Mijn vriendenkring bevat mensen die in de Geestelijke Gezondheidszorg – de GGZ – werken. Daarin is veel kapot gemaakt.

De bezuinigingen aldaar hebben  – (net als in de lichaamsgerichte gezondheidszorg en net als bij politie, justitie, defensie en onderwijs) – vernietigend gewerkt. Er is door de kabinetten Rutte onherstelbare schade aangericht in al die essentiële voorzieningen.

Onherstelbaar: zelfs als ál die miljarden die nu via de transfer-unie naar de knoflooklanden worden weggesluisd, die opgaan aan de klimaatwaanzin en de asiel-industrie, als al die miljarden, zeg ik, worden ingezet voor herstel van die sectoren, dan nog blijft een feit dat de interne ervarings-overdracht binnen die sectoren kapot is. In de gezondheidszorg, bij politie, justitie, defensie en onderwijs is een generatie veteranen weggepest, ontslagen en gek gemaakt. Die hadden voor die interne ervaringsoverdracht moeten zorgen. Maar overal moesten eerst die ervaren krachten weg, want die trokken hun bek open over het vernietigende effect van de bezuinigingen.

Terzake!

Een van de maatregelen die Rutte cum suis hebben genomen om de bezuinigingen in de GGZ te realiseren, is het sluiten van psychiatrische inrichtingen. Vervolgens werden die patiënten (net als “statushouders”) gedumpt in sociale huurwoningen in de woonwijken van de laagstbetaalden. (Wat zegt u? Nee, óók dat helpt de woningnood niet oplossen.) Ik heb over die patiënten-dump-praktijk al eerder een stuk geschreven onder de titel “Psychiatrische patiënt ging zelfstandig wonen: boven mijn hoofd”. Moet je even lezen, dan snap je beter waarover ik het hieronder heb.

Zorg-cowboy-organisaties met fantasienamen als “Discus” sprongen in het gat om aan deze vorm van bezuinigen ten koste van de meest kwetsbare mensen geld te verdienen. Dat omkleden die organisaties met een ideologie van hulpverlenende menslievendheid. Ik ben ooit op bezoek geweest op de locatie van “Discus” aan de Mauritskade te Amsterdam. Daar hebben ze een joenit die niet verkeerd is gemeubileerd en gestoffeerd. Er is bepaald geld besteed aan de werkomgeving. Moet natuurlijk ook wel hè, met psychiatrische patiënten. Met die Discus-organisatie had ik dus te maken, toen ik Matteüs boven me kreeg wonen. De bewogen voorgeschiedenis kunt u lezen in mijn hierboven gelinkte stuk, maar ik wil het nu hebben over de ochtend van maandag 12 januari.

Ik had in de loop van de tijd die Matteüs boven mij woonde geleerd om de geluiden die mij bereikten via zijn vloer (mijn plafond) te interpreteren. En ik begreep deze morgen – maandag 13 januari 2019 rond half acht – dat hij waarschijnlijk weer in eenzelfde coma lag dat hem de vorige keer ook veertien dagen in het ziekenhuis had doen belanden. Dus ik belde bovengenoemde locatie Mauritskade van de liefdes-organisatie-met-winstoogmerk “Discus”. Dat nummer, zo was mij verzekerd, was een soort alarm-nummer waar 24/7 iemand aanwezig was. Er was vanmorgen om half acht inderdaad iemand aanwezig, maar die kon, zo zei deze persoon, buiten kantoor-uren niemand van “Discus” bereiken om te gaan kijken of Matteüs weer in coma lag. Ik zal u het heen-en-weer-gebel besparen met steeds weer een andere medewerker die ik telkens weer alles opnieuw moest uitleggen. In elk geval arriveerde er rond tien uur des morgens een “interventie-team” van drie jongedames.

Het volgende dat ik ervoer was een ambulance voor de deur met een driekoppige bemensing en vervolgens ook een brandweerwagen met een man of acht aan personeel. De brandweer ging met een hoogwerker naar éénhoog om Matteüs via een raam in de ambulance te krijgen.

Een uur later belde een eindbaas van “Discus” me op. Deze zorg-cowboy was bepaald zenuwachtig; hij verzekerde me dat ik waarschijnlijk het leven van Matteüs had gered. Dat raakte me niet erg, want ik denk dat Matteüs dood beter af is dan levend. Maar wat ik me nou afvraag: hoe kan het dat ik met één oogopslag bij de allereerste kennismaking met Matteüs wist dat hij ongeschikt was om in zijn eentje op tweehoog een asociale oppervlakte van 120 m² te bewonen, en dat de “deskundigen” van “Discus” dat níét zagen? En hoe kan het dat zo’n organisatie als “Discus” geld verdient aan het doorvoeren van bezuinigingen en aan het afwentelen van die bezuinigingen op de maatschappij?

Dat bezuinigen is tegelijk ook werkverschaffing. Matteüs heeft een enorm apparaat aan “hulp”-verleners aan de praat gehouden: hij heeft 5000 euro aan woning-inrichting mogen besteden, en een jaar later al had een schoonmaakbedrijf een hele dag met drie man nodig om zijn vervuilde etage te reinigen. Dat bedrijf mag nu ongetwijfeld nóg een keer aan het werk. Ik weet dat er steeds, regulier en ook zonder dat er een crisis-situatie was, voortdurend schoonmakers/hulpverleners aan huis kwamen bij Matteüs. Het mag blijkbaar wat kosten. Zolang zorg-cowboy “Discus” er wat aan verdient.

Eigenlijk zou ik “Discus”, dat schijnbaar een dochteronderneming is van HVO-Querido, eens moeten doorlichten: jaarcijfers, omzet, personeelsbezetting en salarissen van met name de topmanagers. Maar daarvoor mis ik de expertise. Misschien had ik toch ooit eens een cursus onderzoeksjournalistiek moeten doen of een een stage bij Follow the Money.

Enfin, de marktwerking in de zorg is erg goed in het doorvoeren van bezuinigingen, die bezuinigingen af te wentelen op de maatschappij, daar flink aan te verdienen en dat hele proces met gelikte reclame te begeleiden.

Matteüs komt ongetwijfeld niet meer terug deze keer. Benieuwd wat de boven mij gestelden me deze keer op mijn dak gaan sturen. Weer een eenling-met-een-vlekje op 120 vierkante meter in een stad waar je drie ton betaalt voor een postzegel van 40? Misschien is het deze keer wel een Syrisch gezin met een aantal kinderen. Plek zat daar boven. Een fatsoenlijk, Hollands en communicabel jong gezin met één of twee kinderen zal wel teveel gevraagd zijn.

---

Dit artikel verscheen eerder op het Blog van Martien Pennings