Na de gemeenteraadsverkiezingen in België vorige maand, waarbij de Vlaamse nationalisten van de N-VA vooral in Antwerpen een grote slag sloegen, moest die winst nog wel verzilverd worden middels een coalitie die N-VA-leider Bart de Wever tot burgemeester zou nemen. Gisteren kwam daartoe een eerste doorbraak.

Antwerpen werd tot 14 oktober geregeerd door de Stadslijst, een combinatie waarin de Belgische sociaaldemocraten de christendemocraten van de CD&V hadden binnengelokt, om een cordon sanitaire tegen het Vlaams Belang zeker te stellen. Tot vorige maand was immers het Vlaams Belang veruit de grootste parij van Antwerpen, maar werd zij bewust buiten het college van burgemeester en schepenen gehouden.

De eerste onderhandelingen waren niet eenvoudig, vooral vanwege de obstructie door de Antwerpse socialisten. De Stadslijst namelijk eiste dat niet alleen zij, maar ook het Vlaamse Groen! aan de coalitie zou kunnen deelnemen, iets dat vanwege de verkeersproblemen waaronder Antwerpen zucht geen eenvoudig parcours zou worden. Voorde N-VA feitelijk een onaanvaardbare optie, zoals de socialisten terdege beseften.

Door de gekozen constructie van de Stadslijst voelden de christendemocraten in de Scheldestad zich niet vrij om apart met De Wever te gaan onderhandelen. Die blokkade is nu verdwenen, aangezien de Stadspartij uiteengevallen is in hara samenstellende delen. Anders gezegd: de CD&V is gedeserteerd uit de gezamenlijke partij. N-VA gaat nu onderhandelen met de nieuwe CD&V-fractie, en met de Vlaamse liberalen van de Open VLD. Gezien de herrie die deze stap nu al heeft – overigens zeer voorspelbaar – veroorzaakt, kunnen we er veilig vanuit gaan dat de onderhandelingen met goed gevolg zullen worden afgerond. Ook de landelijke socialisten zijn bijzonder verontwaardigd. Vrij kortzichtig, en bepaald ondemocratisch, aangezien de verkiezingsuitslag op 14 oktober niet voor misverstand vatbaar was.

In zekere zin heeft de CD&V eieren voor haar geld gekozen, en besloten vast te houden aan het pluche. Want evenals het Nederlandse CDA is de christendemocratie in België in verval. Dit bespaart De Wever te onderzoeken of er een alternatief denkbaar was met de Open VLD en Groen!, al had hij in uiterste nood kunnen besluiten zich door het Vlaams Belang te laten gedogen. Dit aanbod was al gedaan, maar de enorme klap die het VB in oktober kreeg, maakte deze mogelijkheid voor de N-VA niet aantrekkelijk. Behalve als hefboom dan.

De komende dagen gaat de N-VA-leider eerst overleggen met de ambtelijke top in Antwerpen. Dit suggereert dat er met de beoogde coalitiepartners al een principe-akkoord is, dat nog met details zal moeten worden ingevuld. De aankondiging dat er nog een inhoudelijke onderhandelingsronde komt lijkt weinig meer dan een nette manier om te zeggen dat men even moet wachten op het definitieve akkoord.

Maar dat Antwerpen voor het eerst in 80 jaar een niet-socialistische burgemeester krijgen gaat lijkt nu wel vast te staan. Ook voor de landelijk regerende coalitie is dit een klap, aangezien zij rekening moet gaan houden met een voortgaande opmars van de N-VA. Wel belangrijk is of De Wever er in zal slagen Antwerpen naar zijn hand te zetten. Door nu Antwerpen te gaan besturen neemt hij een afbreukrisico dat hem parten kan gaan spelen. Zijn uiteindelijke doel is het premierschap van België, om het land vervolgens verder te gaan opbreken tot een waarachtige federatie.

 

 

Eerder verschenen op Dagelijkse Standaard