Hannibal legde eerder deze week Erik Mouthaan al over de knie, na een absurde tweet van deze ‘journalist’ over ‘elke andere democratie‘. De kiescollege-kwestie is echter belangrijk genoeg voor een vervolgstuk over dit onderwerp en USA2016.

Mouthaan c.s. (wie de schoen past trekke hem aan) geven geen openlijke ondersteuning aan de anti-democratische rellen en aan het geweld tegen Trump-stemmers. Wat ze wel doen is meegaan in de popular-vote hysterie.

Het systeem waarop in de VS het hoofd van de regering – tevens staatshoofd – gekozen wordt, wijkt sterk van af van dat in Nederland. In Nederland hebben we als kiezers geen enkele invloed op wie het volgende staatshoofd wordt, en slechts op heel indirecte wijze kunnen we enige invloed uitoefenen op wie de premier wordt. De Verenigde Staten – eigenlijk is het niet heel moeilijk, de naam zegt het al – bestaat uit een groot aantal staten, die sterk verschillen in omvang en aantal inwoners. Elk van die staten heeft een eigen geschiedenis en nog steeds ook een eigen regering. Er bestaan geen serieuze plannen om die af te schaffen. Sterker nog: President Trump zal bevoegdheden van federaal niveau terugbrengen naar staatsniveau.

Het ‘parlement’ van de VS bestaat uit twee delen. Californië telt ongeveer 66 keer zo veel inwoners als Wyoming, maar in de senaat worden de grootste en kleinste staat allebei vertegenwoordigd door twee senatoren. Je kunt het een beetje vergeleken met de Europese Commissie, hoewel de oververtegenwoordiging voor kleine landen daar nog groter is: zowel uit Duitsland als Malta wordt één commissaris geselecteerd door een persoon die gekozen is door Europese regeringsleiders die … nou ja, u snapt waar dit heengaat. (Duitsland heeft niet 66 keer zoveel inwoners als Malta, maar 190).

In het Huis van Afgevaardigden is de verhouding minder scheef. Minder scheef dan in de Amerikaanse senaat en veel minder scheef dan in het Europese Parlement of in het Britse Lagerhuis. In het Huis zit voor elke 0,7 miljoen inwoners uit Californië een afgevaardigde, terwijl Wyoming met ruim een half miljoen inwoners daarheen één persoon mag afvaardigen. Qua verdeling van het aantal stemmen over de staten is het college dat de president kiest, een soort mengvorm van die in Senaat en Huis van Afgevaardigden. Grote verschil is echter dat – met uitzondering van Maine en Nebraska – elke staat mensen stuurt van slechts één ‘kleur’.

Nu zijn kiezers van de Republikeinen en de Democraten ook nog eens zeer ongelijk verdeeld over het grondgebied van de Verenigde Staten. Het (beslist niet exacte!) kaartje boven dit stuk herinnert eraan dat die verdeling zelfs nog ongelijker is binnen staten dan tussen staten! In Pennsylvania haalde Trump 49% en Clinton 48% maar in de grootste stad Philadelphia haalde Clinton ruim 82%. In California haalde Clinton meer dan 60% van de stemmen. Zoom je in op de counties dan zie je dat de Donald in die staat meer dan 70% kreeg in vijf van de minder dichtbevolkte counties en Hillary in zes van de dichtstbevolkte. Clinton won in 33 van de 58 counties. In Wyoming haalde Trump meer dan 70%. Zoom je daar in, dan zie je dat hij daar in 22 van de 23 counties won. In zeven daarvan met meer dan 80%.

Nog steeds zijn niet alle stemmen geteld, maar inmiddels staat vast dat Trump een grote overwinning heeft behaald in het kiescollege. 57% tegen 43%, een marge van meer dan 10%: een soort landslide overwinning dus. Van alle opgekomen kiezers heeft echter ongeveer een procent(punt) meer mensen op Hillary gestemd dan op de Donald een verschil van bijna een miljoen stemmen.

De kans is zeer klein dat meer dan één of twee mensen van dat kiescollege op 19 december dan zullen doen wat theoretisch wel mogelijk is: op de kandidaat van de tegenpartij stemmen. Heel veel ‘journalisten’ sterken de relschoppers echter in het idee dat er wèl een kans is dat op die manier alsnog voorkomen kan worden dat Trump president wordt.

Het Calexit-scenario – Californië verklaart zich onafhankelijk van de VS – is nog minder onwaarschijnlijk. In de hele VS haalde Clinton bijna 1 miljoen stemmen meer dan Trump, maar in Californië was het verschil nog veel groter. Daar haalde ze ruim 3 miljoen stemmen meer dan Trump. En – even interessant – in de VS-zonder-Californië was de popular-vote overwinning voor Trump dus ongeveer twee keer zo groot als die van Clinton in de totale VS. De Californische actievoerders hebben een leus die grappig lijkt in de oren van de Jesse Klavers en Alexander Pechtolds van deze wereld. Hij verklapt veel over het wereldbeeld van de calexiteers:

In 2016, the United Kingdom voted to leave the international community with their “Brexit” vote. Our “Calexit” referendum is about California joining the international community.

En in de staat Californië neemt men de eigen referendumwet beduidend serieuzer dan de meeste politieke partijen in Nederland doen met onze referendumwet!

De Democraten in de VS zullen niet onverdeeld blij zijn met het Californische initiatief voor afscheiding van de VS. Voor de Republikeinen is het een soort win-win-situatie. Het niet doorgaan van het referendum zal de Democraten niet populairder maken, zeker niet in Californië. In het theoretische geval dat het doorgaat en er daadwerkelijk een Calexit komt, staan de Republikeinen er in de rest van de VS in een klap aanzienlijk beter voor. (Wel grappig: voor zover ik kan nagaan hebben de stemmen uit Californië in het kiescollege nog nooit in de geschiedenis van het land de doorslag gegeven: Carter zou in de VS-zonder Californië nog met een zetel verschil gewonnen hebben.)