoals bij de UvA, die van dat soort gedrag een visitekaartje is. Afgeven op een eventueel tegenwicht in plaats van concurrentie te verwelkomen (may the best one win?) lijkt me nu juist kenmerkend voor wat je inderdaad als ziekelijk gelijkhebberig en kribbigheid over kritiek moet beschrijven.

Het wekt geen indruk van kracht en vertrouwen in de eigen productie. Dat een dergelijke impliciete conclusie ongetwijfeld weer als het gedram van een niet-wetenschapper (naar UvA-definities dan) zal worden afgepoeierd, het zij zo. Van een inhoudelijk weerwoord verwacht ik meer, maar dat dat nog uit de UvA kan komen begin ik te betwijfelen.

Het absolute dieptepunt van het Folia-verhaal was voor mij de kritiekloze registratie van de stelling dat de teksten die docenten in collegezalen uitspreken, moeten worden beschouwd als een intimiteit tussen docent en student, die niet aan de buitenwereld mag worden doorgegeven.

Mij deed dat teveel denken aan de manier waarop priesters in de jaren vijftig het stilzwijgen van hun misbruikte pupillen trachtten af te dwingen.

Want dat is het punt: niet alleen mag volgens deze doctrine geen kritiek worden uitgeoefend op wat men er bij de UvA hoopt in te pompen, maar men moet er als leerling ook tot in lengte van dagen over zwijgen. Als je dan ziet hoe men daarover spreekt:

‘Mensen willen duidelijkheid en de sociale wetenschappen kunnen daarbij helpen, maar dan wel met de juiste uitleg erbij,’ zegt Burgoon.

Klinkt keurig en objectief, tot je beseft dat dit wordt genoemd in de context hoe je de Amerikaanse president Trump moreel moet duiden, als tegenwicht tegen

..politieke influencers aan de rechterkant van het politieke spectrum, zoals televisiepresentator Roderick Veelo en De Telegraaf-journalist Wierd Duk. Politicus Thierry Baudet (Forum voor Democratie) deelt de sheet en schrijft daarbij ‘linkse indoctrinatie’.

En zo wordt je als lezer geleid naar een uitspraak als:

‘In een collegezaal gelden andere regels dan daarbuiten. Voor het pedagogische element van onderwijs is een vertrouwde omgeving belangrijk. In de collegezaal heb je de verplichting om samen over moeilijke onderwerpen te praten. Sommige studenten zeggen dan weleens iets waarvan ik denk: “Ik zou dat niet zo zeggen”, maar daar moet ruimte voor zijn. Als andere studenten dat gaan uitvergroten, of naar buiten brengen, dan worden er vertrouwensregels geschonden. Dat leidt tot een intimiderende sfeer ten opzichte van een docent of andere studenten. Die zijn bang dat zij de volgende zijn wiens opmerking wordt geretweet door Thierry Baudet en zijn vriendjes. En dit is geen hypothetisch geval. Dit gebeurt steeds vaker.’

De kwalificaties die worden gegeven van de mensen waarvan de spreker niets hebben moet vertellen precies wat er in zijn hoofd speelt. Erger wordt het als men uitlegt waarom men niet wil dat er iets uit die colleges naar buiten komt:

‘Allereerst vinden we hoorcolleges een moment van uitwisseling van gedachten, en vinden we dat studenten bij die wisselwerking aanwezig moeten zijn. Maar een college is ook een plek waar je leert en waar je fouten mag maken. Het moet een veilige leeromgeving zijn. Studenten mogen “domme vragen” stellen, wetenschappers mogen soms wat zeggen om iets los te maken bij studenten. Als dat online staat en je daar een kort fragment van knipt en het zonder context deelt, dan kan dat heel anders uitpakken dan hoe dat oorspronkelijk is bedoeld. We willen onze medewerkers en studenten daarvoor beschermen.’

Hier zie je overigens óók aan dat indoctrinatie deel is van hetzelfde pakket als censuur, maar verschillend wordt gepresenteerd.

Dat studenten domme dingen zeggen mag inderdaad geen probleem zijn – de enigen die daarvan ooit een probleem maken zijn overigens linkse activisten, maar dat wordt in dit artikel van Folia onmiskenbaar niet bedoeld. Maar dat wetenschappers die colleges geven gevrijwaard moeten blijven van de inhoud van hun colleges lijkt me te bizar voor woorden. Ik ga geen dwaze voorbeelden geven van wat je dan allemaal zeggen kunt – alle kans dat de helft daarvan ooit eerder inderdaad bij de UvA ter sprake is gekomen, en dan niet in negatieve zin. Maar dat docenten niet aanspreekbaar zouden zijn voor wat ze in hoorcolleges (werkcolleges in kleinere groepen zijn overigens inderdaad van een ander karakter) zeggen vind ik een bizarre manier om gerechtvaardigde kritiek buiten de deur te houden.

Als bizar grappige uitsmijter wil ik nog wel de aandacht vestigen op de laatste alinea’s van het Folia-artikel. De reden waarom UvA-wetenschappers weigerden naast Jordan Peterson plaats te nemen in een discussieforum:

Een aantal mensen van het AISSR is bijvoorbeeld na een ingezonden brief door Room for Discussion benaderd om naast Jordan Peterson te komen zitten. Ze hebben allemaal geweigerd – niet omdat ze het niet wilden, maar omdat ze weten dat ze daar dan nog een maand of langer last van hadden gehad, dat er met modder gegooid zou worden, en dat ze wel belangrijkere dingen te doen hadden voor studenten en voor de maatschappij.’

Die moddergooiers, zouden dat van die vermaledijde ‘rechtse’ studenten zijn, of gaat het hier om het onverdraagzame volk dat de UvA zo nadrukkelijk aan haar eigen borst koestert? Het wordt wijselijk niet benoemd. Censuur, indoctrinatie en misleiding – het zijn allemaal loten van dezelfde stam die men verdedigt als de “academie” van in Amsterdam.

---

Meer over censuur vindt u op Veren of Lood hier.