DE WERELD NU

Brexit leidt tot een Conservatieve breuk, of erger

Brexit

door · 18 juli 2018

Ondanks de ophef over de plannen die Theresa May vorige week heeft gelanceerd over Brexit is er binnen de Conservatieve partij nog steeds geen openlijke opstand uitgebroken. Waarom eigenlijk niet? Kan die situatie voortduren?

Opstandigheid is er binnen de Conservatieven meer dan voldoende. Zie bijvoorbeeld de speech die aftredend minister van Buitenlandse Zaken Boris Johnson eergisteren hield. Hij liet ook al geen spaan heel van Mays voornemens.

De woede over de onbeweeglijkheid van May brengt ook venijniger aanvallen:

Spreekster Andrea Jenkyns is niet alleen een prominent – maar niet het enige prominente – lid dat een lagere regeringspositie opgaf om zich volledig aan Brexit te kunnen wijden, maar overduidelijk ook uit op de val van May. Aanvallen als bovenstaande zijn uiterst beschadigend, en kunnen slechts uitlopen op een situatie waarin de regering ten val komt, of de Conservatieve regering zoveel schade oploopt dat zij bij de eerstvolgende verkiezingen kansloos zal zijn. Niemand zegt dat te willen, maar dat een directe uitdaging om het leiderschap de Conservatieven meer schade kan toebrengen is niet eenvoudig voorstelbaar.

De kritiek op de plannen komt ook niet alleen uit de kringen van de Brexiteers. De oud Labour-premier Tony Blair gaf als zijn mening dat dit niet in het belang van het UK was.

The former prime minister dismissed the compromise plan agreed by the Cabinet at Chequers and set out in the white paper as “mush” and said it should be “decisively” rejected by parliament.
In an article published by his Institute for Global Change think tank, he said he understood the arguments of business leaders who supported the plan in order to end the “agony” of Brexit, but said their position was “fatally flawed”.
Vanuit Ierland werd de vraag gesteld of er zelfs maar een beperkte meerderheid voor Brexit zou kunnen zijn, nu de verdeeldheid in het UK zo enorm is. Met de recente concessie dat het parlement opnieuw de regeringsplannen voor Brexit moet beoordelen lijkt men in Ierland in te schatten dat de hele Brexit wel eens van tafel zou kunnen gaan.
Het politieke drama dat dan ontstaat zou de Britse politieke klasse kunnen vernietigen, en de bestaande scheidslijnen wissen om ze voorgoed opnieuw te trekken langs andere scheidslijnen. Want ook binnen het oppositionele Labour bevindt zich nog steeds een grote groep die aan Brexit de voorkeur geeft, maar dan een die zij zelf zouden hebben uitonderhandeld.
Dat de Conservatieve regering (terecht!!) weigerde gezamenlijk met Labour de onderhandelingen te voeren heeft weliswaar een situatie geschapen waarin dat nog zelden wordt genoemd, maar als Brexit van tafel gaat zullen de schuldige partijen daarvan grote schade ondervinden. Wat ook zal gelden als een overeenkomst zoals Theresa May nu denkt te moeten doorvoeren werkelijkheid word. En de EU wil desondanks nog meer:
A European ambassador also said, “It will be a balancing act. To push for more evolution in Britain’s position without further destabilising the Prime Minister.
Dat de interne opstand die ik vorige week verwachtte nog niet heeft plaatsgevonden betekent niet dat die volledig van tafel is. De verhoudingen tussen de premier en de Brexiteers is ver onder nul gezakt, en wat nu eigenlijk nodig is is een stevige stoot die de premier omver werpt. Wat dat betreft zou een tussentijdse verkiezing van een May-getrouwe de beste lakmoesproef zijn, maar die optie komt nog niet op tafel.
Wellicht is het een middel waarmee een aantal Brexiteers de zaak zou kunnen forceren, op dezelfde wijze als een eertijdse Conservatieve MP Carswell deed toen deze overliep naar UKIP: door zijn zetel ter beschikking te stellen en zelf mee te doen aan de daardoor noodzakelijke tussentijdse verkiezing (die hij toen won). Het zou iedereen een goed idee geven hoe sterk de gevoelens over Brexit binnen het UK leven. Dat de peilingen zeggen dat een ruime meerderheid vindt dat de regering er niet genoeg aan doet en wil dat er beter werk van wordt gemaakt,lijkt niet langer voldoende. Premier May klampt zich vast aan strohalmen, waarvan er haar steeds meer lijken te ontglippen.
Dat er afgelopen dagen werd gespeculeerd over een tweede Brexit-referendm lijkt nooit serieus te hebben kunnen zijn. Een dergelijke vertoning van onvermogen zou de Conservatieven sowieso niet vergeven worden door het electoraat.

Wat niet wegneemt dat als dit najaar geen deal met de EU is bereikt, een harde Brexit de laatst overgebleven optie zal zijn. Durft iemand daar werkelijk op te gokken? Het ziet er uit als en tamelijk desperate gok, voor iedereen. Zelfs de EU zou daar zwaarder onder lijden dan men nu poogt uit te stralen.

Meer over Brexit vindt u hier.

Tags: