Door recent gevoerde correspondentie realiseerde ik me deze week dat ik nooit helder had uitgelegd wat nu het probleem van de Ierse backstop voor Brexit is. Dat is van belang om komende week de ontwikkelingen afdoende te begrijpen.

Het breekpunt is de Brits-Ierse grens. Die is na de jarenlange burgeroorlog in Ulster in 1996 opengegaan dankzij het Goede Vrijdag-akkoord tussen UK en Ierse Republiek. Het is ook een plek die die Goede Vrijdag-akkoorden zou ontmantelen als daar een normale’ EU-buitengrens zou ontstaan. Dat zit zo.

De EU eist een harde grens, of aanpassing aan haar eisen van spullen die vrijelijk die grens over gaan steken als dit geen harde grens zou worden. Daarmee zou de EU dus blijvende wetgevende macht over het UK houden, omdat de eisen die de EU stelt door het UK niet zouden kunnen worden genegeerd op straffe van een ‘verharding’ van die Iers-Britse grens. Dat is het breekpunt, en dat dit een groot probleem zou worden is van begin af duidelijk geweest voor alle onderhandelaars.

Die zachte grens schept een illusie van een sociaal-maatschappelijke eenheid zonder dat dat staatkundig ook zo werkt. In zekere zin dus precies wat de EU graag bereiken wil voor de hele EU. Het Brexit-referendum verstoort deze illusie omdat het Britse volk er mee besloot geen deel uit te willen maken van die Brusselse moloch die daarmee ontstaat.

Volledig in lijn met geldende EU-doctrines hebben de EU-onderhandelaars voorgesteld  die harde grens dan in de Ierse Zee te positioneren, waarmee Ulster de facto van het UK zou worden afgescheiden. Dat is voor het UK uit dien hoofde onaanvaardbaar.

Maar ook de EU heeft een punt als zij vreest dat door een open grens met Ulster haar controle over de instroom van niet door haar gecertificeerde producten verloren gaat. Dat dit zo zal zijn behoeft evenmin een betoog.

Wijze mensen
Wijze mensen zouden er uit zijn gekomen met een voorstel dat een harde grens wat betreft goederen zal moeten ontstaan, maar tegelijkertijd een zachte grens voor personen. Er zal wel eens wat doorsijpelen via handbagage en kofferbakken, maar zoden aan de dijk zat dat niet zetten. Uit alles blijkt echter dat ook dit voor de EU onbespreekbaar is, en daarmee laat zij haar dictatoriale karakter zien. Bovendien ook, dat men in Brussel de hoop nog steeds niet heeft opgegeven dat het UK Brexit uiteindelijk niet door zal laten gaan.

De Ierse backstop, die in het eerste onderhandelingsresultaat van May werd bereikt, werd geïntroduceerd als een regel die tijdens de overgangssituatie zou gelden tot een definitief akkoord wordt bereikt. Maar het House of Commons weigerde er terecht in mee te gaan, omdat dat een situatie schept die de EU eigenlijk als ideaal beschouwt. Daarmee wordt elke aansporing voor de EU om ooit akkoord te gaan met wat voor compromis het UK zou willen al op voorhand een achteruitgang. Zodat een oneindig voortduren van die tijdelijke situatie altijd meer in het voordeel van de EU zou zijn.

De weigering deze week uit Brussel om dit akkoord verder te verfijnen ten bate van de UK-positie laat daarom precies zien waar het de EU om te doen is: voortgaande macht over het UK. Dat zou tamelijk vèrgaand zijn, aangezien het UK tot het bereiken van een akkoord geen handelsverdragen met andere landen zou mogen sluiten etc. Het zou het UK eenvoudig degraderen tot vazalstaat van Brussel.

Dat is ook waarom ik eerder al concludeerde dat slechts een No-deal Brexit een remedie biedt, omdat het daarna in het belang van beide partijen zal zijn er samen uit te komen.

---

Meer over Brexit op Veren of Lood vindt u hier.